REVIEWS

EUROPA UNIVERSALIS IV

 

Τα Grand Strategy παιχνίδια μας συντροφεύουν χωρίς διακοπή σχεδόν από την αυγή του PC gaming. Η εγκεφαλική φύση τους ταίριαζε γάντι με το πιο ώριμο κοινό που αποτελούσε αρχικά το μεγαλύτερο δημογραφικά κομμάτι των pc users, αλλά το είδος οπωσδήποτε αποδείχθηκε ανθεκτικό στις αλλαγές των καιρών. Η σειρά Europa Universalis είναι μαζί μας εδώ και 13 περίπου χρόνια. Αν και έχει διανύσει πολύ δρόμο από την εποχή του πρώτου μέρους, οι βασικές συνιστώσες του gameplay παρέμειναν εντυπωσιακά σταθερές στην πάροδο του χρόνου. Όπως και οι πρόγονοί του, έτσι και το τέταρτο μέρος της σειράς πραγματεύεται την ίδια περίπου χρονική περίοδο (χοντρικά 15ος -19ος αιώνας) και διαθέτει την ίδια real time-με απαραίτητες παύσεις κατά βούληση- ροή. Το focus βέβαια έχει πάψει να είναι αποκλειστικά η Ευρώπη ήδη από το δεύτερο μέρος της σειράς, το όνομα όμως παραμένει. Οι σχεδιαστές δεν σταμάτησαν με τα χρόνια να προσθέτουν συνεχώς χαρακτηριστικά που αύξησαν κατακόρυφα το βάθος και την πολυπλοκότητα του τίτλου αλλά και να τελειοποιούν τους ήδη υπάρχοντες μηχανισμούς. Ας δούμε αναλυτικά τι παίζει:

Gameplay/Interface/Χειρισμός

Η Paradox στο τέταρτο μέρος της σειράς απομακρύνεται από το γνωστό μοτίβο των Sliders και περνάει σε ένα σύνθετο σύστημα διαχείρισης πολλαπλών πόρων. Εκεί που παλιότερα είχαμε να αποφασίσουμε το πώς θέλουμε να χτίσουμε την διοίκησή και τις δυνάμεις μας κινούμενοι ανά θέμα μεταξύ δύο άκρων, πλέον καλούμαστε να διαχειριστούμε τους διαθέσιμους πόρους έτσι ώστε να εξυπηρετήσουμε την στρατηγική μας όσο το δυνατόν πιο αποτελεσματικά. Έτσι λοιπόν, οι βασικοί πόροι είναι τρεις: Administrative (διοικητική) power, Diplomatic (διπλωματική) Power, Military (στρατιωτική) Power και είναι απαραίτητοι σχεδόν για το κάθε τι. Από την εξέλιξη της τεχνολογίας ,τις διεθνείς σχέσεις, την εξερεύνηση μέχρι το εμπόριο και την παραγωγική διαδικασία. Ο ρυθμός με το οποίον αποκτούμε τους πόρους αυτούς εξαρτάται από τις ιδιότητες του μονάρχη μας ,γι’ αυτό και συλλογικά ονομάζονται Monarch Power. Ένα σκαλί κάτω σε σημασία βρίσκονται οι δευτερεύοντες πόροι, το Gold (το απαραίτητο νόμισμα), Manpower (από αυτό εξαρτάται το μέγεθος του στρατού μας και το περιθώριο αναπλήρωσης απωλειών), το Prestige (επηρεάζει διάφορους τομείς όπως η εμπορική ισχύς, διεθνείς σχέσεις, ηθικό των ενόπλων δυνάμεων κλπ.), η Stability (παίρνει όπως πάντα τιμές από -3 έως +3 και επηρεάζει τα πάντα από τα έσοδα και το ρίσκο εξεγέρσεων μέχρι το ηθικό του στρατού και την ιεραποστολική ισχύ) και Legitimacy (επηρεάζει το ρίσκο εξεγέρσεων, την θρησκευτική ανοχή, τις διπλωματικές σχέσεις κ.α.).

001eu4Ο πολιτικός χάρτης.

