Captain's LogEDITORIALS

Who watches the watchmen?

Οι λυσσαλέες κόντρες μεταξύ των γιγάντων της τεχνολογίας έχουν τεράστιο ενδιαφέρον για τον ουδέτερο παρατηρητή. Στην προσπάθειά τους να επικρατήσουν εναντίον επικίνδυνων αντιπάλων οι εταιρίες χρησιμοποιούν όλα τα “όπλα” που έχουν στη διάθεσή τους, μη διστάζοντας να προβούν ακόμα και σε ευθείες επιθέσεις. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, ο ατέρμονος δικαστικός αγώνας στον οποίο έχουν εμπλακεί οι Apple και Samsung με αφορμή την ομοιότητα ή μη των κινητών τηλεφώνων της κορεατικής εταιρίας με το iPhone. Ορισμένες από τις προαναφερθείσες εταιρίες κοντράρονται μεταξύ τους σε πολλαπλά μέτωπα, ενώ άλλες παρουσιάζουν τάσεις επέκτασης σε νέα “χωράφια”. Μην ξεγελιέστε όμως, οι κόντρες στο hardware έχουν σαφώς δευτερεύουσα σημασία μπροστά στην αληθινή “Μητέρα των μαχων” που εξελίσσεται μπροστά στα μάτια μας: την αναμέτρηση μεταξύ “ανοικτών” και “κλειστών” platforms.

Ασφαλώς χρειάζεται μια μικρή επεξήγηση βασικών εννοιών πριν περάσουμε στην ουσία του θέματος. Στα πλαίσια της τεχνολογίας ο όρος “platform” μπορεί να ερμηνευθεί με απλά λόγια ως ένα πλαίσιο, ή ίσως μία βάση, επάνω στην οποία αναπτύσσεται πληθώρα προγραμμάτων και υπηρεσιών. Στη σύγχρονη πραγματικότητα οι platforms τείνουν να γίνουν ταυτόσημες με τα λειτουργικά συστήματα, υπάρχουν όμως και περιπτώσεις όπου ο δεσμός μεταξύ hardware και λειτουργικού συστήματος είναι τόσο στενός ώστε να αναφερόμαστε στο τελικό σύνολο ως διακριτή platform. Ξέρω οτι η ορολογία μπορεί να μοιάζει κάπως πολύπλοκη όμως υπόσχομαι οτι η διάκριση θα γίνει σαφής μέσω των παραδειγμάτων που θα ακολουθήσουν.

watchmen01Πάντως έτσι δεν ανοίγουν κλειστές platforms.

Το λειτουργικό΄σύστημα Windows της Microsoft είναι καλό παράδειγμα software platform. Τα Windows είναι η βάση μέσω της οποίας εκτελούνται τα προγράμματα και τα παιχνίδια των υπολογιστών μας. Άλλες αντίστοιχες software platforms είναι τα λειτουργικά συστήματα Linux, Mac OS αλλά και τα Android, iOS για φορητές συσκευές. Όλες οι προαναφερθείσες platforms έχουν ως κοινό χαρακτηριστικό οτι δεν δεσμεύονται στενά με ένα συγκεκριμένο μηχάνημα αλλά καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα συσκευών. Για παράδειγμα, το τελευταίο iPhone δεν τρέχει διαφορετικό λειτουργικό σύστημα από τον προκάτοχό του, το πολύ να έχει μια ανανεωμένη έκδοση. Οι apps του iOS 5 θα λειτουργούν στην πλειοψηφία τους στο iOS 6, 7 και το αντίστροφο. Στην αντίπερα όχθη βρίσκονται οι περιπτώσεις όπου hardware και software έχουν τέτοιο βαθμό ενοποίησης ώστε ο συνδυασμός τους να χαρακτηρίζεται συνολικά ως διακριτή platform. Οι γνωστές μας game consoles ανήκουν σε αυτή την κατηγορία, καθώς το λειτουργικό σύστημα του Xbox 360 δε μπορεί να εκτελεστεί σε κάποια άλλη συσκευή. Το hardware του Xbox 360 δε μπορεί να λειτουργήσει με άλλο λειτουργικό σύστημα. Το σύνολο του hardware και software σχηματίζει μια ενιαία platform.

