HELLBLADE: SENUA’S SACRIFICE
Είχα μεγάλη δυσκολία στο να βρω την κατάλληλη εισαγωγή για αυτήν την κριτική επισκόπηση. Ήμουν διχασμένος μεταξύ του να γίνω αφόρητα φιλοσοφικός, στην προσπάθειά μου να αντικατοπτρίσω πώς είναι δυνατόν να φτάσει ένας τίτλος να έχει τεράστιο ποιοτικό πήχη, μέχρι να γίνω θεατρικός για να αποδώσω τα συναισθήματα που μου άφησε το Hellblade: Senua’s Sacrifice. Στο τέλος, επέλεξα να σας παρουσιάσω την εσωτερική μου διαπάλη, ενδεικτική της θεματολογίας μεταξύ άλλων που άπτεται ο τίτλος. Αγαπητέ αναγνώστη να είσαι βέβαιος για ένα μόνο πράγμα: το Hellblade είναι ένας ιδιαίτερος τίτλος.
Η πρώτη μου επαφή με το Hellblade ήταν πριν τρία χρόνια όταν παρακολούθησα για πρώτη φορά το teaser trailer του παιχνιδιού. Επιβλητική ατμόσφαιρα η οποία υποδείκνυε ότι είχαμε να κάνουμε με έναν τίτλο με ιδιαίτερη έμφαση στην action πλευρά, εμπλουτισμένη με horror στοιχεία και καθόλα επηρεασμένη από τη σκανδιναβική μυθολογία (ρούνοι στο σπαθί της ηρωίδας και τοιαύτα). Ομολογώ ότι το άφησα να περάσει ήσυχα κάτω από το ραντάρ, εσκεμμένα κρατώντας μικρό καλάθι. Δεν ήταν άλλωστε λίγες οι φορές που κυκλοφορίες στο χώρο του gaming αντλούν (εύκολη) έμπνευση από την σκανδιναβική μυθολογία αλλά καταλήγουν να είναι κατώτερες των προσδοκιών. Πόσο λάθος ήταν οι αρχικές μου εντυπώσεις! Πόσο σοφή επιλογή έκανα όταν αποφάσισα να μην πέσω στο παιχνίδι του hype! Μπήκα στο «παιχνίδι» εντελώς ανυποψίαστος για το τι θα εκτυλισσόταν μπροστά στα μάτια μου. Παρότι είμαι ακόμη στη διαδικασία «χώνεψης» για τα όσα είδα στην οχτάωρη (και κάτι ψιλά) ενασχόλησή μου με το Hellblade, θα προσπαθήσω να σας περιγράψω τι πραγματικά είναι.
YOU MIGHT AS WELL BE BLOODY DEAD, IN BLOODY ORKNEY
Πολλές περιγραφές και ταμπέλες έχουν χρησιμοποιηθεί για να προσδιορίσουν το Hellblade: «εστιασμένο σε horror, action game», «hack’n’slash», «narrative novel». Παρότι είναι σωστοί στα επί μέρους στοιχεία είναι λάθος στην ουσία του παιχνιδιού. Το Hellblade είναι μία σπουδή των δημιουργών του πάνω στην ανθρώπινη ψύχωση χρησιμοποιώντας τα video games ως μέσο απεικόνισης και έκφρασης, και μία ολοκληρωτική εμπειρία για οποιονδήποτε αποφασίσει να το παίξει. Ξεπερνάει τα στενά όρια της ταμπέλας και παραδίδει στο κοινό του μία αξεπέραστη εμπειρία εμβύθισης (immersion) στον κόσμο του.
Η ηρωίδα μας, Senua, είναι μία πολεμίστρια Κελτικής προέλευσης, ο σχεδιασμός της οποίας είναι βαθύτατα επηρεασμένος από την φυλές των φυλών Πηκτών που έδρευαν στη βόρεια Σκωτία κατά τη Ρωμαϊκή κατοχή της Μεγ. Βρετανίας. Η Senua, λοιπόν, καταφτάνει στη Helheim, τη χώρα των νεκρών κατά τους σκανδιναβικούς μύθους, για να διεκδικήσει τη λύτρωση για το χαμένο εραστή της. Κάποιος θα μπορούσε να ισχυριστεί ότι η ιστορία της είναι η κελτική εκδοχή του μύθου του Ορφέα και της Ευρυδίκης, με τους ρόλους αντεστραμμένους. Ήδη από την αρχή του παιχνιδιού καταλαβαίνουμε ότι τα πράγματα δεν είναι ακριβώς έτσι. Η Senua είναι μία ιδιαίτερη περίπτωση, δεδομένου ότι καταφτάνουμε ως ένας σιωπηλός παρατηρητής μέσα στο κεφάλι της. Μας υποδέχεται μία φωνή, μία εκ πολλών – που θα μπορούσαν να παρομοιαστούν με τις Ερινύες, η οποία μας προτρέπει να ακολουθήσουμε τη Senua στο ταξίδι της. Ο στόχος της είναι απλός: να φτάσει και να αντιμετωπίσει την Hela, τη θεά του Θανάτου, και να διεκδικήσει τον Dillion – τον εραστή της – πίσω στη χώρα των ζωντανών.