Ακούγεται πολύπλοκο και είναι, ακόμη και οι βετεράνοι της σειράς θα χρειαστούν αρκετό χρόνο προσαρμογής στα νέα δεδομένα αλλά με την τριβή ξεδιπλώνεται η σωστή δουλειά που έχουν κάνει οι σχεδιαστές με τον σκελετό του παιχνιδιού. Κάθε απόφαση θα πρέπει να είναι μελετημένη και ζυγισμένη από πριν αφού όλες οι πτυχές του κράτους είναι συγκοινωνούντα δοχεία . Φυσικά η ροή του παιχνιδιού περιλαμβάνει τα γνωστά τυχαία γεγονότα και πολλές φορές θα κληθείτε να επιλέξετε μεταξύ δύο οδυνηρών (σε κόστος πόρων) επιλογών. Γνωρίζοντας όμως καλά τις αριθμητικές αξίες κάθε επιλογής τα πράγματα γίνονται απλούστερα. Αν πχ. καλείστε να διαλέξετε μεταξύ της απώλειας 100 administrative power ή της πτώσης του stability κατά μια μονάδα και το κόστος της επαναφοράς του stability βρίσκεται στις 80 μονάδες AP, τότε η δεύτερη επιλογή είναι η πιο συνετή (εκτός κι αν η άμεση επένδυση σε τεχνολογία δικαιολογεί την δεδομένη στιγμή την διατήρηση της χαμηλότερης σταθερότητας, βέβαια). Η τεχνολογία παίζει τον συνηθισμένο πολύ σημαντικό της ρόλο όπως και στα προηγούμενα παιχνίδια της σειράς, αλλά πλέον έχει δίπλα τις και τις διάφορες εθνικές ιδέες οι οποίες ξεκλειδώνουν σε ομάδες ανάλογα με το είδος τους αλλά και το τεχνολογικό επίπεδο και οι οποίες επίσης κοστίζουν Monarch Power ,οπότε επιλέξτε σοφά. Καλό θα είναι πριν ξεκινήσετε λοιπόν ένα νέο παιχνίδι να έχετε μια γενική στρατηγική στο μυαλό σας καθώς οι διαθέσιμοι πόροι αναπληρώνονται αργά και η ΑΙ ένας μη ευκαταφρόνητος αντίπαλος-δεν υπάρχουν περιθώρια για χαμένο έδαφος ή άστοχες επιλογές. Πχ. ένα ηπειρωτικό μογγολικό χανάτο προφανώς έχει πολύ λίγα να κερδίσει από την επένδυση σε ναυτικές ιδέες, αλλά η σωστή κίνηση δεν θα είναι τις περισσότερες φορές τόσο προφανής.