Η μεγαλύτερη διάκριση όμως, αυτή που θα πρέπει να κατανοήσει πλήρως ο καταναλωτής και ιδιαίτερα ο gamer, συνίσταται μεταξύ των λεγόμενων “ανοικτών” και “κλειστών” platforms. Εδώ η κατάταξη μπορεί να γίνει με ποικιλία κριτηρίων και δεν αποκλείεται αρκετοί να εκφράσουν ενστάσεις, όμως για το παρόν θέμα θα χρησιμοποιήσω ως βασικό κριτήριο τη δυνατότητα ανάπτυξης ανταγωνισμού στα πλαίσια μιας συγκεκριμένης platform. Με βάση αυτό το κριτήριο λοιπόν, στις ανοικτές platforms κατατάσσω τα Windows μέχρι και τα 7, το Android και ασφαλώς το Linux. Στο απέναντι στρατόπεδο των κλειστών platforms συμπεριλαμβάνω το iOS, τις game consoles, τα Windows RT και (εν μέρει) τα Windows 8 και το Mac OS.

watchmen02Εναλλακτικές υπηρεσίες όπως το GOG δεν έχουν… θέση σε κλειστές platforms.

Τι εννοούμε όμως μιλώντας για ανοικτή και κλειστή platform σύμφωνα με τα παραπάνω δεδομένα; Και πάλι με απλά λόγια, αναφερόμαστε στο βαθμό ελέγχου που ασκεί ο δημιουργός της platform επάνω σε αυτή. Τα Windows 7 μπορούν να θεωρηθούν ως ανοικτή platform γιατί ο καθένας μπορεί να δημιουργήσει ένα πρόγραμμα για Windows και να το πουλήσει στους καταναλωτές, χωρίς να χρειάζεται την έγκριση της Microsoft. Αντίστοιχα, ο καθένας μπορεί να στήσει μια υπηρεσία ηλεκτρονικής διανομής software στα Windows, όπως συμβαίνει σήμερα με το Steam, το GOG, το Origin και αρκετές αντίστοιχες υπηρεσίες στο gaming, και πάλι χωρίς την “άδεια” της Microsoft. Η ύπαρξη πολλαπλών πηγών για την αγορά games και software οδηγεί στον έντονο ανταγωνισμό για την προτίμηση των καταναλωτών, με αποτέλεσμα οι τιμές να πέφτουν και το επίπεδο παροχής υπηρεσιών να βελτιώνεται συνεχώς.

Στον αντίποδα έχουμε τις κλειστές platforms. Παίρνοντας ως παράδειγμα την game console Xbox 360, κανείς δε μπορεί να κυκλοφορήσει ένα παιχνίδι για αυτή χωρίς να περάσει από κάποιου είδους έλεγχο της Microsoft. Υπάρχουν αυστηρές προδιαγραφές, όροι και περιορισμοί, συμβόλαια και προϋποθέσεις. Εννοείται οτι η όποια σκέψη για δημιουργία εναλλακτικών υπηρεσιών παροχής software αποκλείεται αυτόματα: ο μόνος δρόμος για την ψηφιακή διανομή ενός παιχνιδιού στη συγκεκριμένη platform είναι η υπηρεσία Xbox Live. Το ίδιο ισχύει για το iOS, το ίδιο για το Windows Store των Windows 8.

watchmen03“Ετοιμαστείτε! Θα μας βομβαρδίσουν με marketing!”

Δε θα αρνηθώ οτι οι κλειστές platforms έχουν τα δικά τους πλεονεκτήματα. Η σιδηρά πυγμή με την οποία κυβερνούν οι κάτοχοι των κλειστών platforms έχει συνήθως αποτέλεσμα την πιο ομαλή “συνεργασία” μεταξύ hardware και software, σε μερικές δε περιπτώσεις και την πιο εύκολη εισαγωγή των νέων χρηστών σε μία platform. Είμαι σίγουρος οτι θα έχετε ακούσει σε κάποια φάση το απόφθεγμα για τους υπολογιστές της Apple οι οποίοι “λειτουργούν όπως πρέπει” (ελεύθερη μετάφραση του “they just work“), χωρίς να χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή ή συντήρηση εκ μέρους του χρήστη. Το ίδιο γνωστή είναι η άποψη περί μεγαλύτερης απλότητας του console gaming συγκριτικά με το PC. Αυτές οι αντιλήψεις έχουν τη βάση τους στην πραγματικότητα, γεγονός που αποδεικνύεται από την προσπάθεια των ανοικτών platforms να εξαλείψουν τα κάθε λογής “εμπόδια” που αποθαρρύνουν μέρος των χρηστών. Ο ανταγωνισμός για άλλη μια φορά λειτουργεί προς όφελος του καταναλωτή.

