TOTAL WAR: ATTILA
Οι φήμες για ένα εντελώς καινούργιο Total War μετά την αγορά των δικαιωμάτων Warhammer από την Creative Assembly οργιάζουν αυτήν την περίοδο. Μέσα σε αυτό ακριβώς το χρονικό διάστημα η CA κάνει μία αρκετά τολμηρή κίνηση και αντί για ένα αρκετά καλό expansion του πρόσφατου Rome II, κυκλοφορεί το standalone Attila ως ξεχωριστή κυκλοφορία. Οφείλω να ομολογήσω ότι η κυκλοφορία του Attila αντήχησε αρκετά περίεργα στα αυτιά μου όταν αυτή ανακοινώθηκε. Η αρχική (και προβληματική) κυκλοφορία του Total War: Rome II δεν έχει κλείσει καλά-καλά δύο χρόνια, ενώ μόλις 5 μήνες πριν επήλθε ο αρκετός και απαραίτητος εμπλουτισμός με το Emperor Edition grand patch. Τι μπορεί να δικαιολογήσει επομένως μία τέτοια κυκλοφορία πέραν του γρήγορου cash-in; Ας κάνουμε την απόπειρα να εξηγήσουμε τι συμβαίνει, τακτικέ αναγνώστη, λαμβάνοντας υπόψιν ότι τα βασικά στοιχεία των παιχνιδιών Total War έχουν αναλυθεί στα προηγούμενα άρθρα. Επομένως βουρ στο ψητό.
Η περίοδος κατά την οποία διαδραματίζεται το Attila είναι η πλέον ενδιαφέρουσα στην πρόσφατη ιστορία της σειράς καθότι φέρνει έναν αέρα ανανέωσης. Γενικώς η ιστορική περίοδος των Σκοτεινών Χρόνων του πρώιμου Μεσαίωνα παρότι αποτελεί πρόσφορο έδαφος για μυθιστορηματικές αφηγήσεις (λόγω σχετικά περιορισμένων ιστορικών πηγών) δεν έχουν χρησιμοποιηθεί εκτενώς στο χώρο του gaming. Το παιχνίδι μας εισάγει πολύ έξυπνα και εκτενώς στους μηχανισμούς του μέσω του προλόγου, όπου μαθαίνουμε άμεσα τα καινούργια στοιχεία γύρω από τις πολιορκίες, με τα bonus που δίνουν καινούργια capture points κτλ. Οφείλω να ομολογήσω ότι στο σύνολό του, όλο το tutorial είναι εξαιρετικά δομημένο και σωστά λεπτομερές. Μεγάλη ανάλυση έχει γίνει για παράδειγμα πάνω στα settlements με τον advisor να εξηγεί επακριβώς πώς λειτουργεί ο μηχανισμός τους.
Ξεκινώντας την grand campaign στο 395 μ.Χ. έχουμε αρκετά διαφορετικούς στόχους να επιτελέσουμε αναλόγως το faction που θα επιλέξουμε. Είναι εμφανές ότι βρισκόμαστε μπροστά στο λυκόφως της πάλαι ποτέ ενιαίας και παντοδύναμης Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Η μεταφορά της πρωτεύουσας και ο διαχωρισμός της Αυτοκρατορίας έχει ήδη γίνει, ενώ σιγά-σιγά κάνουν όλο και πιο αισθητή την εμφάνισή τους φυλές (tribes και όχι races) που αποκτούν πιο ενιαία χαρακτηριστικά. Είναι η περίοδος κατά την οποία Βάνδαλοι, Γότθοι (Όστρο- και Βίσι-, όχι Λία ούτε Άννα) βλέπουν ότι μπορούν σταδιακά με μαζικούς ελιγμούς/μεταναστεύσεις και λεηλασίες να αποσπούν τμήματα αυτής της αυτοκρατορίας, η οποία μπορεί να αμυνθεί μεν, όχι σε όλα τα μέτωπα ταυτόχρονα δε. Η campaign διαρκεί περίπου 200 γύρους (4 γύροι ανά έτος), δηλαδή περίπου μέχρι το 450 μ.Χ. δίνοντας αρκετό βάθος στο χρόνο, τόσο για το στρατηγικό μας σχεδιασμό, όσο φυσικά και στη διάρκεια του τίτλου. Δεν λείπουν φυσικά και οι ιστορικές μάχες (εννέα τον αριθμό παρακαλώ) οι οποίες αναπαριστούν αρκετά πιστά σύμφωνα με τις ιστορικές πηγές τα γεγονότα.