Ειλικρινά δεν θέλω να μπω σε περισσότερες λεπτομέρειες γύρω από την ιστορία της Senua. Παρότι βασίζεται σε μία απλή υπόθεση, ξεδιπλώνει όλο το σενάριό της με τρόπο αριστοτεχνικό σε ένα περίπλοκο δικτυωτό μοτίβο. Μικρές νύξεις στην αφήγηση συγκροτούν ένα λεπτομερές υπόβαθρο και ανάπτυξη του χαρακτήρα, εφάμιλλο του οποίο σπάνια βλέπουμε στις οθόνες μας. Τα δαιμόνια της Senua ισορροπούν μεταξύ φαντασίας και πραγματικότητας. Το παιχνίδι εξάλλου χρησιμοποιεί τη Senua ως όχημα για να δώσει μία μικρή γεύση από τις παραισθήσεις και τις ψευδαισθήσεις που βιώνει ένα ψυχωτικό άτομο. Ναι, η Senua είναι ψυχωτική αφού η επαφή της με την πραγματικότητα είναι αρκετά λεπτή, κάτι που είναι ξεκάθαρο από την αρχή. Πώς θα ήταν διαφορετικά άλλωστε να μας κοιτάει στα μάτια σαν να ήμαστε πραγματικά εκεί; Εμείς κοιτάμε απλώς μέσα από το τηλεσκόπιο, είμαστε ανύπαρκτοι παρατηρητές της ιστορίας.
THE SEER SINGS
Οι παίκτες θα βρουν τους εαυτούς τους πλήρως εμβυθισμένους στην ιστορία του παιχνιδιού. Δύο είναι οι κύριοι παράγοντες που συνεισφέρουν σε αυτό: α) η σκηνοθετική προσέγγιση και β) η πλήρης εκμετάλλευση όλης της state-of-the-art τεχνολογίας από την Ninja Theory για να πουν την ιστορία που θέλουν και να περάσουν το μήνυμά τους. Από τη σκηνοθετική οπτική υπάρχουν αρκετά πράγματα που μπορούμε να αναφέρουμε. Από τις συνθέσεις των κάδρων, τις σεκάνς αποκάλυψης νέων τοποθεσιών/εχθρών ή γρίφων, μέχρι τη συμπεριφορά της ίδιας της Senua, το κάθετι έχει λόγο που υπάρχει εκεί πού βρίσκεται. Οι πρώτες πέντε με έξι ώρες του Hellblade παραδίδουν μία συνεχή συναισθηματική κλιμάκωση καθώς μαθαίνουμε νέους τρόπους με τους οποίους η Senua μπορεί να αλληλεπιδρά με το περιβάλλον της. Και όταν λέμε περιβάλλον εννοούμε τοποθεσίες γεμάτες με σκανδιναβικά παγανιστικά σύμβολα τρόμου και επιβλητικά τοπία. Ή μήπως είναι και αυτά μέρος της διαστρεβλωμένης αντίληψής μας;
Απόκοσμοι ambient ήχοι μπορούν να ακουστούν καθώς περπατάμε ανάμεσα από ερειπωμένα και εγκαταλελειμμένα σπίτια, οι ήχοι της στατικής ζωή – ή του διασκορπισμένου θανάτου. Μπορούμε να ακούσουμε τα κέρατα της μάχης των Βίκινγκ κάπου απροσδιόριστα μέσα στην ομίχλη, καθώς περπατάμε ανάμεσα στα longships, της κρεμάμενες αλυσίδες και τα κόκκαλα να κροταλίζουν στον αέρα. Μπορεί να έχουμε την ξαφνική επιθυμία να ακούσουμε τη μυστικιστική μουσική των Wardruna ή των Forndom, αλλά ξαφνικά αυτή θα ακυρωθεί καθώς θα ακούσουμε νέους ήχους που μόνο επικείμενο τρόμο μπορούν να προμηνύουν. Μία από τις πιο αλλόκοτες και τρομακτικές εμπειρίες που είχα την τύχη να βιώσω ήταν στην αρχή της δεύτερης πράξης του πρώτου Max Payne (το επίπεδο του Ονείρου). Δεν ήταν τόσο το τι έδειχνε αυτό το επίπεδο, αλλά ο συνδυασμός του οπτικού αποτελέσματος με τα ηχητικά εφέ (… και το νεαρό της ηλικίας) που ωθούσαν το νου να κάνει πολλές υποσυνείδητες συνδέσεις. Παρότι το Hellblade δεν είναι διαταραγμένο για τα γούστα μου – ορισμένοι μπορεί να το κρίνουν ως τέτοιο – κατάφερε να με κάνει να βιώσω την ίδια εμπειρία.
