προσπαθούσα να αποφασίσω αν βαριέμαι να απαντήσω ή όχι.<br><br><span class="bbcode_spoiler"><br><blockquote><br>Δεν είμαι φυσικός (ούτε έχω συγγενική σχέση με το αντικείμενο, παρά μόνο φιλική) για να έχει η άποψή μου αυξημένη βαρύτητα, ούτε θεωρώ ότι καβαλάω το λεγόμενο "high-moral horse" ώστε να υπαγορεύσω κάτι, αλλά η επιβράδυνση κατ'εμέ δεν υπαγορεύει πλήρη στασιμότητα.<br><br>Σιγά-σιγά φτάνουμε σε http://www.sciencemag.org/news/2015/05/electron-microscopes-close-imaging-individual-atoms" class="bbcode_url">δυνατότητες μικροσκοπίας όπου έχουμε διακριτική ικανότητα ατόμων. Θεωρητικά η ηλεκτρονική μικροσκοπία παρείχε αυτήν τη δυνατότητα εξαρχής, αλλά υπάρχουν τεχνικά προβλήματα "παρεμβολής" των ατόμων στο κενό (τυχαίες κρούσεις στο σωλήνα του μικροσκοπίου, αφού δεν υπάρχει απόλυτο κενό σε αυτό). Στο πανεπιστημίο του Manchester έχει στηθεί ολόκληρη καμπάνια γύρω από το γραφένιο, στρώματα άνθρακα μονοατομικού πάχους σε διατάξη "κερύθρας", και το πόσο καινοτόμο είναι (χτίζουν κυριολεκτικά κτήρια μόνο και μόνο για αυτό). Πέραν του απόλυτου marketing που έχει στηθεί γύρω από αυτό, οι εφαρμογές σε έρευνα και τεχνολογία με βάση αυτό το υλικό είναι εξαιρετικά πολυάριθμες. Όλα τα παραπάνω, για εμένα συνηγορούν ότι εξακολουθούμε να έχουμε καινοτομίες στην τεχνολογία γεγονός που λογικά θα μπορέσει να μεταφερθεί στη λιθογραφική μέθοδο ή/και στην επανεξέταση του πώς κατασκευάζουμε τα transistors.<br><br>Προσωπικά, εκτιμώ ότι η καμπύλη που περιγράφεται από τη διατύπωση του νόμου του Moore ακολουθεί τα πρότυπα όλων των καμπυλών της "ζωής" που συνήθως είναι σιγμοειδείς (βλ. παρακάτω σχήμα). Έχουμε φτάσει στο τέλος της εκθετικής φάσης, και τώρα μπαίνουμε στη στατική όπου υπάρχει πρόοδος αλλά με πολύ μικρότερη ταχύτητα. Κατ'επέκταση (και πάλι εκτιμώντας προσωπικά) θεωρώ ότι όλα αυτά είναι επέκταση του νόμου του Moore, και ότι ο τελευταίος διατύπωσε την περιγραφή της εκθετικής φάσης της καμπύλης. Το μόνο που με προβληματίζει είναι ότι στο υπάρχουν κοινωκοοικονομικό σύστημα που ζούμε, εταιρείες θα αρχίσουν να εφαρμόζουν περισσότερο τακτικές της Apple (και σε μικρότερο ποσοστό της Nvidia), όπου θα ωθούν το κοινό σε συνεχείς "αναβαθμίσεις" του ίδιου προϊόντος πουλώντας φύκια για μεταξωτές κορδέλες, ώστε να διατηρηθούν ως επικερδείς. <br><br><img src="http://images.slideplayer.com/18/6077305/slides/slide_4.jpg" alt="slide_4.jpg" class="bbcode_img" /><br><br>Μιας και όταν αναφέρομαι σε έρευνα μου αρέσει να μιλάω με στοιχεία, ήθελα να παραθέσω και τα δημοσιεύσιμα αποτελέσματα αλλά αυτό το καταραμένο SMF δεν με αφήνει (Κουνένα γύρνα πίσω). Εάν κάποιος θέλει το PDF του Science στο οποίο αναφέρεται το άρθρο που έδωσα στο link <strike>ας μου πει να του το στείλω σε περίπτωση που δεν είναι ανοικτό. </strike> ορίστε σε ένα https://db.tt/RCp8AzNn" class="bbcode_url">dropbox link.