Δεν είναι η πρώτη φορά στη σειρά Total War όπου αναλόγως τις επιλογές του faction που κάνουμε έχουμε να αντιμετωπίσουμε διαφορετικό τρόπο παιχνιδιού. Τα πρώτα ψήγματα έγιναν με το Medieval 2 όπου κάθε εθνότητα είχε διαφορετικά πλεονεκτήματα (ενδεικτικά οι Βρετανοί με τους τοξότες τους, αλλά αντιστοίχως το αδύναμο ιππικό τους). Ακόμη πιο έντονο ήταν το στοιχείο στο, εξαιρετικό από κάθε άποψη, Shogun 2 όπου αναλόγως την επιλογή φατρίας στη φεουδαρχική Ιαπωνία είχαμε διαφορετικά στρατεύματα με τα οποία κυρίως παίζαμε. Κοινή συνισταμένη όλων αυτών των παιχνιδιών ήταν ότι είχαμε τις διάφορες περιοχές μας και προσπαθούσαμε να αυξήσουμε την αυτοκρατορία μας πάση θυσία μέχρι όσο μπορέσουμε (και ακόμη παραπέρα). Το Attila διαφοροποιείται αισθητά και προσπαθεί να φέρει ένα μικρό αλλά σημαντικό gameplay twist το οποίο αλλάζει άρδην τον τρόπο παιχνιδιού κυρίως των βαρβαρικών φυλών.
FOR THE… HORDE?
Αυτό το στοιχείο είναι το horde mode, κατά το οποίο το faction μας δεν έχει καμία απολύτως περιοχή στην κατοχή του, αλλά είναι ένας κινούμενος στρατός ο οποίος μετακινείται/μεταναστεύει όπου ορίσουμε εμείς. Μεγάλη σημασία έχει η ύπαρξη και η διαφύλαξη ενός ηγέτη, διότι εάν πεθάνει σημαίνει αυτόματα το διαμελισμό του στρατού και την εξαφάνιση του faction. Ως ορδή μπορούμε να αποφασίζουμε το πού θα διαμένουμε (συνήθως σε αντίπαλες περιοχές) απομυζώντας πόρους από τις αντίστοιχες εθνότητες. Η λειτουργία της ορδής επιφέρει ένα επιπλέον επίπεδο σχεδιασμού στρατηγικής με πολλαπλά ενδιαφέροντα παρακλάδια. Απειλείται η ακεραιότητα των συνόρων μας και έχουμε σίγουρη ήττα; Μπαίνουμε σε horde mode, αφήνουμε μη εκμεταλλεύσιμη «καμένη γη» πίσω μας και προχωράμε για άλλα εδάφη με όνειρο την ελπίδα. Αντιστοίχως έχουμε εξαιρετικά ακραίες κλιματολογικές συνθήκες που καταστρέφουν κάθε παραγωγή και δυνατότητα διαβίωσης στο χώρο μας; Ορδή. Έχουμε εχθρικές διπλωματικές σχέσεις με faction που περιφέρεται ως ορδή στα σύνορά μας σπέρνοντας τον πανικό; Δύο με τρεις επιτυχημένες δολοφονίες εκεί που πρέπει, μπορούν χωρίς μάχη να γυρίσουν τον πόλεμο προς το μέρος μας! Ιδιαίτερα καινοτόμος μηχανισμός που αποδίδει αρκετά καλά το ευρύτερο ιστορικό πλαίσιο των μαζικών μεταναστεύσεων πληθυσμών που έλαβαν χώρα εκείνη την περίοδο. Φυσικά λόγω και ονόματος τη μεγαλύτερη ιδιαιτερότητα, εκμεταλλευόμενο αυτό το στοιχείο, την έχει το faction των Ούνων. Οι Ούνοι είναι η μόνη φυλή η οποία πότε κατά τη διάρκεια της campaign δεν μπορεί να εγκατασταθεί μόνιμα κάπου, αλλά σχηματίζουν την αυτοκρατορία τους ως ορδή. Είναι εμφανές επομένως ότι με το Attila, ο τρόπος παιχνιδιού αλλάζει άρδην αναλόγως την επιλογή φυλής με το παιχνίδι να ωθεί στην κινητικότητα και όχι στην απλή επέκταση συνόρων που είχαμε συνηθίσει έως τώρα.