Όλες αυτές οι καλλιτεχνικές λεπτομέρειες είναι εμφανείς από την αρχή το παιχνιδιού, με ορισμένες άλλες να είναι αρκετά πιο διακριτικές. Σκηνοθετικά το παιχνίδι φαίνεται να έχει μία πάρα πολύ άμεση προσέγγιση στην παρουσίαση της εσωτερικής διαπάλης της ψυχοσύνθεσης της Senua, εντούτοις αφήνει αρκετά στοιχεία ανοικτά προς μετάφραση και ερμηνεία από τον παίκτη, πέραν του κεντρικού θέματος. Ο τρόπος με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε πώς η Senua έφτασε στην τωρινή της κατάσταση ξεδιπλώνεται σταδιακά, δεξιοτεχνικά, καλλιτεχνικά, αριστουργηματικά. Ο μέσος άνθρωπος (προσοχή, όχι ένας «κανονικός») μπορεί να θεωρήσει ότι η ερμηνεία και οι αντιδράσεις της Melisa Juergens (το alter ego της Senua στην πραγματική ζωή) είναι υπερβολικές. Έπειτα από τους τίτλους τέλους ταυτίστηκα και κατανόησα σε ένα βαθύτερο επίπεδο τους λόγους για τους οποίους η Senua αντιδρούσε κατ’ αυτόν τον τρόπο. Από την αρχή μέχρι το τέλος η επιμονή στην λεπτομέρεια είναι καταπληκτική.
ΤΑ ΜΑΤΙΑ, ΚΑΘΡΕΦΤΗΣ ΤΗΣ ΨΥΧΗΣ
Ο άλλος τομέας στον οποίο το Hellblade δίνει ρέστα είναι ο τρόπος με τον οποίο χρησιμοποιεί όλα τα μέσα και τις τελευταίες τεχνολογίες. Αυτή η σπουδή σε τσιτώνει στην από την αρχή μέχρι το τέλος. Καταρχάς, πρέπει να παίξετε το παιχνίδι με ακουστικά. Δεν υπάρχει εναλλακτική. Ο τομέας του ήχου δεν έχει ισάξιό του, εάν δεν απατά η μνήμη, και πώς θα μπορούσε άλλωστε; Οι devs στην Ninja Theory χρησιμοποίησαν ειδικό μικρόφωνο καταγραφής με δύο διαύλους, με αποτέλεσμα ό,τι ακούει ο παίκτης να εντοπίζεται στον τρισδιάστατο χώρο. «Ω, άκουσα ένα μανιακό γέλιο στα δεξιά μου… μισό λεπτό, τώρα προχώρησε προς το πίσω μέρος του κεφαλιού μου … τώρα πάλι πίσω στα δεξιά … μία άλλη φωνή μιλάει ταυτόχρονα στα αριστερά μου… τι μου συμβαίνει;». Ξαφνικά έχετε μεταμορφωθεί στη Senua. Ειδικά μνεία πρέπει να γίνει στους ηθοποιούς που δάνεισαν τις φωνές τους για αυτό το εγχείρημα, παραδίδοντας μία λαμπρή ερμηνεία. Ενδεικτικό είναι ότι σε ορισμένες εντελώς απρόσμενες καταστάσεις από το πουθενά, όπου η δράση ήταν μηδαμινή, τα εφέ των φωνών με έκαναν να ανατριχιάσω.
Με στόχο να ενισχύσουν τον αντίκτυπο της ιστορίας, να εμβυθίσουν ακόμη περισσότερο τους παίκτες το παιχνίδι δεν έχει κανένα HUD, παρά μόνο στοιχεία ενσωματωμένα σε αυτό. Οι φωνές είναι ένα τέτοιο στοιχείο, ένα άλλο αποτελεί η εσωτερική σήψη που τρέχει στο χέρι της Senua, δείκτης της (πνευματικής) υγείας της. Ο τίτλος ακολουθεί το χρυσό κανόνα του “όσο λιγότερα, τόσο το καλύτερο», απλουστεύοντας τα πάντα με σκοπό να δώσει την απαραίτητη έμφαση.
