Η Επικίνδυνη Ζωή του Game Reviewer

Μπορεί η συγγραφή του παρόντος άρθρου να teasαρίστηκε ήδη από τον πρόλογο και τον επίλογο του review για το Pillars of Eternity II: Deadfire πριν από αρκετούς μήνες, όμως η αλήθεια είναι πως γυροφέρνει ως σκέψη στο μυαλό μου εδώ και ακόμα περισσότερο καιρό, ίσως και παραπάνω από τρία χρόνια. Άσχετα που για πολλούς και διάφορους λόγους η σκέψη κατέληξε να μετουσιώνεται σε άρθρο μόλις τώρα, στο λυκόφως του 2018, ίσως ως αποτέλεσμα της αναμενόμενης κραιπάλης των εορτών και της ευρύτερης διάθεσης στοχασμού. Θα έλεγα μάλιστα πως οι σκέψεις αυτές έρχονται αναπόφευκτα και ασυναίσθητα στο προσκήνιο μετά τη συγγραφή οποιουδήποτε review για κάποια τρέχουσα κυκλοφορία. Οφείλει επίσης να τονισθεί πως ήδη από το 2013 ο Μάνος είχε ασχοληθεί και αυτός εν μέρει έστω με τους παρακάτω προβληματισμούς σε άρθρο του, αν και η δική του προσέγγιση είχε τελείως διαφορετική αφετηρία.

Αφετηρία για τον δικό μου συλλογισμό αποτέλεσαν διάφορες σκέψεις πάνω στη φύση της “δουλειάς” μας, σε συνδυασμό με το πώς αντιλαμβάνεται και ερμηνεύει αυτή τη “δουλειά” κάποιος τρίτος, εν προκειμένω η πλειοψηφία μάλλον του αναγνωστικού κοινού. Και πράγματι, αν πεις σε κάποιον πως ένας Game Reviewer μπορεί να αντλεί οποιουδήποτε είδους “δράμα” από τη θέση του, η απάντηση μάλλον θα ήταν κάτι του στυλ “παίζετε games τζάμπα, πολλές φορές πριν καν κυκλοφορήσουν επισήμως για τον απλό λαό, παίρνετε λεφτά, το μόνο που έχετε να κάνετε είναι να γράψετε δυο-τρεις σειρές για τα games αργότερα, και γκρινιάζεις κιόλας ρε καραγκιόζη;” Και, ως ένα βαθμό, δεν θα είχε κι άδικο, εξαιρώντας προφανώς το σκέλος περί πληρωμής – όποιος πιστεύει ειλικρινά πως είναι δυνατόν να πλουτίσει κανείς μέσω της συγγραφής κειμένων για τα games, ΕΙΔΙΚΑ στην Ελλάδα, ας αναθεωρήσει την κοσμοθεωρία του.

Πέραν τούτου όμως, τα όποια οφέλη (κυρίως οι δωρεάν κωδικοί για games) είναι η μία όψη του νομίσματος, τα φανερά και άμεσα perks της όλης φάσης. Παράλληλα με αυτά τα οφέλη, τρέχουν και κάποιες άλλες συνθήκες τις οποίες υποθέτω πως μπορεί να κατανοήσει πλήρως κάποιος μόνο αν βρεθεί στην “άλλη πλευρά” του φράχτη που υπάρχει ανάμεσα στους αναγνώστες-ακροατές και στους αρθρογράφους-reviewers-λοιπούς content creators.

Το “δράμα” που έχω στο μυαλό μου, λοιπόν, είναι διττής φύσεως. Καταρχάς υπάρχει το ζήτημα που είχα αναφέρει και στο review του Deadfire, οι διαφορετικές συνθήκες υπό τις οποίες καλείται να παίξει το game ένας reviewer σε σχέση με έναν “απλό” καταναλωτή.

Ο δεύτερος θα αγοράσει το game με τα λεφτά του, θα ξεκινήσει να το παίζει όποτε έχει όρεξη, θα σταματήσει όταν έχει κάτι σοβαρότερο να κάνει ή όταν βαρεθεί, θα το ξαναρχίσει όποτε του έρθει ξανά η διάθεση, ίσως και να το παρατήσει ανολοκλήρωτο για μήνες (Ή ΚΑΙ ΓΙΑ ΧΡΟΝΙΑ #ΌσοΝυχτώνειΤοBacklogΜεγαλώνει). To game είναι απλά ένα μέσο ψυχαγωγίας, κάτι με το οποίο μπορεί να ασχοληθεί για όσην ώρα θέλει ή για όσην ώρα του επιτρέπουν οι άλλες “σοβαρότερες” υποχρεώσεις (“ποιές είναι αυτές ρε παιδιά;”), στις οποίες μπορεί να επανέλθει ανά πάσα στιγμή χωρίς σκέψη και χωρίς κάποια επίπτωση άμεση ή έμμεση.

