FOOTBALL MANAGER 2014
Τα reviews του Football Manager πάντοτε με αγχώνουν. Ξεκινώ να τα γράψω έχοντας στο μυαλό μου συγκεκριμένα πράγματα και επισημάνσεις σχετικά με το παιχνίδι, αλλά πάντοτε αντιμετωπίζω δυσκολίες στην κατάρτιση της δομής του κειμένου και ιδίως στην κατανομή του χώρου για την ανάλυση των διαφορών από τον προηγούμενο τίτλο της σειράς. Παλεύω μέσα μου να αποφασίσω ποια από τα χαρακτηριστικά χρήζουν ανάλυσης και για ποια επαρκεί απλώς μια σύντομη αναφορά, αφού οι οπαδοί του Football Manager γνωρίζουν καλά την επιμονή της Sports Interactive να προσθέτει συνεχώς μικρά features και να προβαίνει σε στοχευμένες βελτιώσεις σχεδόν σε όλους τους τομείς, προσέχοντας όμως να μη διαταράξει την πολυπόθητη ισορροπία του gameplay. Οι τροποποιήσεις από χρονιά σε χρονιά αξιολογούνται εντελώς διαφορετικά από τους παίκτες, σε βαθμό που μπορεί πραγματικά να σε τρελάνουν αν είσαι επιφορτισμένος με το καθήκον να αξιολογήσεις συνολικά το παιχνίδι. Ένα feature που μπορεί εκ πρώτης όψεως να μοιάζει ασήμαντο, ενδέχεται για ένα κομμάτι της fanbase να είναι επαναστατικό, πρωτοποριακό, ακριβώς αυτό που περίμεναν τόσα χρόνια! Πώς μπορείς να κρίνεις με σιγουριά αν η τελευταία έκδοση αξίζει το χρόνο και τα χρήματα του κοινού;
Δεν έχω σκοπό να σας κουράσω άλλο με τις προσωπικές μου ανασφάλειες ως reviewer, απλώς ήθελα να σας δώσω μια γεύση από τα διλήμματα και τους προβληματισμούς που αντιμετωπίζω όταν καλούμαι να κρίνω το τελευταίο Football Manager. Εν αντιθέσει με άλλες ετήσιες σειρές στις οποίες μπορεί εύκολα να βγει ένα συμπέρασμα σχετικά με την πρόοδο που έχει επιτευχθεί, στο Football Manager οι αλλαγές είναι κατά κανόνα χειρουργικές και συχνά αόρατες στο γυμνό μάτι του μέσου παίκτη, τουλάχιστον μέχρι να ξοδέψει πολλές ώρες παιχνιδιού και να τις διαπιστώσει στην πράξη. Στο περυσινό μου review για το Football Manager 2013 τόνισα πως δεν είχα μείνει ικανοποιημένος με την πρόοδο που είχε γίνει σε διάφορα σημεία του παιχνιδιού και δήλωσα την επιθυμία μου για πιο δραστικές αλλαγές εκ μέρους της Sports Interactive. Φέτος λοιπόν η εταιρία αποφάσισε όντως να προχωρήσει σε σημαντικές μεταβολές, τροποποιώντας μάλιστα χαρακτηριστικά που επιβίωναν στο Football Manager για δεκαετίες. Το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η αφαίρεση των tactics sliders.
ANTIO SLIDERS!