Η διαχείριση των πόρων δεν σταματάει εδώ. Στην διάθεσή μας υπάρχει και μικρός αριθμός εμπόρων για αποστολή σε διακομιστικά κέντρα, αποίκων έτοιμων να αναχωρήσουν για άγνωστα μέρη, Ιεραποστόλων αποφασισμένων να στρέψουν τους άπιστους και αιρετικούς στον σωστό δρόμο (τον δικό μας πάντα, όπως και αν λέγεται αυτός) ,διπλωματών που αναλαμβάνουν τις σχέσεις μας με τα άλλα κράτη (αλλά και τις βρομοδουλειές μας). Αυτό που γίνεται εύκολα αντιληπτό σε αυτό το σημείο είναι ότι οι developers θέλησαν και κατάφεραν να αυτοματοποιήσουν πολλές από τις αναίτια επαναλαμβανόμενες ενέργειες στα προηγούμενα παιχνίδια. Έτσι λοιπόν οι απώλειες των στρατιών σας αναπληρώνονται με τον χρόνο αν το επιτρέπει το ποσό του Manpower σας, δεν χρειάζεται πια να στέλνετε συνεχώς κόσμο στις αποικίες καθώς ο πρώτος settler θα φροντίσει να προσελκύσει τους υπόλοιπους, κάτι αντίστοιχο συμβαίνει με το εμπόριο κοκ. Μη γελιέστε όμως-οι απαιτήσεις σε micromanagement είναι πάρα πολύ υψηλές .όπως αρμόζει σε κάθε ποιοτικό Grand Strategy άλλωστε. Ανάλογα με την χώρα που επιλέξατε για παράδειγμα, εμφανίζονται έξτρα επιλογές – οι καθολικές χώρες καλούνται να υποστηρίξουν καρδινάλιους σε μια προσπάθεια να ελέγξουν την αγία έδρα με πολλαπλά οφέλη, ενώ και ο αποικισμός έχει διάφορους περιορισμούς, δεν μπορείτε απλά να στέλνετε κόσμο στου διαόλου το κέρατο. Και φυσικά δεν έχω καν αναφερθεί στα διάφορα πολιτεύματα και το τι σημαίνουν. Είπαμε, το παιχνίδι είναι πολύπλοκο, δεν αρμόζει σε όσους στερούνται υπομονής. Αναπόφευκτα και το user interface είναι ιδιαίτερα φορτωμένο και υπάρχει επικάλυψη στα παράθυρα αλλά με λίγη τριβή τα πάντα συνηθίζονται. Το κλασικό σύστημα (“Badboy”) με βάση το οποίο οι υπόλοιπες χώρες αντιμετώπιζαν τους εξαιρετικά επιθετικούς παίκτες έχει επίσης τροποποιηθεί. Παλιά οι επίδοξοι Τζένγκις Χαν είχαν πολύ γρήγορα να αντιμετωπίσουν και την οργή κρατών στην άλλη άκρη της υφηλίου. Πλέον αυτό δεν ισχύει, ο επιθετικός τρόπος παιξίματος όμως επιφέρει τον σχηματισμό συνασπισμών των γύρω χωρών εναντίον σας.

002eu4Η απαραίτητη δόση κυνισμού.

Δυστυχώς δεν είναι τα πάντα με σοφία πλασμένα. Μία από τις σχεδιαστικές μέριμνες που δεν μου αρέσει καθόλου είναι το λεγόμενο overextension. Τι είναι αυτό; Πρόκειται για ένα στοιχείο εκφρασμένο ως ποσοστό που υπάρχει στο παιχνίδι για να αποτρέψει την αλόγιστη προσθήκη/κατάκτηση επαρχιών στην επικράτειά μας. Όταν o αριθμός τέτοιων περιπτώσεων αθροιστικά στείλει το overextension στο 100% ξεκινούν τα προβλήματα (κίνδυνος μαζικών επαναστάσεων παντού κλπ.). Βρίσκω το χαρακτηριστικό αυτό στο τέταρτο μέρος της σειράς προβληματικό, τόσο ως σύλληψη όσο και ως εφαρμογή. Ως σύλληψη γιατί μαρτυράει αδυναμίες στη γενικότερη εξισορρόπηση των του παιχνιδιού- η απορρόφηση μιας ξένης χώρας στην επικράτειά μας θα έπρεπε να επιδρά απευθείας στα βασικά χαρακτηριστικά (πχ. αυξημένο κόστος σταθερότητας/πρεστίζ, υψηλό ρίσκο εξεγέρσεων στις νέες επαρχίες κλπ) χωρίς την ανάγκη ενός μπαλώματος με την μορφή ενός πολλαπλασιαστή των αρνητικών συνεπειών συνολικά. Ως εφαρμογή γιατί έχει γίνει εντελώς τσαπατσούλικα. Πρακτικά απαγορεύει την κατάκτηση των εδαφών του νέου κόσμου με ιστορικό τρόπο (σύντομο χρονικό διάστημα) επιβάλλοντας την τμηματική, χρονοβόρα απορρόφηση (με παράλληλο σταδιακό coring), πράγμα που δεν συνάδει με την ιστορικότητα που πρεσβεύει ο τίτλος. Αν παρόλα αυτά επιχειρήσετε την γρήγορη απορρόφηση των Αζτέκων ή των Ίνκας (όπως έκαναν στην πραγματικότητα οι Ισπανοί για παράδειγμα) θα αντιμετωπίσετε μια εκτόξευση του επαναστατικού πυρετού ακόμα και στις κεντρικές (core) επαρχίες σας.