Τα πράγματα είναι ελαφρώς διαφορετικά για κάποιον που έχει μπλεχτεί με τον όλο μηχανισμό του game reviewing – επαφή με εταιρίες, παροχή review codes, non-disclosure agreements, ημερομηνίες review embargo και όλα τα υπόλοιπα ρέστα. Από τη στιγμή που λαμβάνεις έναν review code, και δεδομένου ότι θες να είσαι έστω στοιχειωδώς επίκαιρος (μιας και, όπως και να το κάνουμε, μια είδηση που είναι “trending” σήμερα λογικά δεν θα την θυμάται κανένας μετά από 7-8 ημέρες), είναι σα να υπογράφεις ένα άτυπο συμβόλαιο και να συμμετέχεις σε μια κούρσα ενάντια στο χρόνο: προκειμένου να καβαλήσεις το κύμα της επικαιρότητας και να καταφέρεις να κάνεις τη δουλειά σου φανερή σε όσο το μεγαλύτερο δυνατόν μέρος του κοινού, ΠΡΕΠΕΙ να ολοκληρώσεις το game και να συγγράψεις τις εντυπώσεις σου, ΟΣΟ ΠΙΟ ΓΡΗΓΟΡΑ ΓΙΝΕΤΑΙ.

Ειδικά όσον αφορά τα RPG, που αποτελούν και τον κυριότερο “φόρτο εργασίας” μου σε αυτόν τον ημιθανή ιστότοπο, αυτός ο παράγοντας του “κατεπείγοντος” (που, αναπόφευκτα, πολλαπλασιάζεται όταν έχουμε να κάνουμε με παροχή review codes πριν την επίσημη κυκλοφορία κάποιου τίτλου), πολλές φορές καταλήγει να είναι τεράστιο εμπόδιο στην ίδια την απόλαυση ενός τίτλου. Αντί να το πας αργά-αργά και να “ρουφήξεις” τον κόσμο που ξανοίγεται μπροστά σου, να διαβάσεις τους διαλόγους, να αναλογιστείς τις συνέπειες των πράξεών σου, να σκεφτείς την ιδανική σύσταση του party όταν προσφέρεται αυτή η δυνατότητα, να “παίξεις” με διάφορα specs του χαρακτήρα σου, να κάνεις ένα διάλειμμα όταν κουραστείς, ΠΑΝΤΑ υπάρχει στο πίσω μέρος του μυαλού η σειρήνα: ΤΕΛΕΙΩΝΕ, ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΡΑΨΕΙΣ ΚΑΙ ΤΟ REVIEW.

Η οποία συγγραφή του review από μόνη της είναι άλλο ζήτημα. Δεδομένων των παραπάνω συνθηκών, σε συνδυασμό με το ότι ένα μέσο σύγχρονο RPG απαιτεί συνήθως το λιγότερο καμιά 50αριά ώρες παιχνιδιού προκειμένου να σχηματίσει κάποιος άποψη για αυτό (εννοώντας, συνήθως, να μελετήσει επαρκώς τους μηχανισμούς του, ίσως και να το τερματίσει έστω μία φορά), υπάρχει πάντα ο φόβος μην τυχόν τα συμπεράσματα που αποκομίζονται από το φρενήρες playthrough καταλήξουν λειψά, γεγονός που θα οδηγήσει ουσιαστικά σε ένα “λάθος” review, με τις αντίστοιχες επιπτώσεις ως προς την αξιοπιστία του συγγραφέα και, συνεπώς, του ίδιου του site.