Ποτέ μου δε συμπάθησα τους sliders στην οθόνη των team και player tactics. Ο ορισμός της αγωνιστικής συμπεριφοράς μια ομάδας ή ενός παίκτη με αυτό τον “ψυχρό” και λεπτομερή τρόπο μού έμοιαζε πάντοτε ως μια αναίτια μαθηματικοποίηση του ποδοσφαίρου ως αθλήματος, λες και οι παίκτες δεν ήταν ανθρώπινα όντα αλλά άψυχα ρομπότ που περίμεναν συγκεκριμένες εντολές για να δράσουν, ενώ στην πραγματικότητα ο κάθε παίκτης βάζει στον αγώνα ένα σημαντικό κομμάτι της προσωπικότητάς του και του ξεχωριστού του τρόπου παιχνιδιού. Εξάλλου η πραγματική επίδραση των διάφορων διαβαθμίσεων των sliders στο αγωνιστικό στυλ της ομάδας σπάνια μπορούσε να προσδιοριστεί με σιγουριά. Τι σημαίνει για την τακτική της ομάδας μου αν θέσω τον slider της mentality στο 13/20 αντί για 12/20; Πόση σημασία έχει το ανέβασμα του roaming slider ένα κλικ πιο πάνω; Καμία, κατά πάσα πιθανότητα. Επομένως το όλο σύστημα ήταν αναίτια λεπτομερές και, κατά την προσωπική μου άποψη, μη ρεαλιστικό γιατί δεν απεικόνιζε σωστά το εύρος του ελέγχου που έχει ένας προπονητής στο παιχνίδι των παικτών του.
Πλέον οι sliders αποτελούν παρελθόν και τη θέση τους έχει πάρει ένα πολύ πιο απλοποιημένο σύστημα ατομικών οδηγιών με πιο γενικές συμβουλές και κατευθύνσεις. Έτσι, αντί να παίζετε με τους sliders προσπαθώντας να πείσετε το χοντροκέφαλο δεκάρι σας να μη σουτάρει από 50 μέτρα αλλά να επιχειρεί κάθετες πάσες στα άκρα, μπορείτε απλώς να ενεργοποίησετε τις συγκεκριμένες οδηγίες με δύο κλικ. Το ανανεωμένο interface μάλιστα επιτρέπει την παραμετροποίηση των ατομικών οδηγιών τόσο ανά θέση στο σύστημά σας όσο και ανά παίκτη, γεγονός που σημαίνει οτι ο παίκτης σας θα ακολουθεί συγκεκριμένες εντολές ανάλογα με το ρόλο που του έχετε ορίσει. Επιπλέον, η Sports Ιnteractive έχει προσθέσει ορισμένους νέους ρόλους σε νευραλγικές θέσεις, επιτρέποντάς σας να δώσετε στον παίκτη σαφή εικόνα για τα καθήκοντα που οφείλει να επιτελέσει στο χορτάρι. Βέβαια το αν θα ακολουθήσει τις εντολές σας ή όχι είναι άλλη υπόθεση!
Δηλώνω λοιπόν απερίφραστα οπαδός του νέου συστήματος οδηγιών. Δεν αισθάνθηκα σε καμία στιγμή οτι απώλεσα μέρος του ελέγχου μου πάνω στον τρόπο παιχνιδιού της ομάδας μου και των παικτών, αντίθετα παρατήρησα οτι η προσαρμογή του συστήματος εκτός και εντός αγώνα είναι πλέον μια πολύ πιο ξεκούραστη και εντέλει ευχάριστη διαδικασία. Επιπρόσθετα η απουσία των sliders αποτρέπει ουσιαστικά το ενδεχόμενο της ανακάλυψης κάποιου exploit και την επακόλουθη δημιουργία “μαγικών” συστημάτων που συντρίβουν τους πάντες και τα πάντα, συχνά φαινόμενο στα προηγούμενα FM. Αν και συνήθως τάσσομαι ενάντια σε τάσεις απλοποίησης των games, στη συγκεκριμένη περίπτωση η αλλαγή αυτή ήταν επιβεβλημένη και πιστεύω πως βοήθησε ουσιαστικά το παιχνίδι.