{youtube}N-hoMr44MdY{/youtube}
Στοιχεία του gameplay που κόπηκαν κατά τη μετάβαση από το Shogun 2 στο Rome 2 κάνουν την επανεμφάνισή τους στο Attila. Έτσι, έχουμε εκτενή talent trees για κάθε στρατηγό μας ή official ενώ το micromanagement όλου του οικογενειακού μας κύκλου και της ίντριγκας που υπάρχει λόγω διορισμών είναι ακόμη πιο βαθύ. Η τακτική του νεποτισμού είναι διάχυτη και επιβεβλημένη, τουλάχιστον στα αρχικά στάδια της grand campaign, έτσι και θέλουμε να εξασφαλίσουμε την κυριαρχία της οικογενείας μας στο faction που ελέγχουμε. Αντίστοιχα ήμουν ευχάριστα ξαφνιασμένος με τις πρωτοβουλίες που πήρε η Α.Ι. σε επίπεδο διπλωματίας, προτείνοντας γάμους με διαδόχους και διαχείριση των προτεκτοράτων μου (παίζοντας ως ανατολική Ρωμαϊκή αυτοκρατορία). Σε γενικές γραμμές ίσως ήταν η πρώτη φορά που ένιωσα τόσο ευχάριστα πελαγωμένος παίζοντας ένα παιχνίδι Total War. Κάθε γύρος διαρκούσε αρκετά λεπτά, τα οποία αφιέρωνα ιδιαίτερα στο νοητό σχεδιασμό των κινήσεών μου, κυρίως λόγω της δυναμικότητας που παρουσιαζόταν με όλες τις ορδές Ούνων και Γότθων στα σύνορά μου. Επομένως ως σειρά το Total War εξακολουθεί να έχει εξαιρετική παρουσίαση και χορταστικότατο gameplay κατά την έκβαση του turn-based τμήματός της. If it ain’t broken….
{youtube}f7bOKsoMxUw{/youtube}
Στο τμήμα των real-time μαχών είναι που αντιμετώπισα και την πρώτη μου ένσταση για τον τίτλο. Σε μία απόπειρα για λιγότερο clutter στην οθόνη κατά τη διάρκεια των μαχών έχουν μειώσει/επανασχεδιάσει το μέγεθος της σημαίας που φέρει το εκάστοτε unit. Αυτό οπτικά αποδίδει πολύ όμορφα και μαζεμένα τη μάχη, αλλά από στρατηγικής άποψης χρειάζεται συνήθεια (αν μπορεί ποτέ αυτό να γίνει) για να καταλάβει κανείς τι συμβαίνει με κάθε τάγμα. Παρόλα αυτά, η μινιμαλιστική αυτή προσέγγιση φαίνεται ότι στο σύνολό της αποδίδει όντως πιο ευχάριστα χωρίς να κουράζει στο μάτι.
NEW RELEASE, SAME PROBLEMS?
Ήδη κάναμε μία αναφορά στο ότι η αρχική κυκλοφορία του Rome II κάθε άλλο παρά ομαλή ήταν. Το παιχνίδι ήταν γεμάτο bugs, με ελάχιστη βελτιστοποίηση (optimization) για το εύρος μηχανημάτων στο οποίο στόχευε. Το αποτέλεσμα ήταν αρκετά παράπονα από τους παίκτες τα οποία αντιμετωπίστηκαν με κάθε δυνατό τρόπο από την Creative Assembly, ώστε να διορθωθούν (αποτέλεσμα φυσικά ήταν και το ίδιο το Emperor Edition). Το Attila επομένως ήταν ένα στοίχημα κατά κάποιον τρόπο για την ίδια την εταιρεία, η οποία όπως ήδη είπαμε ρίσκαρε αρκετά με τόσο σύντομη κυκλοφορία. Σε γενικές γραμμές το Attila τρέχει αρκετά απροβλημάτιστα και δεν έχει ιδιαίτερα gamebreaking bugs. Προσωπικά δεν συνάντησα ούτε ένα memory leak (σε αντίθεση με το Rome II σε μερικά σημεία). Στον τεχνικό προγραμματιστικό τομέα το Attila κρίνεται επομένως τουλάχιστον επαρκές. Αναφέρω τουλάχιστον καθότι κατά τη διάρκεια δοκιμής αυτό που παρατήρησα είναι ότι στις real-time μάχες η Α.Ι. των μονάδων μου συμπεριφερόταν κάπως περίεργα, χωρίς να υπάρχει κάποιος εμφανής λόγος. Συγκεκριμένα υπήρχαν φορές όπου μονάδα έκανε έφοδο σε αντίπαλο, αλλά σταματούσε στη μέση και εμπλεκόταν σε μάχη σώμα-με-σώμα με διπλανό τάγμα που βρισκόταν κάπου στη μέση της απόστασης και δίπλα από το καθορισμένο μονοπάτι εφόδου (ουκ ολίγα units ιππικού εχάθησαν κατ’ αυτόν τον τρόπο).
