Valve: “άγγελος”, “διάβολος” ή κάτι ενδιάμεσο;

Ο όρος “Σταχτοπούτα” ίσως είναι ο μόνος που μπορεί να περιγράψει με ακρίβεια την αλματώδη εξέλιξη, την επιρροή και την τελική κυριαρχία της Valve στο PC gaming αλλά και στο gaming γενικότερα. Πόσες εταιρίες μπορούν να περηφανεύονται οτι το πρώτο τους παιχνίδι σάρωσε σε πωλήσεις, αποθεώθηκε από κοινό και κριτικούς ως η κορυφαία εώς τότε στιγμή ενός ολόκληρου είδους και επηρέασε βαθύτατα όλα τα επόμενα FPS για ολόκληρες δεκαετίες; Πόσες εταιρίες μπορούν να ισχυριστούν οτι η ψηφιακή τους πλατφόρμα θεωρείται πλέον το απόλυτο στάνταρντ, το σημείο αναφοράς για όλους τους υπόλοιπους; Και πόσες, αλήθεια, μπορούν να περηφανεύονται οτι το κατάφεραν με την πλήρη στήριξη και αποδοχή (αν όχι λατρεία) της gaming community; Σίγουρα όχι πολλές. CD Projekt ίσως; Blizzard; Πάντως μετριούνται στα δάχτυλα του ενός χεριού.

Αν ρίξετε μια ματιά στο προφίλ του υπογράφοντος που συνοδεύει το κάθε άρθρο, ή αν απλώς παρακολουθείτε τα γραπτά μου για ικανό χρονικό διάστημαώστε να έχετε διαμορφώσει προσωπική άποψη, τότε θα ξέρετε ήδη οτι ανήκω στην ομάδα των οπαδών της Valve. Όχι με την εννοία της τυφλής αφοσίωσης, θέλω να πιστεύω, αλλά με τη λογική οτι η συγκεκριμένη εταιρία έχει αφήσει ανεξίτηλο το σημάδι της στο χώρο τουgaming με μια σειρά από πρωτοβουλίες που βοήθησαν ειδικά το PC gaming να αντέξει στην πρωτοφανή επίθεση που δέχθηκε στα μέσα της προηγούμενης δεκαετίας, να ανακάμψει και να επανέλθει στο προσκήνιο με ακόμα μεγαλύτερη δυναμική. Αυτό, όπως και να το κάνουμε, δεν είναι μικρό πράγμα. Ωστόσο για κάθε οπαδό της εταιρίας φαίνεται πως υπάρχει και κάποιος που πραγματικά τη σιχαίνεται, τη θεωρεί ως πληγή στο ταλαιπωρημένο κορμί του gaming και αρνείται πεισματικά να δεχθεί οτι ο συνολικός “λογαριασμός” προσφοράς της Valve έχει θετικό πρόσημο. Διάβασα μάλιστα ένα σχόλιο σε forum του εξωτερικού που μου έκανε τεράστια εντύπωση, από έναν χρήστη ο οποίος είπε “προτιμώ χίλιες φορές την ΕΑ και το Origin από την Valve και το Steam”. 

Αδυνατώντας να καταλάβω πώς θα μπορούσε κάποιος να φθάσει με λογικό τρόπο σε μια τέτοια δήλωση, αναρωτήθηκα μήπως το πρόβλημα το έχω εγώ. Μήπως, δηλαδή, η εκτίμησή μου στην εταιρία είναι τόσο μεγάλη που με τυφλώνει ως προς τα ελατώμματα και τα “φάουλ” της. Ενδυόμενος λοιπόν το (ταιριαστό, δεδομένης της επαγγελματικής μου δραστηριότητας) κοστούμι του δικηγόρου του διαβόλου, αποφάσισα να μελετήσω προσεκτικά τα κυριότερα επιχειρήματα της απέναντι πλευράς, να τα αξιολογήσω με ψύχραιμη ματιά και να σχολιάσω κατά πόσον θεωρώ οτι έχουν βάση. Ας δούμε τι προσάπτουν στη Valve οι αντίπαλοί της και αν τελικά έχουν δίκιο!

