SPECIALS

Πότε η αλήθεια γίνεται «πολύ αληθινή»;

Είναι μερικές σκέψεις που κυκλοφορούν σκόρπιες και ασύνδετες καιρό τώρα στο μυαλό μου. Όμως μετά την ανάγνωση του άρθρου του φίλου Νίκου Τσοκτουρίδη για έναν εξομοιωτή κυνηγιού, αποφάσισα να καθίσω, να τις οργανώσω και να τις αποτυπώσω περισσότερο ως ερωτήματα για γενικότερο προβληματισμό.

Από τα εφηβικά χρόνια του είδους των video games και την πρώτη εμφάνιση των πιο βίαιων παιχνιδιών, υπάρχει ένα τεράστιο debate ως προς το κατά πόσο καταστρέφουν τη νεολαία ή αντίθετα της δίνουν ένα δημιουργικό μέσο έκφρασης.

Οι μεν πολέμιοι επιχειρηματολογούν λέγοντας πως παιχνίδια όπως το Doom, το Carmageddon, τα GTA ή τα αναρίθμητα μοντέρνα F.P.S. ωθούν τη νεολαία προς τη βία, την απευαισθητοποιούν προς αυτή και σε κάποιο βαθμό την ωραιοποιούν και την κάνουν να φαίνεται ηρωική. Οι δε υπερασπιστές συχνά χρησιμοποιούν αυτό που ονομάζω «επιχείρημα της χύτρας». Δηλαδή πως η νεολαία πρακτικά χρησιμοποιεί τα βίντεοπαιχνίδια ως βαλβίδα αποσυμπίεσης, απελευθερώνοντας με ασφαλή τρόπο την εγγενή (;) ροπή μας προς την βία. Παρότι ως επιχείρημα δεν είναι πολύ δυνατό και υπάρχει άλλη καλύτερη επιχειρηματολογία υπέρ των παιχνιδιών, θα ήθελα να σταθώ σε αυτό καθώς μου προκαλεί ιδιαίτερο ενδιαφέρον διότι το συναντάμε πολύ συχνά για πολλά άλλα μέσα.

war what is it good for 01Ο φιλοσοφημένος ήρωας Nico Bellic, που δεν μπορεί να ξεφύγει τον ίδιο κύκλο βίας που αναγνωρίζει, σε ένα από τα πιο ώριμα GTA.

Σκέφτομαι, άρα υπάρχω;

Η κατάρα και συνάμα η γενεσιουργός δύναμη της ανθρωπότητας είναι η θνητότητα των ανθρώπων και συνεπώς της γνώσης. Μέσω όμως της διδαχής που αρχικά έγινε με μυστηριακό χαρακτήρα και μετά με τη γραφή, η ανθρώπινη εμπειρία άλλαξε ριζικά. Ο άνθρωπος βιώνει μέσω των ιστοριών, των μύθων, των λογοτεχνικών έργων πράγματα που δεν θα μπορούσε να ζήσει στο πεπερασμένο της δικής του ζωής, λαμβάνοντας ψήγματα της συλλογικής εμπειρίας της ανθρωπότητας.
Μέσα στην πάροδο των χρόνων η γενική αρχή της διδασκαλίας είναι η ίδια αλλά έχει αλλάξει αρκετά ο βαθμός διαδραστικότητας που εντυπώνει πιο βαθιά αυτές τις συλλογικές εμπειρίες. Σε μια ταινία μπορεί να κλάψουμε, σαν νιώσουμε τη ζωή και τα πάθη ενός φτιαχτού χαρακτήρα, κατακτώντας όμως ένα κομμάτι που μας κάνει κοινωνικά όντα, την ενσυναίσθηση (empathy).

Ακόμα και μέσω της βίας μπορεί να αποκαθηλωθούν ρομαντικές έννοιες όπως ο πόλεμος στο μυαλό ενός εφήβου που νομίζει πως είναι αθάνατος. Ταινίες όπως το Idi I Smotri, Το Full Metal Jacket ή η σειρά Band of Brothers είναι πολεμικές και βίαιες μεν αλλά αποτυπώνουν τη ρεαλιστική φρίκη του πολέμου, καταστρέφοντας κάθε ρομαντική εκδοχή του.

war what is it good for 02Η δυαδικότητα της ύπαρξης…The Jungian thing.

Με παρόμοιο, αλλά ίσως και πιο έντονο τρόπο λόγω της συμμετοχής του παίκτη, λειτουργούν και παιχνίδια όπως το This War of Mine, που μας βάζει να κάνουμε σοβαρές και επίπονες ηθικές επιλογές λόγω των μηχανισμών του gameplay, ή το Papers Please, το οποίο χάρη στον εξαιρετικό τρόπο με τον οποίο αποδίδεται το ανθρώπινο σε ένα φυλάκιο θεώρησης διαβατηρίων μέσω του gameplay, μας κάνει να ξεφυσήσουμε με συμπόνια πάνω από τις υποθέσεις των κατοίκων του.