ΛΟΙΠΕΣ ΑΛΛΑΓΕΣ
Περνώντας τώρα σε δευτερεύοντα ζητήματα, η Sports Interactive παρακολούθησε τις εξελίξεις στο χώρο του ποδοσφαίρου και πρόσθεσε ορισμένες λειτουργίες που πλέον αποτελούν κοινό τόπο στις περισσότερες χώρες όπου παίζεται το άθλημα. Για παράδειγμα, προστέθηκε μια χρήσιμη επιλογή για την αγορά ενός παίκτη αλλά την παραμονή του ως δανεικός στην ομάδα από την οποία τον αποκτήσαμε, εξαιρετική επιλογή για νεαρούς παίκτες που δύσκολα θα βρουν χρόνο συμμετοχής στη δική μας ομάδα. Επίσης στις διαπραγματεύσεις για τη μεταγραφή ενός παίκτη (οι οποίες γίνονται με το “διαλεκτικό” σύστημα των ανανεώσεων συμβολαίων) υπάρχει επιλογή για την παραχώρηση παίκτων ως δανεικών για τη μείωση του κόστους μεταγραφής. Το interface έχει δεχθεί ορισμένες τροποποιήσεις, τόσο αυτό του Career Mode όσο και του Football Manager Classic, τα στατιστικά στοιχεία κατά τη διάρκεια των αγώνων είναι πιο πλούσια και πιο αναλυτικά, ενώ και οι συμβουλές του assistant manager μέσα στους αγώνες είναι πιο σαφείς και εστιάζουν καλύτερα στα πραγματικά προβλήματα της ομάδας. Επίσης, για πρώτη φορά σε παιχνίδι της σειράς υπάρχει επιλογή για απεικόνιση του interface στην ελληνική γλώσσα! Η μετάφραση έχει ορισμένες μικρές ατέλειες εδώ κι εκεί αλλά σε γενικές γραμμές βρίσκεται σε πολύ καλό επίπεδο και σίγουρα θα καταστήσει το παιχνίδι πιο προσιτό στο ελληνικό κοινό.
Μια προσθήκη που ενδεχομένως να μη φαίνεται αρχικά τόσο σημαντική είναι η πλήρης ενσωμάτωση του Football Manager 2014 στο Steam Workshop. Βεβαίως το παιχνίδι διέθετε ήδη τη δική του ζωντανή mod scene αλλά πλέον η εγκατάσταση face packs, logos και άλλων πακέτων γίνεται εύκολα, αυτόματα, με ελάχιστο κόπο και χωρίς ο παίκτης να χρειάζεται να αναζητά τους σωστούς φακέλους για τον κάθε τύπο αρχείου. Τέλος, μεταξύ των πολυάριθμων μικροβελτιώσεων συμπεριλαμβάνονται και περισσότερες επιλογές για αλληλεπίδραση του προπονητή με τους παίκτες του και συζήτηση σχετικά με ανησυχίες ή προβλήματα που αντιμετωπίζουν. Όλα αυτά όμως περνούν σε δεύτερη μοίρα μπροστά στο πραγματικό “ζουμί” του Football Manager: την match engine.
MATCH ENGINE: ΕΝΑ ΜΙΚΡΟ ΒΗΜΑ ΕΜΠΡΟΣ
Πέρυσι εστίασα το μεγαλύτερο κομμάτι της κριτικής μου στη match engine για την οποία θεώρησα οτι δεν αποτελούσε ουσιώδη αναβάθμιση της προηγούμενης μηχανής καθώς συνέχιζε να παρουσιάζει πολλά από τα προβλήματα που είχαν πλήξει το FM 2012. Φέτος η αλήθεια είναι πως η Sports Interactive έκανε καλύτερη δουλειά, βελτιώνοντας σε μεγάλο βαθμό την ποιότητα των γραφικών και εξαφανίζοντας ορισμένα από τα πιο ενοχλητικά bugs. Δύο από τα πιο εκνευριστικά φαινόμενα της περυσινής μηχανής, τα πολλαπλά χαμένα τετ-α-τετ και τα “φθηνά” γκολ από ακατανόητες ενέργειες των αμυντικών, φαίνεται φέτος να έχουν εν πολλοίς λυθεί, αν και η συμπεριφορά των αμυντικών σε ορισμένες περιπτώσεις συνεχίζει να παρουσιάζει κενά. Με ενοχλεί η εμφανώς αργοπορημένη αντίδρασή τους στα runs των επιθετικών στην πλάτη της άμυνας, κυρίως όμως η απροθυμία τους να επιχειρήσουν προβολή ή τάκλιν εναντίον παικτών που κάνουν σλάλομ διασχίζοντας το μισό γήπεδο χωρίς αντίσταση, ακόμα και αν έχουν εντολές για πιεστική άμυνα και σκληρό παιχνίδι. Παίξτε με ψυχή ρε φλώροι! Γενικά το θέμα της τρίπλας παραμένει ακανθώδες αφού αρκετές φορές διαπίστωσα οτι οι παίκτες επιταχύνουν ή αλλάζουν κατεύθυνση με μη ρεαλιστικό τρόπο.