Ο προβληματισμός που θέλω να θέσω, με αφορμή τα παραπάνω: είναι άραγε προς το συμφέρον του καταναλωτή να παραδίδει ακρίτως τα κλειδιά στον κάτοχο της εκάστοτε platform, με μόνο αντάλλαγμα τη μεγαλύτερη ευκολία χρήσης; Αντι να φροντίσουμε ώστε το καταναλωτικό κοινό να αποκτήσει μεγαλύτερη γνώση και να πάρει στα χέρια του μέρος του ελέγχου, προτιμούμε την ύπαρξη ενός “στοργικού πατερούλη” που θα παίρνει αυτός όλες τις αποφάσεις για εμάς; Μέχρι ποιου σημείου είμαστε διατεθειμένοι να παραχωρήσουμε δικαιώματα, να απεμπολήσουμε τη δυνατότητα επιλογής και να υπονομεύσουμε την ευεργετική λειτουργία του ανταγωνισμού; Θεωρώ πως η επιλογή αυτή είναι επιπόλαιη, καθώς δεν συνυπολογίζει τις επιπτώσεις των πράξεών μας σε βάθος χρόνου.

watchmen04“Σου αρέσει να πληρώνεις για online, έτσι; Μίλα ελεύθερα!”

Η πολιτική συζήτηση για την ευαίσθητη ισορροπία μεταξύ ασφάλειας των πολιτών και φαινομένων “Μεγάλου Αδελφού” έχει παραλληλισμούς και με το χώρο της τεχνολογίας. Υπάρχει μια λεπτή γραμμή που διαχωρίζει τον απαραίτητο αλλά διακριτικό έλεγχο ενός platform holder από τον πλήρη, καταπιεστικό έλεγχο που κρατά αιχμαλώτους gamers και developers. Πιστεύω οτι η συνειδητή επιλογή ανοικτών platforms και η ενδυνάμωσή τους είναι ο μόνος τρόπος για να προστατευτεί ο καταναλωτής από τις δυσάρεστες συνέπειες μιας τεχνολογικής “δικτατορίας”.

Σίγουρα ο δρόμος του εγκλεισμού σε μια κλειστή platform είναι πιο εύκολος, πιο άκοπος βραχυπρόθεσμα για κάποια μερίδα του κοινού. Έχει, όπως είπαμε, τα πλεονεκτήματά του. Αναλογιστείτε όμως το εξής: αν δώσετε στον Καίσαρα απόλυτη εξουσία για να αντιμετωπίσει τον “εξωτερικό εχθρό”, είστε τόσο βέβαιοι οτι θα διαλύσει το στρατό του πριν διαβεί το Ρουβίκωνα;

Αλέξανδρος Γκέκας

Αφοσιωμένος PC gamer, ο Αλέξανδρος παίζει τα πάντα ανάλογα με τη διάθεση της στιγμής, δείχνει όμως προτίμηση σε turn-based, strategy, RPGs και θεωρεί το UFO: Enemy Unknown ως το καλύτερο παιχνίδι όλων των εποχών. Κατά τα άλλα, προσπαθεί να κρύψει τα χελωνίσια αντανακλαστικά του αποφεύγοντας το competitive multiplayer γιατί, λέει, "δεν του ταιριάζει" και αναζητά τρόπους ώστε να αναγνωριστεί η "Church of Gaben" ως επίσημη θρησκεία στη χώρα μας.

15 Comments

  1. Ανοιχτές πλατφόρμες uber-alles, αλλά μήπως να δούμε τι συμβαίνει με τις κονσόλες και τα OS x (ή πως τα λεν) συστήματα, για να βγάλουμε “ασφαλή” συμπεράσματα. Then again, οι κονσόλες της τωρινής γενιάς και οι φήμες περί του τι έρχεται δεν αφήνουν περιθώρια για πεταλούδες, ουράνια τόξα και ρέγκε μουσική…

  2. Σαν αρχή, πιστεύω ότι πρέπει να υπάρχει διοίκηση, αλλά πιστεύω ότι οι ενέργειές της πρέπει να είναι περιορισμένες και να ακούνε το κοινό από το οποίο ζούνε. Απορώ όμως με το εξής, πόσο θύμα είσαι πραγματικά όταν ξέρεις ότι π.χ. στα Win 8 θα αγοράζεις μόνο από το Metro και, παρόλα αυτά, τα αγοράζεις; Τα θέλει ο κ….ος σου, με το συμπάθειο.