Όχι, βέβαια, πως αυτό πτοεί ορισμένους “reviewers”. Όπως αναφέρει και ο Μάνος στο άρθρο που λίνκαρα παραπάνω, υπάρχει πάντα και η εύκολη λύση του να παίξεις 1-2 ώρες κάποιο game ίσα-ίσα για να λες πως έπαιξες, να αντιγράψεις κείμενα και συμπεράσματα από reviews άλλων sites, να πετάξεις και έτοιμα screenshots από τα Press Packages που σου στέλνουν οι εταιρίες, και να παρουσιάσεις το clopy-paste σου ως ξεχωριστή δουλειά. Εξάλλου, κακά τα ψέμματα, το επίπεδο κριτικής ικανότητας μιας σεβαστής μερίδας του κοινού που ασχολείται με το gaming είναι τέτοιο που δεν πρόκειται να καταλάβει σχεδόν κανένας τέτοια μπαγαμποντιά – άσχετα που τέτοιες περιπτώσεις κάνουν ΜΠΑΜ στα μάτια ενός “πεπειραμένου” αρθρογράφου.

Και το χειρότερο είναι ότι αρκετές φορές τέτοια half-assed κείμενα καταλήγουν και αποδέκτες ευσήμων – “WOW, ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΟ REVIEW”, “ΦΟΒΕΡΗ ΔΟΥΛΕΙΑ ΟΠΩΣ ΠΑΝΤΑ”, “ΕΥΤΥΧΩΣ ΠΟΥ ΕΧΟΥΜΕ ΚΙ ΕΣΕΝΑ ΚΑΙ ΕΝΗΜΕΡΩΝΟΜΑΣΤΕ” και άλλα όμορφα, τα οποία κάθε φορά αποτελούν μαχαιριά στην καρδιά του συνειδητοποιημένου reviewer (όπως θέλουμε να ελπίζουμε πως θεωρούμαστε και εμείς εδώ μέσα) που χάνει ώρες ύπνου και άλλων απολαύσεων για να γράψει το καλύτερο δυνατόν κείμενο αλλά βλέπει random κειμενογράφους ανά τα ίντερνετς να επιλέγουν διάφορα shortcuts και να βγάζουν δουλειά με το 1/100 του κόπου και του χρόνου χωρίς ουσιαστική επίπτωση ως προς την αντιμετώπιση από το κοινό.

Αλλά ας κλείσει αυτή η παρένθεση γιατί το κείμενο θα λάβει τη μορφή λιβέλου, και δεν προορίζεται ως τέτοιος.

Επανερχόμενος στο ζήτημα της απόλαυσης του εκάστοτε υπό review game, το point στο οποίο ήθελα να καταλήξω είναι πως η βεβιασμένη ενασχόληση μαζί του πολλές φορές καταλήγει να “καίει” πλήρως αυτό το game στο μυαλό μας. Με άλλα λόγια, εκεί που θα πίστευε πχ κανείς πως “ντάξει, το παίζεις στα γρήγορα για 50-60-100 ώρες, αλλά μετά σου μένει το game και μπορείς να το ξαναπαίξεις με την ησυχία σου όποτε θες”, η αλήθεια είναι πως τις περισσότερες φορές η τόσο σκληρή ενασχόληση με έναν τίτλο (σε συνδυασμό με το ότι, μετά την ολοκλήρωση ενός review, μας περιμένει πολλές φορές ένας ΑΛΛΟΣ τίτλος στον οποίο πρέπει να χωθούμε άμεσα για συγγραφή κειμένου) έχει ως αποτέλεσμα το να μην έχουμε καν όρεξη να επανέλθουμε σε αυτόν μετά τη συγγραφή του review. Για παράδειγμα το Deadfire, που αποτέλεσε και την τελευταία “μεγάλη” RPG κυκλοφορία την οποία reviewαρα, επαίχθη από εμένα περί τις 50 ώρες μέσα σε ένα διάστημα λίγων ημερών για να το ολοκληρώσω έστω μία φορά και να προλάβω το ανέβασμα “day-1 review”, και έκτοτε… απλά κάθεται στο Steam Library μου. Και το Deadfire δεν είναι το μόνο.

Είναι λογικό πως υπάρχει διαφορά ανάμεσα στο να ασχολείσαι με κάτι καθαρά χομπιστικά και στο να έχεις επαγγελματική ή έστω ημι-επαγγελματική σχέση με αυτό, όμως το ζουμί δεν παύει να είναι το “δραματικό” συμπέρασμα: οι reviewers είναι gamers που πολλές φορές καταλήγουν να μην μπορούν να απολαύσουν τα games.