Το Attila χρησιμοποιεί την ίδια μηχανή που έχουμε συνηθίσει στα τελευταία παιχνίδια της σειράς Total War, «πειραγμένη» με σημαντικές βελτιώσεις και προσθήκες. Οπτικά το παιχνίδι είναι πανέμορφο τόσο στο turn-based τμήμα του όσο και στο real-time. Η λεπτομέρεια των γραφικών προσδίδει άλλη διάσταση αλλά έρχεται με το αντίστοιχο τίμημα. Γενικώς έχουν κυκλοφορήσει φήμες στο διαδίκτυο ότι οι ultra ρυθμίσεις του Attila γονατίζουν κάθε PC που υπάρχει αυτήν τη στιγμή στην κυκλοφορία και ότι προορίζεται για τμήματα hardware που δεν έχουν βγει ακόμη. Παρόλα αυτά το DSOGaming σε πρόσφατο άρθρο του, δείχνει ξεκάθαρα ότι ο τίτλος είναι πολύ περισσότερο GPU-intensive παρά βασίζεται στην CPU. Στο δικό μας σύστημα δοκιμής τα frames έπεφταν κατακόρυφα όταν είχαμε ενεργοποιημένες τις προχωρημένες επιλογές γραφικών (φτάνοντας μέχρι και τα 2-5 fps στο campaign map με ενεργοποιημένο το SSAO). Εκπτώσεις στις επιλογές video (χωρίς απαραίτητα να φαίνεται η διαφορά στο μάτι) ανεβάζουν αρκετά τα πολυπόθητα fps. Στο ζήτημα των υπολογισμών στο τέλος του κάθε γύρου το Attila παρουσίασε αισθητή βελτίωση σε σύγκριση με υπόλοιπους τίτλους, πιθανώς διότι ήταν φορτωμένο πάνω στο δίσκο SSD ακριβώς για αυτό το σκοπό. Υπήρχαν κάποια περιστασιακά κολλήματα, αλλά δεν υπήρχε πλέον η (μέχρι και) πεντάλεπτη αναμονή για να προχωρήσουμε στο επόμενό μας γύρο.
Μακράν ο τομέας που με εξέπληξε ευχάριστα στο Attila ήταν αυτός του ήχου και της μουσικής. Το παιχνίδι ξεκινάει με απαλές νότες στο κεντρικό μενού, οι οποίες έφεραν αμέσως στη θύμηση μεγαλειώδεις στιγμές του κινηματογράφου, παντρεμένες με την ιδιαίτερη –σχεδόν μυσταγωγική- τεχνική φωνητικών που απαντάται στις στέπες και στους πρόποδες τους Καυκάσου. Κατά τη διάρκεια των μαχών εξακολουθούν να υφίστανται οι ιαχές των πολεμιστών που προσδίδουν σε «ρεαλισμό», παρότι, ομολογουμένως, βρήκα αστείο το φαινόμενο να φωνάζουν για το «glory of Rome» οι στρατιώτες προερχόμενοι από την Κωνσταντινούπολη.
Εν τέλει, το καυτό ερώτημα είναι ένα: αξίζει να προβεί κανείς στην αγορά του Attila, πόσο μάλλον όταν έχει ήδη το Rome II; Η απάντηση δεν είναι τόσο απλή. Το Attila παρότι πατάει γερά σε ό,τι έχει χτίσει το Rome II, αναδεικνύεται για τις μικρές αλλά σημαντικές λεπτομέρειες που ενσωματώνει (με τη μορφή του horde mode, της ολικής καταστροφής provinces λόγω καιρικών συνθηκών/καμένης γης κ.ό.κ.). Οι φίλοι-οπαδοί της σειράς Total War σίγουρα θα αγοράσουν τον τίτλο, εάν δεν το έχουν κάνει ήδη. Όσοι ασχολούνται με το Rome II: Emperor Edition ίσως θα ήταν σκόπιμο να περιμένουν λιγάκι ώστε να πέσει η τιμή του Attila και να συνεχίσουν από εκεί που σταματάει το Rome II. Εάν όμως κάποιος φίλος παιχνιδιών στρατηγικής βρίσκεται σε δίλημμα Rome II ή Attila, τότε χωρίς χρονοτριβή οφείλει να δει το δεύτερο καθότι πρόκειται για έναν πολύ πιο βελτιωμένο και πληρέστερο σε όλους τους τομείς τίτλο.