<br></blockquote><br></span><br><br>κατ' αρχήν το γεγονός ότι μπορούμε να βλέπουμε και ακόμα και να χειριζόμαστε με απόλυτη ακρίβεια άτομα δεν σημαίνει ότι μπορούμε να φτιάξουμε τρανζίστορ σε μέγεθος λίγων ατόμων και να δουλεύει. Τα άτομα έχουν το συγκεκριμένο μέγεθος που έχουν λόγω ακριβώς τής ίδιας τής φύσης τού ηλεκτρονίου που σε αυτήν την κλίμακα δεν δουλεύει σαν μπαλίτσα αλλά εμπλέκονται τα μυστήρια τής κβαντομηχανικής. <br><br>Μέχρι πρόσφατα το πρόβλημα ήταν κάθε φορά να βρεθεί μέθοδος να κατέβουμε σε μικρότερα μεγέθη. Έφτιαχνες το ίδιο πράγμα απλά μικρότερο και αυτό σού έδινε πολλά οφέλη. Πλέον ήδη δεν δουλεύει έτσι. Αν το φτιάξεις το ίδιο σχέδιο μικρότερο πλέον δεν δουλεύει με τον ίδιο τρόπο. Αυτό φάνηκε καθαρά και στο τελευταίο κατέβασμα στα 14nm όπου αναγκάστηκαν να αλλάξουν τις αναλογίες ώστε να αντιμετωπίσουν αυτά τα προβλήματα. Πλέον απλά δεν δουλεύει η φυσική με τον ίδιο τρόπο.<br><br>Θεωρητικά υπάρχει ένας τρόπος να χωρέσουμε (πολλά) περισσότερα τρανζίστορ. Να εκμεταλλευτούμε και την τρίτη διάσταση. Αν αυτή η εξέλιξη συμβεί πάνω στην ώρα θα μπορούσε (καθαρά θεωρητικά) να δώσει νέα ζωή στον νόμο τού Μούρ για λίγες δεκαετίες ακόμα, <u>αλλά εγώ δεν το βλέπω</u>.<br><br>Αυτό που θέλω να τονίσω είναι ότι ως τώρα οι καινοτομίες ήταν κάθε φορά στον τρόπο που κατασκευάζονται τα τρανζίστορ ώστε να κατέβουμε σε μικρότερα μεγέθη, πλέον το πρόβλημά μας είναι περισσότερο ότι μικραίνοντας τα σχέδια ακόμα και σε απόλυτη ακρίβεια, απλά δεν λειτουργούν. Η intel πλέον «ξύνει τον πάτο τού βαρελιού».<br><br>Το δεύτερο που θέλω να απαντήσω έχει να κάνει με το σχήμα που έδωσες. Δεν ξέρω πού το βρήκες και φυσικά είναι κατανοητό αυτό που θέλει να δείξει ωστόσο είναι απατηλό και σε ένα σημείο _και_ λανθασμένο. <br><br>Κατ' αρχήν το προφανές λάθος. Εκεί που δείχνει το "lag" στην πραγματικότητα είναι η εκθετική ανάπτυξη και εκεί που δείχνει το "exponential growth" στην πραγματικότητα έχει ήδη χαλάσει η εκθετική συνάρτηση και μάλιστα εκεί είναι το σημείο καμπής.<br><br>Κάτι άλλο απατηλό είναι ότι γενικά η εξέλιξη δεν είναι σχεδόν ποτέ «ομαλή» αλλά όταν οι εκθετικοί νόμοι χτυπάνε σε φυσικά όρια έχουμε χάος. Μού άρεσε όπως το είχε θέσει (ουσιαστικά αυτό το θέμα) o Dmitry Orlov: http://cluborlov.blogspot.gr/2009/06/slope-of-dysfunction.html ειδικά το τελευταίο διάγραμμα στο άρθρο.<br><br>Αλλά ακόμα και αν αφήσουμε το χάος το σχήμα είναι απατηλό και από τα ίδια τα όρια που επιλέγει να δείξει. Όταν ακούει κάποιος για «ανάπτυξη» η πράξη που θα έπρεπε να κάνει αυτόματα στο μυαλό του είναι να διαιρέσει από το 70. 1% ανά έτος, σημαίνει διπλασιασμός σε 70 χρόνια, 7% σημαίνει 10 χρόνια. Από εκεί και πέρα οι διπλασιασμοί λειτουργούν όπως στην ιστορία με την σκακιέρα. Ένα σπυρί ρύζι μετά από 64 διπλασιασμούς δίνει περισσότερο ρύζι από όσο έχει παράξει η ανθρωπότητα σε όλη την ιστορία. Και στο σημαντικό ερώτημα πότε έχεις μαζέψει το μισό ρύζι, η απάντηση είναι στο προτελευταίο τετράγωνο. Το συμπέρασμα είναι ότι αν υποθέτεις ότι ο νόμος τής ανάπτυξης είναι σταθερός η ταχύτητα που θα κτυπήσεις στο όριο χαρακτηρίζεται ακριβώς από τον χρόνο διπλασιασμού, ανεξαρτήτως από το πόσο μακρυά είναι το όριο. Στην περίπτωση τού νόμου τού Μούρ είναι δύο χρόνια (ενδεικτικά στα σαράντα χρόνια 2^(40/2) = 10^6). Δύο χρόνια δεν αφήνουν πολλά περιθώρια και ομαλή επιβράδυνση όπως δείχνει πανέμορφα το σχήμα.<br><br>Και φυσικά δεν ισχυρίζομαι ότι κάθε είδους εξέλιξη ξαφνικά θα σταματήσει. Αντιθέτως, ισχυρίζομαι ότι τα πράγματα θα πάρουν πολύ απρόβλεπτη τροπή.