HARDWARE

Περί Tροφοδοτικών

Σήμερα θα προσπαθήσω να σας εξηγήσω με απλά λόγια κάποια βασικά πράγματα για την καρδούλα του συστήματός σας. Το τροφοδοτικό.

Ξεκινάμε.

EFFICIENCY

 PSU 01

H αποδοτικότητα του τροφοδοτικού. “Φρόντισε ώστε να αναγράφει 80+ certified”. Αυτό δεν λένε όλοι (ή όσοι ασχολούνται λίγο παραπάνω); Τι ακριβώς όμως σημαίνει αυτό; Τι εννοούμε όταν λέμε “αποδοτικότητα” σε ένα τροφοδοτικό; Φτιάξτε Φραπεδάκι ή Νες, καθίστε αναπαυτικά και διαβάστε παρακάτω.

Αποδοτικότητα ίσον ο τρόπος που έχουμε για να μετράμε το πόσα Watt από αυτά που τραβάει από τον τοίχο του σπιτιού μας το τροφοδοτικό, φτάνουν στον ταπεινό μας υπολογιστάκο. Tα υπόλοιπα μετατρέπονται σε θερμότητα. Είναι σαφές; Όχι; Καλά, δίνω παράδειγμα παρακάτω, με μια διευκρίνιση.

Για παράδειγμα, έχω PSU με efficiency 80%. Και τραβάει 400Watt από τον τοιχό. Το 80% από τα 400 θα φτάσει στο PC. 320Watt. Το υπόλοιπο μετατρέπεται σε θερμότητα. Απλό δεν είναι;

– Καλά, έτσι όμως το PC τραβάει λιγότερο από αυτό που χρειάζεται, σωστά;

Νομίζεις. Αυτό που συμβαίνει είναι το εξήςΤο πόση ενέργεια χρειάζεται το PC για να δουλέψει είναι μια ανεξάρτητη μεταβλητή, με την έννοια πως το hardware αλλάζει συνέχεια ή υπερχρονίζουμε μέρη αυτών. Δεν είναι δεδομένο το πόση ενέργεια χρειάζεται, και δεν επηρεάζεται από το PSU. Η μεταβλητή που επηρεάζεται είναι το ρεύμα που θα τραβήξει το PSU από τον τοίχο και εξαρτάται από τις απαιτήσεις του συστήματος.

Για να το εξηγήσω λίγο καλύτερα.

Ρεύμα (που θα τραβήξουμε από τον τοίχο) = Ρεύμα ( για το PC) / αποδοτικότητα.

Αν λοιπόν το PC χρειάζεται 350Watt και τα ζητήσει από το PSU (80% efficiency) αυτό θα τραβήξει 350 / 0.8 = ~440Watt από τον τοίχο.

Άρα, όσο πιο αποδοτικό είναι το PSU, τόσο λιγότερο ρεύμα θα τραβήξει από τον τοίχο.

– Ναι, καλά τα λες, αλλά ο φόρτος που έχει το PC δεν είναι συνέχεια ο ίδιος.

Σωστό το point, ακούστε τι συμβαίνει. Όταν το σύστημα είναι σε idle κατάσταση, η απόδοση του τροφοδοτικού είναι συνήθως άθλια, κάτι που ισχύει και όταν φτάνει στα όριά του. Το βέλτιστο της απόδοσης το φθάνει σε φόρτο 40%-60% κατά προσέγγιση.

Δηλαδή να φροντίσω να πάρω κάποιο που θα έχει ισχύ διπλάσια από τις απαιτήσεις του συστήματός μου; Παράλογο δεν είναι αυτό που λες;

– Δεν λέω αυτό φίλοι μου. Καλή ώρα, τη στιγμή που διαβάζετε αυτές τις γραμμές, δεν παίζετε κάποιο παιχνίδι και οι ενεργειακές απαιτήσεις του PC είναι μειωμένες. Πόσο θα παίξετε; 3-4 ώρες; Καμια δεκαριά οι σκληροπυρηνικοί gamers; Τον υπόλοιπο καιρό, το σύστημα θα είναι σε idle πρακτικά.

Μετάφραση. Ζήτημα να χρειάζεται 100-250 watt τον περισσότερο καιρό και πολύ λέω. Άρα το τροφοδοτικό πρέπει να είναι αποδοτικό σε ένα μεγάλο εύρος. Αν σώνει και καλά θέλετε νούμερα, το ιδανικό θα ήταν να τραβάει γύρω στο 30-40% σε idle, και γύρω στο 70-80% σε πλήρη φόρτο.