System Specs: AMD FX-8370 8-core @4.01 GHz/ 16GB RAM/ Crucial SSD 512 GB/ Radeon R290/ Win7 64-bit
{youtube}QL8QZK_GP24{/youtube}
Το Total War: Attila διανέμεται στην Ελλάδα από την Zegetron S.A., την οποία ευχαριστούμε θερμώς για την παραχώρηση του κωδικού για αυτήν την επισκόπηση.
Pros
- Το horde mode, καινούργιο gameplay μπαχαρικό στη χλιαρή σούπα των strategy τίτλων
- Ανανεωμένοι μηχανισμοί στις πολιορκίες
- Εξαιρετικά ενδιαφέρουσα ιστορική περίοδος
- Η μουσική που ντύνει τον τίτλο, από το μενού μέχρι και τις μάχες
- Το πληρέστερο στον τομέα απεικόνισης Total War…
Cons
- … με το αντίστοιχο κόστος στις επιδόσεις, βεβαίως-βεβαίως
- Λόξιγκες της Α.Ι.
- Για τους κατόχους του Rome II, ίσως είναι περιττή αγορά
Δυνατός, επιστήμων Γεράνιος. Χάρηκα την ανάγνωση κι ας μην έχω την παραμικρή επαφή με strategy παιχνίδια!
Πωωω, αλλο ενα παιχνιδι στο wishlist…. Ωραιο review Παυλο!
Ευχαριστούμε για το κατατοπιστικότατο review Βόρειε! Να επισημάνω ότι από την εποχή που ξεκίνησε να βγάζει παιχνίδια με την Sega η CA, υπάρχει το μοτίβο των Standalone expansions-“ημιαυτόνομων” τίτλων. Βλέπε πχ Empire και Napoleon. Ναι, ξέρω, είμαι σπασικλάκι Α’ τάξεως 😀 ……
Αναλυτικός και κατατοπιστικότατος ως συνήθως. Σίγουρη αγορά μόλις μείνουν παράδες στην άκρη, οφείλω στον εαυτό μου να οδοστρώσω κι εγώ τον Αλάριχο και τους Σασσανίδες.
Τέλειο review. Είμαι κάτοχος του Rome 2 αλλά ύστερα από το Imperator Augustus θεώρησα πως η φυσική συνέχεια είναι το Attila οπότε και το πήρα. 😛
Να προσθέσω πως ενώ το horde mode ακούγεται ενδιαφέρον, στην ουσία δεν σε συμφέρει και τόσο πολύ… lootάρεις ότι βρεις μπροστά σου και όταν έχεις λεφτά το καλύτερο που θα κάνεις είναι να εγκατασταθείς κάπου (εγώ με τους Βησιγότθους εγκαταστάθηκα στην Ελλάδα). Παρόλαυτα προσφέρει ενδιαφέρον gameplay και πάνω απ’όλα FUCKING FAMILY TREE!
Είσαι στρατηγάρα ρε Βόρειε 🙂
Αν και με έβαλες σε εναν ευχάριστο πονοκέφαλο γιατί ποιο πολύ με έψηνε το Rome 2 EE, αναλόγως τις τιμές βέβαια μέχρι τότε που θα πάρω κάποιο απο τα 2 βλέπουμε.
Με το που τελειώσω το legendary campaign στο Rome βουρ για Αττίλα. Χαίρομαι που έλαβαν υπόψιν το κράξιμο και έχουν επιστρέψει λίγη από την χαρντκορίλα. Η αγαπημένη ιστορική περίοδος, λυπάμαι που δεν υπάρχει επιλογή μονοθεϊσμού/πολυθεϊσμού όπως στο B.I. Εξαίρετο το ρεβιού βόρειε, μυρωδιά αλόγου και ήχος στέπας.
Ευχαριστώ όλους για τα κολακευτικά σχόλια. Γενικώς να προσθέσω ότι είχα στα σκαριά βίντεο με real-time μάχη, αλλά η πλατφόρμα του AMD Gaming Evolved τις τελευταίες μέρες δεν μου κάνει τη χάρη, οπότε και θα το ανανεώσω μόλις αρχίσει να τρέχει πάλι σωστά.
Κάποια άλλα προγραμματάκια που δοκιμάστηκαν ήταν αρκετά μπελαλίδικα για κάποιο λόγο. 🙂 Σίγουρα το Attila αποτελεί τον πιο ολοκληρωμένο τίτλο Total War μέχρι στιγμής, λίγο παραπάνω από το Shogun 2.
Να σημειώσω επίσης ότι σήμερα κυκλοφόρησε και το Longbeard Content Pack που δίνει 3 επιπλέον factions. Το σχετικό trailer μπορείτε να το βρείτε εδώ (”https://www.youtube.com/watch?v=IhjkxMd1ADU&feature=youtu.be”).