Τα animations της match engine αλλά και η ποιότητα των γραφικών έχουν δεχθεί σημαντική αναβάθμιση από την περυσινή έκδοση. Υπό αυτή την έννοια το Football Manager 2014 προχωρά ένα βήμα παραπέρα από τον προκάτοχό του πλησιάζοντας στον επιθυμητό στόχο μιας όσο το δυνατόν πιο ρεαλιστικής μηχανής γραφικών, αλλά ακόμα και με αυτές τις βελτιώσεις είναι σαφές οτι οι developers έχουν ακόμα πολύ δουλειά μπροστά τους. Τα physics της μπάλας και των παικτών δεν ικανοποιούν για άλλη μια χρονιά, η μπάλα θυμίζει και πάλι αερόμπαλα ενώ οι παίκτες φαίνεται πως δεν πατούν στο χορτάρι αλλά γλιστρούν πάνω σε αυτό λες και φορούν όλοι τους πατίνια. Αν η Sports Interactive αποφασίσει ποτέ να κυκλοφορήσει Καλλιτεχνικό Πατινάζ Manager τότε έχει έτοιμη μηχανή γραφικών, το μόνο που θα χρειαστεί είναι να αλλάξει το χόρτο με πάγο. Φοβάμαι πως το πρόβλημα με τα physics δεν πρόκειται να λυθεί με την υπάρχουσα μηχανή γραφικών και πιστεύω πως οι developers θα πρέπει να επενδύσουν στην ενσωμάτωση μιας κανονικής physics engine που θα προσδώσει πολύ μεγαλύτερο ρεαλισμό στη δράση. Όμορφες είναι οι λεπτομέρειες στις στολές και στα γήπεδα, αλλά η όποια ψευδαίσθηση ρεαλισμού καταστρέφεται όταν βλέπεις τον αφύσικο τρόπο κίνησης των παικτών στον αγωνιστικό χώρο. Συνολικά πάντως είναι εμφανές οτι το Football Manager 2014 έχει βελτιωθεί ουσιαστικά στον τομέα της match engine.
Η SPORTS INTERACTIVE ΦΟΡΜΑΡΙΣΤΗΚΕ
Μετά την περυσινή μέτρια απόδοση, η εταιρία που εδώ και δεκαετίες προσφέρει στους απανταχού “προπονητές της εξέδρας” τη δυνατότητα να κάνουν πραγματικότητα τη φαντασίωσή τους βρήκε ξανά τον καλό της εαυτό. Το Football Manager 2014 διαθέτει μια σειρά ουσιωδών αλλαγών και βελτιώσεων, άλλες σημαντικές και άλλες πιο μικρές, με αποτέλεσμα να μιλάμε για έναν πλήρη τίτλο που φέτος δικαιολογεί απόλυτα την τιμή αγοράς του και δεν αρκείται απλώς στα τυπικά. Οι νέες επιλογές ατομικών και ομαδικών οδηγιών, η μεγαλύτερη ευελιξία στις μεταγραφές, οι αυξημένες δυνατότητες αλληλεπίδρασης και η βελτιωμένη match engine φέρνουν τη σειρά Football Manager ένα βήμα πιο κοντά στην απόλυτη εξομοίωση του πραγματικού ποδοσφαιρικού κόσμου. Οι όποιες ατέλειες θα αντιμετωπιστούν αναμφίβολα με patches στο άμεσο μέλλον αλλά ακόμα και τώρα το FM 2014 είναι απολύτως playable, χωρίς σοβαρά bugs ή game-breaking crashes. Στο μέλλον πάντως θα ήθελα η Sports Ιnteractive να δει πιο ζεστά το θέμα των match engine physics. Η εταιρία παλεύει για ρεαλισμό σε όλα τα σημεία του παιχνιδιού, είναι κρίμα ο στόχος να χάνεται από κάτι τόσο απλό αλλά ταυτόχρονα τόσο ουσιώδες.
