Eidos

Στις αρχές του 1997, ο John Romero και η παρέα του βρίσκονται στον κολοφώνα της επιτυχίας και της δόξας τους. Και δικαιωματικά ίσως: βρισκόμαστε στην εποχή που η βιομηχανία του gaming αρχίζει πραγματικά να γιγαντώνεται (και ως οικονομικά μεγέθη αλλά και ως προς το εύρος του αγοραστικού κοινού), και οι δημιουργοί των Wolfenstein 3D, Doom, Doom II: Hell on Earth, και Quake, ίσως των τίτλων με την μεγαλύτερη επιρροή διαχρονικά στην ιστορία του gaming, έχουν αναχθεί από τους κριτικούς στο στάτους των θεών της βιομηχανίας, αποπνέοντας μια αύρα που δίνει πραγματικά την εντύπωση πως ΟΤΙ και να κυκλοφορήσουν θα είναι τεράστια επιτυχία. Έτσι, στα γραφεία της νεοσύστατης εταιρίας Ion Storm Inc. στο πανάκριβο ρετιρέ ενός εξίσου πανάκριβου ουρανοξύστη στο κέντρο του Dallas (με ενοίκιο που ξεπερνούσε το ένα εκατομμύριο δολάρια, ΤΟ ΜΗΝΑ!), ξεκινάει επίσημα την άνοιξη του ιδίου έτους η δημιουργία του "επόμενου μεγάλου First-Person Shooter μετά τα Doom", βασιζόμενο πάνω σε design documents που είχε συγγράψει και ολοκληρώσει ο ίδιος ο Romero πριν λίγους μήνες. Σύντομα το project αποκτάει και όνομα, εμπνευσμένο από ένα είδος "Great Sword" που χρησιμοποιούσε ο Romero στις Pen-and-Paper παρτίδες Dungeons and Dragons που έπαιζε το παρεάκι όσο ήταν ακόμα στην id Software. Και το όνομα αυτού: John Romero's DAIKATANA. Με πηγή έμπνευσης κυρίως τα Chrono Trigger και The Legend of Zelda: Ocarina of Time, ο Romero ισχυρίζεται πως το Daikatana θα είναι "αυτό που ήθελα να είναι το Quake εξ αρχής", μιας και ήταν γνωστό πως αρχική του επιθυμία για το Quake ήταν η δημιουργία ενός Action-RPG με θεματολογία Time-Traveling, ενώ η υπόλοιπη id Software επιθυμούσε κάτι πιο κοντά στο Sci-fi Gothic/Horror FPS που εν τέλει έγινε (αυτή η διαφωνία ίσως και να συνέβαλε στην απόλυση του Romero από την id μετά την κυκλοφορία του Quake). To να χαρακτηρίσει κανείς το Daikatana "φιλόδοξο" αυτές τις πρώτες μέρες, θα ήταν μάλλον ήπια έκφραση: τα design documents του Romero έφταναν τις 400 ολόκληρες σελίδες, το game θα περιείχε 24 levels χωρισμένα σε 4 διαφορετικές χρονικές περιόδους (το σενάριο του Daikatana αφορούσε τις χωροχρονικές περιπλανήσεις ενός Ιάπωνα Swordmaster, ο οποίος ταξίδευε στην Ιαπωνία του 25ου αιώνα, την Αρχαία Ελλάδα του 1200 πΧ, την Νορβηγία του πρώιμου Μεσαίωνα το 560 μΧ και το Σαν Φρανσίσκο του 2030 μΧ), 25 διαφορετικά όπλα και 65 διαφορετικούς τύπους τεράτων, αριθμοί που μπορεί να μην φαντάζουν ως κάτι το τόσο ιδιαίτερο παρά μόνο αν λάβει υπόψιν κανείς το ότι ο Romero ισχυριζόταν πως μπορεί να ολοκληρώσει τον πλήρη σχεδιασμό του game μέσα σε 7 μόλις μήνες (χρησιμοποιώντας την λαμπρή λογική του ότι "εφόσον φτιάξαμε το Quake μέσα σε 6 μήνες, μπορώ άνετα να φτιάξω το Daikatana μέσα σε 7 lel"), προκειμένου να προλάβει μια "άνετη" κυκλοφορία τα Χριστούγεννα του 1997. H περιβόητη, πλέον, αρχική διαφήμιση του Daikatana. Ούτε το όνομα του game, ούτε εικόνες, μόνο το σήμα της Ion Storm και η φράση "John Romero's about to make you his bitch. Suck it down". Σε συνέντευξή του το 2010, ο Romero ζήτησε συγνώμη για την διαφήμιση και μετάνιωσε που δεν την απέρριψε όταν ήταν ακόμα νωρίς. Για