Και το 80+ τι είναι δηλαδή; Παραμύθια;

Βασικά είναι ένας οργανισμός που ελέγχει την απόδοση των τροφοδοτικών, καθώς και άλλες λειτουργίες του τροφοδοτικού, και έχει (πλέον) 6 επίπεδα αξιολόγησης/πιστοποίησης. 80+, 80+ Bronze, 80+ Silver, 80+ Gold, 80+ Platinum, 80+ Titanium (πρός το παρόν, μόνο το Corsair AX 1500i). Όσο μεγαλύτερη η αποδοτικότητα, τόσο μεγαλύτερο το επίπεδο αξιολόγησης. Η οποία όμως είναι ελαττωματική, για τρεις βασικούς λόγους.

Α. Αξιολογεί μονάχα σε 3 επίπεδα φόρτου. 20%, 50%, 100%. Αυτό αναγκάζει πρακτικά τους κατασκευαστές να ρυθμίζουν τα τροφοδοτικά τους ώστε να αποδίδουν τα μέγιστα σε αυτά τα επίπεδα φόρτου.

Β. Τα δοκιμάζουν σε θερμοκρασίες δωματίου (~ 23*C). Όμως, όσο ανεβαίνει η θερμοκρασία, τόσο μειώνεται το efficiency, που σημαίνει πως ενώ μπορεί στις δοκιμές να πιάνει τα όρια του 80+, σε πραγματικές συνθήκες (30-40*C, καλοκαιράκι στην Ελλάδα ας πούμε ) παίζει και να μην τα καταφέρει. Δηλαδή το 80+ από μόνο του, δεν σημαίνει ΤΙΠΟΤΑ ΑΠΟΛΥΤΩΣ.

Γ. Το οποίο μας οδηγεί στο θέμα της ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ. Το πόσο καλά αποδίδει δεν είναι ενδεικτικό του πόσο καλό είναι ένα τροφοδοτικό, καταλαβαινόμαστε νομίζω. Είναι μόνο ένα μέρος από το τι κάνει ένα τροφοδοτικό “ΚΑΛΟ ΚΑΙ ΑΞΙΟΠΙΣΤΟ“. Αρκετοί κατασκευαστές θα θυσιάσουν πολλά από τα επιμέρους χαρακτηριστικά (προστασίες, ποιότητα πυκνωτών, κατασκευής, και άλλα) και στοχεύουν μονάχα στο 80+, αφού είναι καλό marketing.

VOLTAGE

Το τροφοδοτικό είναι υπεύθυνο για την απρόσκοπτη παροχή ρεύματος στο συστηματάκι σας και όχι μόνο. Κάνει και κάτι άλλο τρομερά σημαντικό. Μετατρέπει το εναλλασσόμενο ρεύμα που παίρνει από τον τοίχο, σε συνεχές, με το οποίο δουλεύει το σύστημα και μετά το μοιράζει στις γραμμές τροφοδοσίας των υποσυστημάτων, που έχουν διαφορετική λειτουργική τάση μεταξύ τους.

Νομίζω πως είναι κατανοητό το γιατί. Άλλες απαιτήσεις έχει η GPU, άλλες το SB της μητρικής, άλλες μια κάρτα PCI, οπότε τροφοδοτείται από την ανάλογη γραμμή. Kαι κάτι ακόμα. Όταν αλλάζουν οι απαιτήσεις ενός υποσυστήματος, αλλάζει η παροχή ρεύματος, η τάση παραμένει σταθερή, αλλά όχι απόλυτα. Άρα μην περιμένετε την ένδειξη του +12V Rail να είναι ακριβώς 12.00.

Επιπλέον, η παροχή ρεύματος αλλάζει συνέχεια λόγω μη σταθερού φόρτου, οπότε να ξέρετε πως όταν αυξάνεται, η τάση στην γραμμή μειώνεται. Και οι απότομες αλλαγές στον φόρτο μπορεί να προκαλέσουν κάποιες διακυμάνσεις. Για αυτό και επιτρέπεται μια ελαφριά απόκλιση.

PSU 03

– Και ποιες είναι αυτές οι “γραμμές τροφοδοσίας”;
– Άναψε τσιγαράκι και διάβασε παρακάτω.

+12V

Η κύρια γραμμή παροχής στους σημερινούς υπολογιστές, που τραβάνε το 80-95% της ενέργειας που χρειάζονται από αυτό. Ιδανικά, αυτή η γραμμή θα πρέπει να είναι ικανή να δώσει από 80% και πάνω της συνολικής ισχύος του τροφοδοτικού. Για τους καμένους hardwareάδες σαν εμένα, από 90% και πάνω. Τροφοδοτεί CPU, GPU, τα κύρια chipset της μητρικής, τα μοτέρ σκληρών και οπτικών δίσκων, τα πιο πολλά fans, τις πιο πολλές κάρτες PCI, και τις PCI-e θύρες.

+5V

Παλιά ήταν αυτή η κύρια γραμμή παροχής, αλλά ξέπεσε σε άλλο ρόλο. Δίνει ζωή στις συσκευές USB, μερικά δευτερεύοντα chipset της μητρικής, fans, τα κυκλώματα σκληρών και οπτικών δίσκων, και μερικές PCI κάρτες.