Το Football Manager 2014 αποτελεί ουσιαστική αναβάθμιση από την προηγούμενη έκδοση και οι φίλοι της σειράς δεν θα πρέπει να το χάσουν. Τα όποια ελαττώματα δεν αρκούν για να χαλάσουν τη γενική εξαιρετική εικόνα.
To Football Manager 2014 διατίθεται στην ελληνική αγορά από την Zegetron, την οποία ευχαριστούμε θερμά για την παροχή του review code.
Pros
- Πολλές μικρές βελτιώσεις
- Καλύτερα γραφικά
- Ουσιώδης βελτίωση των team/player instructions
- Καλύτερη match engine
- Υποστήριξη για την ελληνική γλώσσα
Cons
- Τα physics δεν είναι ακόμη στο επιθυμητό επίπεδο
- Κάποια λαθάκια στη μετάφραση
- Ορισμένα κενά στην AI των παικτών
μπουουουουυυυυυυυυυυυ! δωστε το ρηβιου στον αφάναααα!!!!
πλακα κανω. κι εσυ ναυαρχε εχεις τα γαλονια, αφου εισαι παλιουρας στα cm και fm…
ανατριχιασα λιγακι να πω την αληθεια, βλεποντας το ελληνικο μενου, καπως μου ρθε…
αποδιοργανωσες τελειως τα εγκεφαλικα κυταρα του βογθου, αφου μια σου μιλαει στον πληθυντικο και μια στον ενικο, βλεπω… 🙂
και καλη η μεταφραση, αλλά φρασεις του στυλ: “θα ηταν υπεροχο αν μπορουσες να….” παραπεμπουν σε κεημπριτζ και οξυφόρδη κι οχι σε γηπεδο. σκεφτομαι ρεαλιστικο μοντ – πατς με διαλογους αλέφα του στυλ: “ρε βοηθε βγαλε την αργοκαρουτα οξω.. πιο αργος κι απ τον επιταφιο ειναι..” “ποιον? οχι, ρε αυτον, μαθε μπαλιτσα… βαλε τον μαυρο μεσα, τον κατζαγκουγκου”
δεν μπορω να δω πως απλοποιειται η φαση της τακτικης δινοντας οδηγιες στον καθε παικτη χωριστα. ελπιζω να εχουν κρατησει κι ενα στυλ slider για την ομαδικη συμπεριφορα. εμενα τουλαχιστον μου εμοιαζε χρησιμο κι αρκετα αποτελεσματικο. βεβαια για να το λες, σε πιστευω. πρεπει να το δω στην πραξη για να κρινω.
ολ αυτα που αναφερεις συν καποια αλλα χρησιμα που διαβασα στο νετ, παντως, μου δειχνουν οτι οντως εχει γινει καλη δουλεια στο 14. δεν ειναι το οροσημο που θα θελαμε, αλλα σε συγκριση με το 10 η 11 ειναι η μερα με τη νυχτα, με τις σταδιακες αλλαγες..
ισως αξιζει να το αγπραζει καθε 2-3 χρονια καποιος για να βλεπει ουσιαστικες αλλαγες, αλλα και οι λιγες και καλες καθε χρονο αρκουν για να πωρωσουν εμας τους καμενους.