Αρνητική εντύπωση προκαλεί και η φύση των εξεγέρσεων στις νέες περιοχές. Παίζοντας με τους Ισπανούς και προσπαθώντας να δω και να αξιολογήσω τις πλήρεις συνέπειες του overextension ,ξεκίνησα κατακτητικό πόλεμο με 20000 άντρες και με πολεμικό στόχο το 80% στο warscore, αλλά πραγματικό σκοπό την ολοκληρωτική κατάκτηση της αυτοκρατορίας των Αζτέκων. Πλησιάζοντας μάλιστα τον σκοπό μου στα δύο χρόνια , ενημερώθηκα από το παιχνίδι πως ο λαός μου διακατέχεται από επιθυμία για ειρήνη. Πρώτο φάουλ αφού μιλάμε για επιχειρήσεις στο προαποικιακό Μεξικό την εποχή που ο Κορτές ο ίδιος ιστορικά ήταν σχεδόν άγνωστος στην Ισπανία. Συνεχίζοντας ,κατανικώντας τους κατώτερους τεχνολογικά Αζτέκους και ενσωματώνοντας το κράτος τους στην αυτοκρατορία μου, βρέθηκα αυτομάτως με το overextension να εκτοξεύεται από το ελάχιστο 0% στο μέγιστο 200% αφού η τιμή του είναι συνδεδεμένη με τον βασικό πλούτο της κατακτημένης περιοχής και οι επαρχίες των Αζτέκων κολυμπούσαν στο χρυσό. Το αποτέλεσμα ήταν πως οι περισσότερες περιοχές της επικράτειάς μου ,από την νότια Ιταλία μέχρι τις νέες χώρες βρέθηκαν ΑΜΕΣΩΣ σε επαναστατικό αναβρασμό. Μέσα σε λιγότερο από ένα χρόνο μάλιστα, ξεπήδησαν από το Μεξικό δεκάδες χιλιάδες «Ισπανοί επαναστάτες», εξοπλισμένοι με μουσκέτα, ιππικό και κανόνια αντίστοιχα με τα δικά μου. Μόνο η Paradox ξέρει που βρέθηκαν όλοι αυτοί οι άντρες και ο εξοπλισμός από το πουθενά… Το αστείο της υπόθεσης δεν είναι μόνο η ύπαρξή τους αλλά και το ότι απαιτούσαν αλλαγή πολιτεύματος στην αυτοκρατορία και εγκαθίδρυση του Ανιμισμού (Ισπανοί ακόλουθοι της τοπικής λατρείας-έλεος) ως επίσημης θρησκείας. Κατανοώ πλήρως πως η ιστορική ακρίβεια πολλές φορές θυσιάζεται υπέρ του απολαυστικού gameplay αλλά εδώ μιλάμε για κουλουβάχατα, κύριοι.

003eu4Οι εμπορικοί δρόμοι.