Επιχείρημα: Η Valve καθιέρωσε περιοριστικό DRM

Το Steam ως πλατφόρμα δεν προσφέρει μόνο υπηρεσίες προς τους gamers και τους developers. Ο Steam client περιλαμβάνει επίσης και ένα ισχυρό σύστημα DRM το οποίο “δένει” τα games με τον προσωπικό Steam account του εκάστοτε χρήστη. Η χρήση της συγκεκριμένης μεθόδου DRM φέρνει μαζί της και μια σειρά περιορισμών, λόγου χάρη την αδυναμία μεταβίβασης ενός αντιτύπου από τη στιγμή που θα ενεργοποιηθεί σε συγκεκριμένο λογαριασμό, την υποχρεωτική φόρτωση του Steam client πριν από την εκτέλεση των games -με ορισμένες εξαιρέσεις για DRM-free games- και την πλήρη αποδοχή της Steam Subscriber Agreement για τη συνέχιση της χρήσης της υπηρεσίας (περισσότερα γι’ αυτό το θέμα παρακάτω). Άρα ναι, είναι αλήθεια οτι το Steam περιλαμβάνει και ένα σύστημα DRM με αρκετούς περιορισμούς. 

Ωστόσο, αξίζει να θυμηθούμε ποια ήταν η επικρατούσα τάση στο PC gaming πριν από την καθιέρωση του Steam. Οι επικριτές της Valve ίσως ξεχνούν οτι η προ Steam εποχή δεν ήταν μια DRM-free ουτοπία στην οποία όλοι παίζαμε PC games χωρίς περιορισμούς. Η εποχή εκείνη στιγματίστηκε από δρακόντεια συστήματα προστασίας τύπου TAGES (με τον διαβόητο περιορισμό στο μέγιστο αριθμό εγκαταστάσεων!), Securom (που δεν σε άφηνε να εγκαταστήσεις το παιχνίδι αν ανίχνευε στον υπολογιστή σου πρόγραμμα disc cloning) και Starforce (που μπορούσε μέχρι και να χαλάσει το DVD drive!). Επομένως μπορώ να δεχθώ το επιχείρημα οτι το Steam περιλαμβάνει DRM και δεν είναι “αθώο” σε αυτό τον τομέα, αρκεί να προστεθεί η επισήμανση οτι είναι σαφώς πιο ήπιο από τις προηγούμενες λύσεις και συν τοις άλλοις παρέχει ορισμένες χρήσιμες υπηρεσίες στον παίκτη.

Επιχείρημα: Η Valve περιορίζει τα δικαιώματα των gamers

Πριν από κάμποσο καιρό η Valve ανανέωσε τους όρους της Steam Subscriber Agreement (την συμφωνία απόδοχής όρων για τη χρήση της υπηρεσίες) απαγορεύοντας στους χρήστες του Steam που κατοικούν στις ΗΠΑ την κατάθεση μαζικών αγωγών εναντίον της εταιρίας, υποχρεώνοντάς τους να ακολουθούν συγκεκριμένη νομική οδό για την επίλυση των διαφορών τους με την Valve. Το πρόβλημα δεν είναι η απαγόρευση αυτή καθεαυτή (αφού άλλωστε είναι νόμιμη με βάση το αμερικανικό δίκαιο) αλλά το γεγονός οτι η Valve ουσιαστικά “εκβίασε” τους χρήστες της υπηρεσίας να αποδεχθούν την εν λόγω τροποποίηση ή αλλιώς να χάσουν εντελώς την πρόσβαση στα παιχνίδια που είχαν αγοράσει! Η πράξη αυτή μπορεί να ήταν νόμιμη σύμφωνα με το αμερικανικό δίκαιο, καμία αντίρρηση. Δεν ήταν όμως καθόλου ηθική, αφού η εταιρία εκμεταλλεύτηκε την άρρηκτη σύνδεση μεταξύ ενός Steam account και των αγορασμένων games για να υποχρεώσει όλους τους χρήστες να πατήσουν “I agree”, αφού κανένας εχέφρων άνθρωπος δεν θα εγκατέλειπε τα παιχνίδια του κατ’ αυτό τον τρόπο. Εδώ κατά τη γνώμη μου δε χωράει καμία περαιτέρω συζήτηση, οι επικριτές της Valve έχουν απόλυτο δίκιο. 