Η μηχανή γραφικών βοηθάει πάρα πολύ σε αυτό επίσης. Είναι ίσως το πρώτο παιχνίδι το οποίο παίζω και χρησιμοποιεί την Unreal Engine 4 (με εξαίρεση το Unreal Tournament 2014). Συνειδητοποίησα ότι έχουμε διαβεί τεράστιες αποστάσεις (και δεκαετίες) από τότε που βλέπαμε τις υλοποιήσεις στα μοντέλα του Xan και του Malcolm στο πρώτο UT. Οι λέξεις είναι πάρα πολύ φτωχές για να περιγράψουν το οπτικό αποτέλεσμα του motion capture που χρησιμοποιήθηκε για να αποδώσει το πρόσωπο της Senua. Μπορούσα να δω τα μάτια της να γυαλίζουν ή το φόβο ζωγραφισμένο στο πρόσωπό της, μία τεράστια γκάμα συναισθημάτων για τα οποία νιώθω ιδιαίτερα τυχερός ώστε να είμαι μάρτυρας. Τα περιβάλλοντα παρότι ακίνητα, και άνευ ζωής, είναι τόσο πλούσια και «φλύαρα» σε περιεχόμενο. Ο οπτικός τομέας του Hellblade μπορεί να σε απορροφήσει. Ευτυχώς, η Ninja Theory ενσωμάτωσε το Photo Mode (το οποίο είναι προσβάσιμο μέσω του πλήκτρου Home) ώστε οι παίκτες να μπορούν συνθέτουν με την ησυχία τους τα κάδρα που θέλουν. Αυτό το mode από μόνο του μπορεί να ωθήσει κάποιον να δοκιμάσει ένα δεύτερο playthrough για να ασχοληθεί αποκλειστικά και μόνο με αυτό.
ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΕΙΝΑΙ ΜΟΝΟ Η ΑΡΧΗ
Ειλικρινά, μπορώ να μακρηγορήσω ακόμη περισσότερο. Θα μπορούσα να δώσω έμφαση στο πώς οι devs αντιμετώπισαν ένα ζήτημα που φέρει ακόμη κοινωνικό στίγμα (ψύχωση) με την απαραίτητη ευαισθησία, λαμβάνοντας συμβουλές από εδραιωμένους επιστήμονες και από άτομα που αντιμετωπίζουν αυτήν την κατάσταση καθημερινά επί χρόνια. Πώς έχουν συμβουλευτεί ιστορικούς ώστε να αποδώσουν έναν ακριβή και αληθοφανή κόσμο. Πώς οι μηχανισμοί της μάχης παρότι δεν είναι δύσκολοι εντάσσονται αρμονικά με σωστή ροή στο παιχνίδι χωρίς να χάνεται το μέτρο. Νομίζω ότι φτάνει.
Το Hellblade: Senua’s Sacrifice δεν είναι παιχνίδι. Είναι το παράδειγμα του τι μπορούν να πετύχουν άνθρωποι με όραμα και τα κατάλληλα μέσα για το στόχο τους χωρίς να βαραίνονται από ηλίθιες δημογραφικές marketing προς κοινά-στόχους. Είναι η ανώτατη απόδειξη του τι μπορεί να επιτευχθεί από το πάντρεμα της Τέχνης και της Επιστήμης χρησιμοποιώντας τα video games ως μέσο έκφρασης. Είναι μία ωμή, ώριμη, αληθής απεικόνιση ενός ευαίσθητου θέματος, αποκομμένη από κάθε πολιτική ορθότητα που θα νόθευε το τελικό αποτέλεσμα ώστε να είναι πιο προσαρμοσμένη για όλα τα γούστα. Οποιοσδήποτε επιχειρήσει να μιλήσει ξανά για αφηγηματικά μυθιστορήματα στα video games, για βαθύτατες εμπειρίες, το Hellblade θα είναι το benchmark του, ο στόχος που πρέπει να πιάσει. Τεχνολογικά, σκηνοθετικά, αφηγηματικά. Αφήστε για λίγο όλους αυτούς τους online competitive τίτλους της σειράς. Αγοράστε το. Σβήστε τα φώτα. Φορέστε τα ακουστικά σας. Τρέξτε το. Και βιώστε την καλύτερη εμπειρία για το 2017.