War Score

Πόλεμος πατήρ πάντων , Grand Strategy χωρίς πόλεμο και κατάκτηση δεν νοείται και έτσι η Paradox εφοδίασε ,όπως είδαμε και το EUIV με το κλασικό σύστημα του War Score. Ναι μεν ο πόλεμος στην πραγματικότητα δεν εκφράζεται με ξερά ποσοστά αλλά η φύση του παιχνιδιού επιβάλλει την αποτύπωση των συσχετισμών δυνάμεων και των μαχών σε αριθμητική μορφή, οπότε τίποτα μεμπτό εδώ- το αντίθετο, ο μηχανισμός του σκορ είναι μάλλον απαραίτητος. Το πρόβλημα είναι η αλληλεπίδραση της ΑΙ με το σκορ. Παίζοντας ως Γαλλία και έχοντας στο πλευρό μου τους βασάλους μου πήγα σε πόλεμο εναντίον της Αγγλίας και της συμμάχου της Πορτογαλίας, με στόχο την απόσπαση μιας από τις core επαρχίες μου από τους Άγγλους και την ενσωμάτωσή της στην επικράτειά μου. Το τέλος των εχθροπραξιών με βρήκε να έχω καταλάβει με τα όπλα τρεις από τις τέσσερις εναπομείνασες αγγλοκρατούμενες γαλλικές επαρχίες (η τέταρτη, το Καλαί δεν ήταν προσβάσιμη σε μένα από ξηράς) και να έχω νικήσει επανειλημμένα Άγγλους και Πορτογάλους στα πεδία των μαχών, αποκρούοντας εντελώς τις στρατιές τους από την περιοχή. Παρ’όλα αυτά το War Score μου δεν επαρκούσε ούτε για να απαιτήσω έστω και μια επαρχία ως αντάλλαγμα για την ειρήνη. Τι είχε συμβεί; Ενόσω ήμουν απασχολημένος με τους Άγγλους και την πολιορκία των εδαφών που κατείχαν, οι Πορτογάλοι χρησιμοποιώντας μια μονάδα 6000 ανδρών κατάφεραν να νικήσουν όλες τις μάχες (συγκεντρώνοντας score) εναντίων των φόρου υποτελών συμμάχων μου οι οποίοι έσπευδαν να τους αναχαιτίσουν ένας-ένας με 1000 άνδρες το πολύ, μια κατάσταση που συνεχίστηκε μέχρι να επέμβω και να επιβάλλω την τάξη. Επιπρόσθετα, μια από τις αγγλοκρατούμενες επαρχίες είχε πέσει στα χέρια ανταρτών από τους οποίους την απέσπασα εγώ, πράγμα που δεν επιβάρυνε τους Άγγλους με αρνητικό war score. Το αποτέλεσμα ήταν πως ενώ είχα επικρατήσει σαφώς , αφήνοντας τον εχθρό χωρίς προγεφύρωμα ή ουσιαστική στρατιωτική παρουσία ,να μην μπορώ να επιβάλλω τον παραμικρό όρο. Επιπρόσθετα, η ΑΙ έχει την τάση υπό προϋποθέσεις (συνήθως όταν υστερεί αριθμητικά) να αγνοεί τις κινήσεις του εχθρικού στρατού και να επιδιώκει πολιορκίες μακριά από το μέτωπο, ακόμα και ξεγλιστρώντας πίσω από τις γραμμές, ακόμα και όταν διακυβεύεται η ακεραιότητα της ίδιας της χώρας της. Τέτοιες καταστάσεις ταλάνιζαν και τα προηγούμενα μέρη της σειράς και είναι κομματάκι αποκαρδιωτικό να βλέπεις να κάνουν την εμφάνισή τους και στο νέο. Απαραίτητο μεν το War Score αλλά θέλει ακόμα δουλειά.

Τεχνικός τομέας

Grand Strategy είναι το παιχνίδι, πράγμα που σημαίνει πως κατά βάση έχουμε να κάνουμε με μια δυναμική βάση δεδομένων, με ολίγη από γραφικά. Υπάρχουν οι κλασικές γραφικές επιλογές λεπτομέρειας οι οποίες γίνονται ορατές αν ζουμάρουμε στο χάρτη (οπότε και εμφανίζονται τα 3D χαρακτηριστικά του) αλλά το αποτέλεσμα δεν είναι ποτέ ιδιαίτερα ελκυστικό. Όχι ότι έχει και μεγάλη σημασία αφού το ζουμί είναι στο gameplay και από αυτό υπάρχει μπόλικο. Φυσικά το framerate είναι ψιλοαδιάφορο αφού το παιχνίδι είναι υποφερτό και στα 5fps ακόμα. Αυτό που δεν είναι αδιάφορο είναι μια χαρακτηριστική υστέρηση που παρατηρείται στην αρχή του κάθε μήνα, ειδικά σε περίπτωση που προσπαθείς να δώσεις εντολή σε στρατιωτικές μονάδες να κινηθούν. Το ετήσιο autosave συνιστάται καθώς τα crashes είναι σπάνια μεν, υπαρκτά δε. Κατά τα άλλα οι developers προσπαθούν σταδιακά να κάνουν το game όσο περισσότερο πολυνηματικό γίνεται. Το loading είναι αναπόφευκτα χρονοβόρο αν και ένας SSD βοηθάει αρκετά εδώ. Ο ήχος είναι τυπικός για το είδος (ιαχές, κλαγγές κλπ) και φυσικά η μουσική είναι όπως σε όλα τα μέρη της σειράς, απλά εξαιρετική με εντυπωσιακά κομμάτια που ταιριάζουν απόλυτα με την κάθε εποχή (προσωπικό αγαπημένο ,το Sound of Summer).