Έχοντας πλατειάσει αρκετά, επιστρέφω στον κινηματογράφο για να φτάσω στον απόλυτο βαθμό εξομοίωσης. Στο Matrix, έχουμε ολόκληρη την ανθρωπότητα να ζει σε έναν ψηφιακό κόσμο, δημιουργημένο από τις μηχανές. Αυτός ο κόσμος δεν υπάρχει υλικά αλλά όλοι οι κάτοικοι του και όλες οι εμπειρίες που τους καθορίζουν δημιουργήθηκαν και εξελίχθηκαν εντός του. Έχουμε εδώ τον μέγιστο βαθμό εξομοίωσης, όπου η ίδια η τεχνητή πραγματικότητα φαίνεται τόσο αληθινή που καταλήγει να είναι η ίδια πραγματικότητα.

Στο Westworld, έχουμε ένα πάρκο Western θεματολογίας, χτισμένο κάποια εποχή στο κοντινό μέλλον της ανθρωπότητας. Τα εκθέματα σε αυτό είναι ανθρωποειδή ρομπότ, ντυμένα με ρούχα εποχής, που χάριν ρεαλισμού έχουν μεγάλο βαθμό αυτονομίας στη σκέψη τους, ώστε οι επισκέπτες να νιώθουν όσο το δυνατόν μεγαλύτερη εμβύθιση. Ο ρεαλισμός όμως απαιτεί και την ανάλογη βιαιοπραγία που θα ήταν αναμενόμενη την εποχή της Άγριας Δύσης. Φόνοι, ληστείες και βιασμοί είναι αναμενόμενα και απαιτούμενα για το πανάκριβο εισιτήριο που πληρώνουν οι επισκέπτες.

war what is it good forΈνα από τα παιχνίδια που σου μαυρίζουν την καρδιά ακριβώς λόγω του gameplay.

Καταλήγω λοιπόν στο μεγάλο ερώτημα. Όταν πια τα σύνορα μεταξύ του τεχνητού και του πραγματικού (ό,τι κι αν σημαίνει πραγματικό) θολώνουν τόσο πολύ, έχει σημασία το ότι πυροβολώ ένα ανδροειδές ή ότι πυροβολώ κάτι που μοιάζει τόσο πολύ με άνθρωπο; Έχει σημασία η δυσφορία που νιώθω όταν στα Assassin’s Creed απαιτείται η σφαγή δεκάδων φρουρών όταν ξέρω πως αποτελούν σκριπτάκια που ακολουθούν κινούμενα μοντέλα πολυγώνων; Τελικά έχει βάση το επιχείρημα της χύτρας; Πρέπει να βρω ένα υποκατάστατο για να σπρώξω τη βία μέσα μου ή να αναρωτηθώ για ποιο λόγο πρέπει να υπάρχει βία μέσα μου εξαρχής;

Σπύρος Μπλιάγκος

Εισήλθε στον χώρο του PC Gaming από νεαρότατη ηλικία, χάρη στον αρχετυπικό, μεγαλύτερο Cool ΞάδερφοTM και ένα Amstrad CPC, με ένα μικρό κονσολό-διάλειμμα μεταξύ 1995-1999. Εμφορείται από μηδενιστικές σκέψεις, που προσπαθεί ατυχώς να σκεδάσει, αναζητώντας απαντήσεις σε προαιώνια ερωτήματα σε όλα τα genres.

3 Comments

  1. Φιλοσοφημένος και μεστός.

    Προφανώς δεν υπάρχει ούτε εύκολη, ούτε γρήγορη απάντηση στα ερωτήματα που θέτεις.

    Πάρε για παράδειγμα το κυνήγι. Θα κατέβαινα να σκοτώσω ελάφι για να το βάλω στον τοίχο μου; Με την καμία. Θα το σκότωνα για να ταΐσω και να ντύσω τους ανθρώπους μου; Δίχως δεύτερη σκέψη. Και πάλι φαντάζομαι κάθε αναγνώστης θα δώσει την δική του απάντηση στο παραπάνω. Η αληθινή απάντηση, εξακολουθεί να διαφεύγει της ανθρωπότητας, τέσσερις χιλιάδες και ψιλά χρόνια καταγεγραμμένης ιστορίας αργότερα…

  2. Ερωτήματα και αναζητήσεις εκ βαθέων Σπύρο.
    Αν επιχειρούσα να δώσω απαντήση στο αν υπάρχει βία μέσα μας εξ αρχής μέσα σε 2 γραμμές, θα έλεγα απλά οτι είμαστε εκπολιτισμένα κτήνη και όλα μας τα επιτεύγματα (μουσική, τέχνη, ανθρώπινες σχέσεις) γεννήθηκαν απο την προσπάθεια να το αρνηθούμε 🙂

  3. Τα είπαμε διαδικτυακά όταν μελετούσαμε το κείμενο, θα τα πούμε και από κοντά με κατάλληλο προϊόν ζύμωσης τις μεταμεσονύχτιες ώρες.

    Εξαιρετικά ερωτήματα που δείχνουν ότι κάποια πράγματα είναι κατά πολύ βαθύτερα από “ένα απλό χόμπυ”.

Αφήστε μια απάντηση

Related Articles

Check Also
Close
Back to top button
elEL