Επιχείρημα: Η Valve εγκατέλειψε το Half-Life και αγνοεί τους fans

Πού είναι το Half-Life 3; Το παιχνίδι που έβαλε τη Valve στον χάρτη των μεγάλων developers έχει μείνει εδώ και πολλά χρόνια χωρίς επίσημο sequel. Η εταιρία τηρεί σιγή ιχθύος μετά την κυκλοφορία του Half-Life 2: Episode 2, αρνούμενη να δώσει την οποιαδήποτε πληροφορία για την πορεία της ανάπτυξης του παιχνιδιού ή έστω να αναγνωρίσει την ύπαρξή του, προκαλώντας εύλογα παράπονα από τους οπαδούς της σειράς που διψούν για κάποιο έστω ψίχουλο από την Valve. Ο Gabe Newell έχει δικαιολογήσει την εν λόγω στάση λέγοντας οτι η εταιρία δεν θέλει να αποκαλύψει το οτιδήποτε σχετικά με το Half-Life 3 πριν αποφασίσει για την κατεύθυνση που θέλει να δώσει στη σειρά, έτσι ώστε να μην παραπλανήσει άσκοπα τους gamers. Παράλληλα, η εταιρία έχει πραγματοποιήσει ξεκάθαρη στροφή από τα παραδοσιακά single player games (τύπου Half-Lfe ή Portal) στα παιχνίδια με έντονο το στοιχείο του multiplayer και των microtransactions (DOTA2, Team Fortress 2, Left4Dead). Επομένως μια μερίδα των οπαδών της Valve νιώθει “αποξενωμένη” και προσδοκά την επιστροφή της εταιρίας στο στυλ των παιχνιδιών που την καθιέρωσαν.

Έχουν δίκιο να διαμαρτύρονται; Νομίζω πως ναι. Η εμπορική επιτυχία των πρόσφατων τίτλων της Valve δεν μπορεί να αμφισβητηθεί, ειδικά η τρομερή απήχηση του DOTA2, όμως έχουν περάσει ήδη τρία χρόνια από το τελευταίο παιχνίδι της Valve με σημαντικό single player περιεχόμενο (Portal 2) και δεν έχουμε ακούσει ούτε καν ψιθύρους για κάποιο νέο single player game. Τίποτα απολύτως για επόμενο Portal ή για κάποιον καινούριο single player τίτλο, τίποτα απολύτως για το επόμενο κεφάλαιο της ιστορικής σειράς Half-Life. Αυτό, όπως και να το κάνουμε, πονάει. Ο υπογράφων κατατάσσει τον εαυτό του στους gamers με σαφή προτίμηση στο single player και σχετική αδιαφορία για το multiplayer, οπότε ακόμα και για εμένα ένα μεγάλο μέρος της πρόσφατης παραγωγής της Valve είναι αδιάφορο. Θέλω τουλάχιστον να μάθω σε ποιο στάδιο ανάπτυξης βρίσκεται το Half-Life 3, η απόλυτη σιγή καταντά εκνευριστική. Ακόμα και κάτι απλό, μια δήλωση του στυλ “Ναι, το HL3 βρίσκεται υπό ανάπτυξη αλλά αργεί ακόμα” θα καθησύχαζε τους οπαδούς της σειράς. Πιστεύω πως αξίζουν τουλάχιστον αυτό.