Συμπέρασμα

Για τις ανάγκες αυτού του κομματιού «έγραψα» 35 ώρες παιχνιδιού και δεν έχω καν ξύσει τη επιφάνεια που λεν και οι αγγλοσάξονες. Το EUIV είναι από τους τίτλους που σε σαγηνεύουν και σε υποχρεώνουν να ασχολείσαι μαζί τους για χρόνια. Πολύ θα ήθελα λοιπόν το παρόν review να συνοδεύεται από διθυράμβους και πανηγυρική βαθμολογία. Αν και η πραγματικότητα με διέψευσε και ακούγομαι αρκετά επικριτικός για τον τίτλο, αυτό εν μέρει συμβαίνει γιατί εξακολουθώ ν θεωρώ το EUII ως το κορυφαίο Grand Strategy όλων των εποχών και ο πήχης βρίσκεται πολύ ψηλά για τους διαδόχους του. Το τέταρτο μέρος της σειράς είναι πάντως πολύ ποιοτικό και αποτελεί απαραίτητη αγορά για όλους τους φίλους της στρατηγικής και Ναπολέοντες της πολυθρόνας. Έχει ψεγάδια αλλά αυτά οφείλονται κυρίως στο ότι είναι πολύ φρέσκο ακόμα- η Paradox Interactive έχει αποδείξει ότι υποστηρίζει και βελτιώνει τα παιχνίδια της για χρόνια. Μπορεί αυτήν τη στιγμή να απέχει από την κορυφή αλλά λίγες είναι οι αμφιβολίες μου ότι με τον καιρό ,όπως τα καλά κρασιά, θα βελτιωθεί και θα λάβει την θέση που του αξίζει.

 

Βάθος

Ατελείωτο replayability

Pros

  • Βάθος
  • Ατελείωτο replayability

Cons

  • Παιδικές ασθένειες
  • Κάποιοι μηχανισμοί χρήζουν επανεξέτασης.

ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ - 83%

83%

Βασίλης Ξερικός

Γεννημένος στην Αθήνα το 1979. Gamer εξ απαλών ονύχων, η πρώτη μου επαφή με το σπορ έγινε με έναν κλώνο του Pong σε προσχολική ηλικία.  Αν και πιστός χρήστης PC από to 1989 και την εποχή των XT έχουν περάσει από την κατοχή μου και διάφορες κονσόλες (Atari 2600, διάφορες Sega, σειρά των Playstation κλπ) ενώ η εισαγωγή μου στην gaming δημοσιογραφία έγινε μόλις το Γενάρη του 2012 και το PC Master. Παλαίμαχος των adventures, πλέον μοιράζω τον gaming χρόνο μου μεταξύ MMO, RPG (κάθε είδους) και Shooters. Email:  [email protected] Follow me: Facebook | Twitter | SteamID: Kuivamaa

2 Comments

  1. Πάρα πολύ καλό review και για μένα το europa είναι ένα από τα καλύτερα strategy που παίζω τον τελευταίο καιρό. Πιστεύω ότι τα όποια προβλήματα ιδίως στο gameplay θα τα διορθώσουν με τον καιρό. ηδη προχθές είχαμε ένα τεράστιο patch που διόρθωνε αρκετά ζητήματα.
    Πάντως ακόμακαι έτσι το game είναι απίστευτα εθιστικό και όμορφο.

  2. Άψογο το review. Το πήρα πριν μια βδομάδα έχοντας στο ιστορικό μου τα CK II και HoI 2 και 3. Παρόλο που θεωρώ πως είμαι σε ένα υψηλό επίπεδο στο CK 2, με το που ξεκίνησα το EU IV χάθηκα-με ευχάριστο τρόπο. Λόγω και της ιδιαίτερης αγάπης στην εποχή αλλά και της εμπιστοσύνης στην Paradox ξέρω πως το παιχνίδι θα μου βγάλει εκατοντάδες ώρες παιχνιδιού.

Αφήστε μια απάντηση

Related Articles

Check Also
Close
Back to top button
elEL