ωραιο ρηβιου. μου αρεσε η ξαφνικη προτροπη – απειλη: “παιξτε με ψυχη ρε φλωροι..”. βανε κι αλλα τετοια μεσα, ναυαρχο, προσωπικο ρηκουεστ. ζω για τη μερα που θα δω λιγη μούρλα (με την καλη εννοια) στα ρηβιου σου. ξερω, εχει αρκετα ψυχολαλά μέλη το ρεηκουί, αλλα ετσι απλα θα ηθελα να δω λιγη ελαφράδα στα γραπτά σου. (οφτοπικ τρελλο, αγνόησέ το ελευθερα αν θες)
Μπρούς, αν ο Ναύαρχος ρεμπελέψει, θα πρέπει να γράφω σοβαρά και προφεσόρικα μόνο και μόνο για να εξισορροπήσω το συμπαντικό ασυνεχές…θα κόψει το γάλα, θα χαλάσουν τα quicksaves 🙂
ο αντμιναρχας ειναι της λεπτομερειας 🙁 [το νεο φουτμπολ μανατζερ σου πρεσαρει το μυαλο με στατιστικα και σε εκτοξευει στα περαντα του γαλαξια για να νιωσεις την γευση του φουτμπολ. Ναι δαγκωτο!!!! Καπως ετσι 8α ηταν ενα μπορατσοειδες ριβιου]
Άλεξ τα sliders ενδεχομένως μπήκαν κατόπιν της τεράστιας επιτυχίας του “Moneyball”, που άνοιξε τα μάτια του κοινού στο “νέο μοντέλο” που χρησιμοποιούν οι ομάδες για την επιλογή των παικτών τους. Ρίξε βλέφαρο και στην πολύ ενδιαφέρουσα κινηματογραφική μεταφορά!
Περιμένω πως και πως την ιστορική μέρα που θα μου έρθει το κουτί του παιχνδιού και θα γράφει πάνω “game for Linux” και θα έχει και το σηματάκι του πιγκουίνου!
Θα το προσπαθήσω Bruce, το υπόσχομαι 😀
;);););)
12% πάνω από το 2013? Δε περίμενα τόσο γενναία αύξηση στη βαθμολογία από σένα Αλέξανδρε. Εγώ δε θα μπορούσα με τίποτα φυσικά να το κάνω review γιατί θα ήμουν προκατελιμένος ;);)
Πάντως η ελληνική μετάφραση είναι ΠΑΡΑ ΠΟΛΥ ΚΑΛΗ και ομολογώ πως δε το περίμενα. Είναι προσεγμένη και τα λαθάκια είναι ελάχιστα και πιστεύω θα λυθούν. Άλλωστε είμαστε ακόμα σε beta φάση.
Τέλος το steam workshop ήταν ότι καλύτερο μπορούσε να συμβεί. Όχι τρέχα κατέβαζε, ψάξε πουθα τα βάλεις κλπ. Τώρα τζάμι, κλικάρεις, κατεβαίνει, έτοιμος! Έχεις έτοιμη μπροστά σου τον ομορφάντρα τον Λαζάρ σε φώτο.
Νίκο όπως έγαψα και στο review η βαθμολόγηση του FM με ζορίζει πάντα 😀 Φέτος νομίζω πως έγιναν αρκετές αλλαγές οπότε η φετινή έκδοση προτείνεται για όσους συνηθίζουν να αγοράζουν το FM χρονιά παρά χρονιά, αντίθετα με το FM2013 που ήταν ένα καθ’ όλα αδιάφορο sequel. Η νέα έκδοση έχει τα λαθάκια της αλλά ακόμα και με αυτά προσφέρει κάτι νέο στους οπαδούς του παιχνιδιού που θα ανανεώσει το ενδιαφέρον τους.
Αν και μου αρέσουν πολύ οι αλλαγές, δε νομίζω να δικαιολογούν 40 ευρώ.. Μάλλον θα περιμένω για το 2015..
Πάντως 50ευρώ στο στιμ, 40 retail!
Βρίσκεται και με 30 γιούρα πάντως! Αλήθεια τα κλειδιά της beta πότε λήγουν!?
40 ευρώ για 400 ώρες είναι καλά.
Πάρα πολύ καλά!!!!
Γιατί μόνο 400?!
Γιατί οι υπόλοιπες είναι ofline και δε τις καταμετράει το steam 😉
Μέτρησα μόνο τους καζουαλες.