Αυτό το review κατέστη δυνατό στα πλαίσια του προγράμματος affiliation μεταξύ του Ragequit.gr και του GOG.com. Για να ενισχύσετε το GOG.com και το Ragequit.gr, μπορείτε να αγοράσετε το Hellblade: Senua’s Sacrifice ακολουθώντας αυτόν το σύνδεσμο.
Pros
- Εκθαμβωτικός οπτικός τομέας. Η UnrealEngine4 κεντάει.
- Αψεγάδιαστος ήχος.
- Σκηνοθετική προσέγγιση που σε έχει συνέχεια στην άκρη του καθίσματός σου.
- Μερικές σεκάνς του παιχνιδιού είναι απλώς ιδιοφυείς.
- Αυτό τα ζεύγος ματιών…
Cons
- Τα ελάχιστα bugs που διορθώνονται όσο περνάει ο καιρός δεν είναι σε καμία θέση να αμαυρώσουν αυτό το διαμάντι. Τέλος.
Πολύ ενδιαφέρον το παιχνίδι, καλύτερο απ’όσο το περίμενα.
Η ιστορία που αφηγείται ειδικά είναι πρωτότυπη, στο κείμενο δείχνεις πράγματι ενθουσιασμένος Βόρειε οπότε σίγουρα αξίζει να το αγοράσω.
Θα περιμένω την Retail έκδοση αν και οταν έρθει.
Δηλαδή… σου άρεσε;
Κι εγώ για retail ψηνόμουν αλλά αν δεν έρθει (σχετικά) σύντομα, θα πάω για digital, φαίνεται παιχνιδάρα και τα αξίζουν οι Νίντζα. 🙂
Δεν τρελάθηκα κιόλας. /s
Μπορώ να πω ότι το review με έπεισε 100% να το πάρω.
Όσο για το Retail, και εμένα θα με έψηνε, αλλά δεν ξέρω αν θα το περιμένω. Μην τυχόν και έχει μέσα μόνο ένα Dvd και ένα κλειδί….
Πολύ μερακλίδικη παρουσίαση Παύλο. Τέτοιες εμπειρίες δεν πρέπει να χάνονται. Μπηκε wishlist.
Κι εγώ σε τέτοια φάση είμαι αλλά η παρουσίαση με σπρώχνει να το πάρω digital.
Πιθανολογώ χωρίς να γνωρίζω ότι το πιο πιθανό retail που θα μπορέσει να δει κανείς είναι κάποια έκδοση από το indiebox. Τίποτα δεν είναι βέβαιο φυσικά, αλλά κρίνω με δεδομένες τις συνεργασίες τους (έχει μπει και το Wellcome Trust ως χρηματοδότης). Επομένως το Hellblade δεν αντιμετωπίζεται αποκλειστικά ως video game, αλλά και ως επαφή/ενημέρωση του γενικού πληθυσμού με το επιστημονικό αντικείμενο μελέτης της ψύχωσης (έχει δηλαδή και ακαδημαϊκές προεκτάσεις). Μακάρι να βγάλουν ένα κουτάκι όμως!
Οι devs έχουν μιλήσει μόνο για digital κυκλοφορία και εξηγούν στο FAQ τους για πιο λόγο.
Μόλις το ολοκλήρωσα. Καθηλωτικό σαν εμπειρία, δεν θα έπρεπε να μπαίνει βαθμολογία καθόλου σε τέτοιες δημιουργίες, είναι καθαρά 0 ή 100% αναλόγως προδιάθεσης παίκτη. Μηχανικά εντελώς, ένας αποστασιοποιημένος παρατηρητής, όντως θα το βαθμολογούσε με 75-78% λόγω της διαρκούς επανάληψης των ίδιων απλών ενεργειών μέσα στο παιχνίδι.
Στην πραγματικότητα φυσικά, η ανάγκη για παιχνίδι με ακουστικά σε συνδυασμό με το ακραίο ψυχοπλάκωμα της όλης κατάστασης, με βρήκαν να χτυπιέμαι κάθιδρος πάνω στο χειριστήριο το τελευταίο δίωρο, να γλιστράνε τα χέρια μου από τον ιδρώτα, να μην συμπαθώ καν ιδιαίτερα τη Σένουα και τελικά η όλη ιστορία να μη με συγκινεί και ιδιαίτερα, αλλά ο εμβαπτισμός σε αυτό το ζόφο λεπτό-προς-λεπτό, ήταν φαρμάκι σκέτο.
Πολύ ιδιαίτερη γεύση για συγκεκριμένο κοινό, σε συγκεκριμένη φάση. Δεν μπορώ να πω ότι το διασκέδασα, αλλά σίγουρα δεν θα το ξεχάσω.