Πέραν των παραπάνω, το έτερο “δράμα” που επωμίζεται θέλοντας και μη ο επίδοξος reviewer, έχει να κάνει… με το κοινό προς το οποίο απευθύνεται. Και συγκεκριμένα με τη συνειδητοποίηση του γεγονότος πως, ΟΤΙ και να κάνει, ΟΣΕΣ ώρες και να ασχοληθεί με κάποιο game, ΟΣΟ εμπεριστατωμένα και εκτενή να είναι (κατ’αυτόν, έστω) τα συμπεράσματά του ή οι απόψεις του για ένα ζήτημα… δεν πρόκειται να ικανοποιήσει ποτέ το 100% του κοινού.

Υπάρχουν δύο γεγονότα που ισχύουν για την πλειοψηφία, για τον “κατώτερο κοινό παρονομαστή” ολόκληρης της ανθρωπότητας: 1) μας αρέσει να ακούμε πως έχουμε δίκιο, και 2) δεν έχουμε καλλιεργήσει σχεδόν καθόλου τη διάθεση για ειλικρινή διάλογο και αντίλογο. Αποτέλεσμα των παραπάνω είναι πως η πλειοψηφία των ιντερνετικών θαμώνων καταλήγουν να συναναστρέφονται διαδικτυακά μόνο με άτομα που έχουν τις ίδιες απόψεις με αυτούς, να ενημερώνονται από sites που συμφωνούν ούτως ή άλλως με τα πιστεύω τους και που αναπαράγουν γεγονότα (αληθινά ή #FakeNews) και απόψεις τις οποίες ενστερνίζονται σχεδόν άκριτα απλά και μόνο επειδή κάνουν επίκληση σε αυτό που θεωρούν λογικό να ισχύει με βάση τα πιστεύω τους.

Το τι γίνεται, λοιπόν, με βάση τα παραπάνω, όταν η συγκεκριμένη πλειοψηφία εντοπίσει μια άποψη που δεν ταιριάζει στο “καλούπι”, είναι εύκολο να το συμπεράνει κανείς: ΑΡΟΝ ΑΡΟΝ, ΣΤΑΥΡΩΣΟΝ ΑΥΤΟΝ.

“Χμ, αυτός διαφωνεί με εμένα. Μήπως έχει δίκιο; Μήπως τα επιχειρήματά μου τελικά δεν είναι τόσο αεροστεγή; Μήπως μέρος της κοσμοθεωρίας μου πρέπει να αναθεωρηθεί; Μήπως είναι, σε τελική ανάλυση, θέμα οπτικής γωνίας, και έχουν βάση όλες οι εμπεριστατωμένες απόψεις που διατυπώνονται;

ΟΧΙ ΒΕΒΑΙΑ. ΟΙ ΑΠΟΨΕΙΣ ΜΟΥ ΕΙΝΑΙ Η ΜΟΝΑΔΙΚΗ ΑΛΗΘΕΙΑ, ΑΠΛΑ Ο ΑΛΛΟΣ ΕΙΝΑΙ ΑΣΧΕΤΟΣ/ΕΓΚΑΘΕΤΟΣ/ΕΜΜΙΣΘΟΣ ΠΡΑΚΤΟΡΑΣ/ΥΠΗΡΕΤΗΣ ΞΕΝΩΝ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΩΝ/ΔΟΛΟΠΛΟΚΟΣ/ΠΡΟΒΟΚΑΤΟΡΑΣ. ΟΥ ΝΑ ΜΟΥ ΧΑΘΕΙΣ, ΚΑΘΙΚΙ”.

Το τι γίνεται όταν η ούτως σκεπτόμενη μερίδα του κοινού κληθεί να σχολιάσει ένα game review, καταλήγει κωμικοτραγικό. Γράφεις άκρως εμπεριστατωμένα, άρτια και λογικότατα κείμενα στα οποία όμως…:

-…βαθμολογείς ένα [Χ] game, που άρεσε πολύ στον τάδε αναγνώστη, χαμηλότερα από 90/100; Πάει να πει ΠΡΟΦΑΝΩΣ πως δεν το έπαιξες αρκετές ώρες και δεν κατανόησες το μεγαλείο του [X] game.