    Οι εταιρίες προσπαθούν για το καλύτερο σε αυτές και δε θα αλλάξει αυτό. Όσο υπάρχουν πρόβατα, θα υπάρχει και τσοπάνης. Η ελπίδα είναι τα πρόβατα να γίνουν λύκοι, αλλά φοβάμαι ότι δεν έχουν τα “δόντια”. Όταν δε σέβεσαι τον εαυτό σου και πληρώνεις για ό,τι “σου πουλάνε”, χωρίς πώς και γιατί και αντίλογο, τότε είμαστε άξιοι της μοίρας μας. Και επειδή η ιστορία όλα αυτά τα χιλιάδες χρόνια δεν έχει αλλάξει, πολύ λυπάμαι και φοβάμαι πως δε θα αλλάξει ούτε τώρα…

  3. Απλά ΟΚ ας το παραδεχθούμε, την apple την έμαθαν όλοι από τα iDevices, που είναι καρακλειδωμένα από παντού.
    Λογικό να έχει δημιουργηθεί η εντύπωση πως και στους υπολογιστές της είναι έτσι, είμαι σίγουρος ότι υπάρχει μεγάλο ποσοστό του κόσμου που έχει σχηματίσει την ίδια εντύπωση.

    Πάντως μην φοβάσαι, για την ώρα είναι μια χαρά το OSX και γενικά πιστεύω είναι περισσότερο ανοιχτό σε PowerUsers από ότι τα windows, άλλωστε όπως και το Linux είναι λειτουργικό βασισμένο σε unix.

  4. Το μόνο που ήξερα για Mac, είναι ότι κάποτε δεν κολλούσαν ιούς, μάλλον λόγω αρχιτεκτονικής.
    Μπορεί να είναι και λόγω των συσκευών, μπορεί και απλά λόγω άγνοιας και νόμιζα πως ήταν κλειστό.
    Καλή φάση πάντως.

    Μια που το’φερε η κουβέντα, με τα Win8 τι ακριβώς γίνεται; Δεν μπορούμε να εγκαταστήσουμε steam; Ή γενικότερα προγράμματα της επιλογής μας;

  5. Το λειτουργικό σύστημα των Mac (OSX) και τα Windows 8 κατατάσσονται και τα δύο στα δυνητικώς επικίνδυνα συστήματα. Οι λόγοι: το OSX επιτρέπει την εγκατάσταση εφαρμογών από άλλες (μη πιστοποιημένες) πηγές, αλλά μόνο αν ο χρήστης αλλάξει με δική του θέληση τη σχετική ρύθμιση ασφαλείας, η οποία από default είναι ενεργοποιημένη. Τα Windows 8 επιτρέπουν την ελεύθερη εγκατάσταση προγραμμάτων στο desktop, αλλά στο Metro (αυτό με τα κουτάκια) η εγκατάσταση εφαρμογών γίνεται αποκλειστικά μέσω του Windows Store.

    Ποιος είναι ο κίνδυνος; Οτι με μια τους απόφαση και οι δύο εταιρίες μπορούν να “κλειδώσουν” τελείως τα λειτουργικά τους συστήματα. Η Apple καταργώντας την προαναφερθείσα ρύθμιση, η Microsoft απαγορεύοντας την εγκατάσταση και των desktop εφαρμογών εκτός Windows Store. Η προσωπική μου άποψη είναι οτι και στις δύο περιπτώσεις είναι απλώς θέμα χρόνου, αν δεν αντιδράσουμε έγκαιρα.

  6. δεν κόλλαγαν ιούς γιατί δεν υπήρχαν ιοί κυρίως 😛 τότε είχε τα ποσοστά που έχει σήμερα το linux στην αγορά 😛

    Ότι θες βάζεις στα 8, γιατί έχει γίνει τόσος ντόρος δεν ξέρω, ίσως γιατί υπάρχουν φόβοι ότι θα αλλάξει αυτό στο μέλλον με την τροπή προς τα tablets που προσπαθούν να δώσουν

  7. Έπαιξε και τον ρόλο του το λειτουργικό, αλλά αυτός ο ρόλος ήταν αρκετός για να πει κάποιος “ΟΚ πολύ κόπος για λειτουργικό με 2% μερίδιο αγοράς”.
    Πάντως από παλιά υπήρχαν ιοί για mac, απλά λίγοι αυτοί, λίγοι και οι χρήστες, δεν είχαμε και ιντερνετ τότε.

    Άλλωστε η McAfee έχει έκδοση για macOS από πάντα, θυμάμαι τότε το ’96 που είχα την πρώτη μου επαφή με mac, ήταν από τα πρώτα προγράμματα που βρήκα για αυτό.

  8. Εδώ η κατάταξη μπορεί να γίνει με ποικιλία κριτηρίων και δεν αποκλείεται αρκετοί να εκφράσουν ενστάσεις, όμως για το παρόν θέμα θα χρησιμοποιήσω ως βασικό κριτήριο τη δυνατότητα ανάπτυξης ανταγωνισμού στα πλαίσια μιας συγκεκριμένης platform.

    Δεκτή λοιπόν η ένσταση, αλλά ξεκαθάρισα εξαρχής το βασικό κριτήριο.

Αφήστε μια απάντηση

Related Articles

Check Also
Close
Back to top button
elEL