+3.3V

Έχει πολλούς μικρούς ρόλους, αφού τροφοδοτεί κάποια chipset της μητρικής, τα RAM sticks, κάποιες PCI κάρτες, και το κύκλωμα ελέγχου της GPU, που βρίσκεται στην μητρική.

+5VSB

Μικρό στο μάτι, αλλά είναι μάλλον το πιο σημαντικό. Δεν δίνει πάνω από 7.5 Watt, μα είναι υπεύθυνο για την τροφοδοσία και φόρτιση της CMOS Battery, του κυκλώματος εκκίνησης της μητρικής, της CMOS RAM, και του BIOS ROM.

Αυτά που πρέπει να προσέχετε όταν αγοράζετε ένα τροφοδοτικό είναι:

Α. Τι σκοπεύετε να τροφοδοτήσετε με αυτό. Κοινή λογική, αγοράζω κάτι που δεν θα τροφοδοτεί οριακά το σύστημα.

Β. Τι εγγύηση δίνει ο κατασκευαστής. Από 5-7 χρόνια για τα καλά τροφοδοτικά, ανάλογα τον κατασκευαστή.

Γ. Αν σκοπεύετε να κάνετε κάποια μελλοντική αναβάθμιση, φροντίστε να πάρετε κάποιο με αρκετά μεγάλη ισχύ. Αμαρτία να χρειάζεστε καινούργιο, μόνο για να αλλάξετε την κάρτα γραφικών.

Δ. Aν σκοπεύετε να υπερχρονίσετε, η χρυσή μετριότητα απαγορεύεται, για πολλούς λόγους.
Η ροή του ρεύματος πρέπει να είναι όσο το δυνατό πιο σταθερή, ειδικά όμως σε αυτή την περίπτωση πρέπει να είστε πολύ επιλεκτικοί στην αγορά σας.

Ε. Ποιός είναι ο κατασκευαστής (ΟΕΜ). Το όνομα επάνω στο τροφοδοτικό βοηθάει στις πωλήσεις, ειδικά στις μικρές κατηγορίες (450-650 Watt). Αυτό όμως δεν σημαίνει πως είναι και ποιοτικά, οι λόγοι έχουν αναφερθεί ήδη. Αν το τροφοδοτικό δεν είναι καλό, υπάρχει κίνδυνος να καεί και να κάψει εξίσου CPU/μητρική.

Ζ. Πάντα κοιτάτε στο πινακάκι με τα τεχνικά χαρακτηριστικά να υπάρχει συνολική συνδυασμένη (combined) ισχύς. Αν δεν υπάρχει ή αν είναι αρκετά χαμηλότερη από την ονομαστική, κάποιο λάκκο έχει η φάβα. Δεν αγγίζετε.

Κάπου εδώ σας αφήνω, ελπίζω να σας φανεί χρήσιμο το κείμενο και εννοείται πως όλες οι παρατηρήσεις, ερωτήσεις, ενστάσεις, διαφωνίες είναι more than welcome.

 

Xρήσιμοι σύνδεσμοι

Λίστα ΟΕΜ Tom’s Hardware

80+ certification Ecova Plug Load Solutions

PSU Protections Hardware Secrets

About PSU’s Hardware Secrets

 

15 Comments

  1. Μας ανοίγεις τα μάτια κάθε φορά. Σαν τον φραπέ!
    Απορία: Δηλαδή στο Αμέρικα που έχου συνεχές έχουν άλλα τροφοδοτικά? Και δεύτερη για κερασάκι πόσο πιο πάνω το υπολογίζεις για μελλοντική αναβάθμιση? κάνα 100αρι?

  2. 1. Δεν το γνωρίζω.
    2. Μιλάς για euro ή για Watt;
    α. Θεωρώ πως με 80 ευρώ παίρνεις κάτι πραγματικά αξιόλογο, που θα στηρίξει μια μελλοντική πιθανή αναβάθμιση.
    β. Με 650 Watt νομίζω πως οι περισσότεροι είναι καλυμμένοι για πολύ καιρό.

  3. δεν έχει νόημα να αγοράζεις με τέτοια λογική τροφοδοτικό καθώς με τα χρόνια πέφτει η απόδοση και γενικά είναι “αναλώσιμα” ως περιφερειακά.
    Πάρε ένα που να είναι 100 πάνω από τις ανάγκες σου και είσαι άρχοντας, όταν αναβαθμίσεις βάλε άλλο.

  4. Χρονομάντη, στις ΗΠΑ έχουν διαφορετική τάση, όχι τύπο ηλ. ρεύματος. Θα συμφωνήσω με τον Φραπόγαλο και στα Watt στο κόστος. Τα 650W σηκώνουν και δυνατή CPU και δυνατή GPU. Οπότε αν μείνεις σε μια δυνατή κάρτα, και δεν ενδιαφέρεσαι για CF/SLI, είσαι ΟΚ.

Αφήστε μια απάντηση

Back to top button
elEL