-…Βαθμολογείς ένα [Χ] game, που δεν άρεσε τόσο στον τάδε αναγνώστη, υψηλότερα απ’ ότι βαθμολόγησες (εσύ ή άλλος reviewer του site σου) παλαιότερα το [Ψ] game, διαφορετικού μεν genre αλλά το οποίο άρεσε περισσότερο στον αναγνώστη; Είστε όλοι άσχετοι ως reviewers και τα κριτήριά σας είναι λάθος.

-…Βαθμολογείς ένα [X] game, που ΔΕΝ άρεσε στον τάδε αναγνώστη, υψηλότερα από τον μέσο όρο των sites; Είσαι fanboy, shill, άσχετος με το genre και έμμισθος τσάτσος των εταιριών.

-…Βαθμολογείς το [X] game που ΑΡΕΣΕ στον τάδε αναγνώστη, χαμηλότερα από τον μέσο όρο; Θες απλά να προκαλέσεις για τα κλικς.

-…Βαθμολογείς το [X] game, που δημιουργήθηκε από εταιρία που λατρεύει ο τάδε αναγνώστης, χαμηλά; Είσαι εγκάθετος και μισείς την εταιρία χωρίς λόγο.

-…Βαθμολογείς διαφορετικά απ’ ότι το [X] site στο οποίο συχνάζει περισσότερο ο τάδε αναγνώστης; Δεν ξέρεις να γράφεις reviews, σε αντίθεση με το [Χ] site που είναι τέλειο.

Δεν υπάρχει σωτηρία. Όσο εμπεριστατωμένος και να είναι ο λόγος σου, όσο κι αν θεωρείς πως αφιέρωσες αρκετή ώρα, κόπο, σκέψη και φαιά ουσία ώστε να συμπεράσματά σου να είναι άρτια και λογικά, ΠΑΝΤΑ θα υπάρχει κάποιος που, αφενός εστιάζει αποκλειστικά και μόνο στη βαθμολογία στο τέλος του κειμένου αγνοώντας ΠΛΗΡΩΣ την επιχειρηματολογία σου μέσα στο κείμενο η οποία αιτιολογεί ουσιαστικά τον εκάστοτε βαθμό, αφετέρου σε θεωρεί άσχετο και επικίνδυνο για τη δημόσια υγεία επειδή τολμάς να μην συμφωνείς 100% μαζί του.

Είναι μια πραγματικότητα που συναντάται προφανώς και πέρα από τα games, στο ευρύτερο πλαίσιο της ζωής, και με την οποία μαθαίνεις να ζεις αναπόφευκτα. Δεν παύει όμως να είναι πηγή μικρής ή μεγάλης αγανάκτησης όταν εγείρεται ως αντίδραση σε κάποιο από τα κείμενά σου – στύβεις το μυαλό σου και βάζεις τη μπσυχή σου την ίδια μέσα σε ένα άρθρο, αλλά εύκολα έρχεται κάποιος και αναιρεί όλον τον κόπο σου έτσι απλά με μια αφοριστική ατάκα/ταμπέλα: “αυτά που γράφεις δεν έχουν καμία απολύτως σημασία γιατί τα έγραψες απλά και μόνο επειδή είσαι [Χ]”.

Προφανώς βέβαια δεν είναι όλα πια τόσο μαύρα και άραχλα στο συντακτιλίκι, σε περίπτωση που ο τόνος του παραπάνω rant έκανε κάποιον να υποθέσει πως θέλω να καταλήξω σε ένα τέτοιο συμπέρασμα. Εκτός της πρωτοφανούς απόλαυσης που είναι το να έχεις το προνόμιο να μοιράζεσαι τις σκέψεις και τις απόψεις σου με το κοινό (είτε αυτό καταλήγει να συμφωνεί είτε να διαφωνεί, ήπια ή… αφοριστικά) για τα games, η ζωή του έμμισθου πράκτορα των μεγαλοεταιριών του προβοκάτορα clickbaiter του reviewer έχει και τα άλλα καλά της. Και τώρα με συγχωρείτε, με περιμένει το τζετ που έστειλε η Ubisoft και η Obsidian για να μας πάει στο Χριστουγεννιάτικο πάρτι Πέλφε 2018 στις Μαλδίβες. Είναι καλό να αναγνωρίζεται η αγνή και ανιδιοτελής δουλειά σου…

By the way, είπαμε πόσο σπουδαίο game είναι το Odyssey; Και αυτό το The Outer Worlds ε, μιλάμε θα σκίσει. Αντικειμενικά πάντα.

Καλά Χριστούγεννα σε όλους!