τις ανάγκες του Daikatana, η Ion Storm είχε νοικιάσει από την id Software τα δικαιώματα χρήσης της Quake Engine και ξεκίνησε την δημιουργική διαδικασία του game με βάση αυτήν. Ένα πρώιμο μοντέλο του παιχνιδιού ήταν ήδη έτοιμο προς θέαση στα πλαίσια της E3 1997 και το αποτέλεσμα... ήταν μάλλον τραγικά απογοητευτικό, καθώς τα γραφικά του game έμοιαζαν ήδη οικτρά outdated για την εποχή. Σύμφωνα με τον αστικό θρύλο, ο Romero πέρασε μια βόλτα από το περίπτερο της id Software στα πλαίσια της Ε3 1997, είδε την παρουσίαση για το υπό κατασκευή Quake 2 της εταιρίας και απλά έμεινε χαζός με το πόσο καλύτερo έδειχνε οπτικά λόγω της αρκετά εντυπωσιακής για την εποχή Quake 2 Engine, που παρείχε σαφώς καλύτερης ποιότητας Hardware Acceleration δυνατότητες για απείρως καλύτερα γραφικά. Κατανοώντας πως δεν υπήρχε περίπτωση να καταφέρει να χτυπήσει εμπορικά ένα τόσο "ομορφότερο" προϊόν, επιχειρεί να ενοικιάσει την Quake 2 Engine και να μεταφέρει το Daikatana σε αυτήν. Η id του λέει "θα σου δώσουμε μεν τα δικαιώματα της Engine, αλλά μόνο λίγο πριν την κυκλοφορία του Quake 2, στις αρχές Δεκεμβρίου 1997 (με την αρχική κυκλοφορία του Daikatana, θυμίζω, να έχει οριστεί για την ίδια περίοδο)". Ο Romero δέχεται (παρά τις αντιδράσεις του υπόλοιπου team), και εκεί επιχειρείται η πρώτη αναδίπλωση, με τα αρχικά σχέδια για Christmas 1997 release να στέλνονται για φούντο και με το πλάνο να διαμορφώνεται ως εξής: θα συνεχιστεί η δημιουργία του Daikatana πάνω στην αρχική Quake Engine, μόλις παραληφθεί η Quake 2 Engine θα γίνει μεταφορά όλων των assets στη νέα μηχανή, και θεωρητικά το παιχνίδι θα μπορέσει να κυκλοφορήσει στην νέα και αναβαθμισμένη του εκδοχή με λίγους μόνο μήνες καθυστέρηση, τον Μάρτιο του 1998. Το πλάνο προχωράει κανονικά, η id στέλνει κανονικότατα την Quake 2 Engine τον Νοέμβρη του 1997, αλλά προς μεγάλη έκπληξή του ο Romero συνειδητοποιεί πως η Quake 2 δεν έχει απολύτως καμία σχέση με την αρχική Quake, και πως τα assets που είχαν σχεδιαστει για το game δεν ήταν με κανέναν δυνατό τρόπο συμβατά ανάμεσα στις 2 engines. Τουτέστιν, έπρεπε να αναθεωρηθεί και να ξαναγραφτεί όλο το υπάρχον υλικό του παιχνιδιού (αλλά και πτυχές των αρχικών design documents) εκ νέου, για να προσαρμοστεί στα δεδομένα της Quake 2 Engine - ένας ολόκληρος χρόνος δουλειάς στράφι, και φτου κι απ' την αρχή! Νέα ημερομηνία κυκλοφορίας για το Daikatana: προς το παρόν άγνωστη. Εικόνα από το demo του Daikatana στην Ε3 1997. Αν ρίξουμε μπροστά στα μάτια μας μαλλούρα όμοια με αυτή του Romero, μπορεί και να παλεύονται τα γραφικά. Σε εκείνο το σημείο παρεμβαίνει η Eidos, εκδότρια εταιρία της Ion Storm και βασικός χρηματοδότης του Daikatana, η οποία βλέπει το game να καθυστερεί και αρχίζει να αμφιβάλει ως προς την προσήλωση του Romero στο όλο project, παρά τα εκατομμύρια δολάρια που παρέχει η Eidos στην εταιρία του. Νερό στον μύλο της αμφισβήτησης ρίχνει και ο John Carmack, συνιδρυτής της id μαζί με τον Romero, ο οποίος φέρεται να δηλώνει σε συνέντευξή του στο περιοδικό TIME πως "από τότε που έγινε πλούσιος και διάσημος, ο Romero απλά έχασε το ενδιαφέρον του στην δημιουργία games". Σε κάθε ευκαιρία ο Romero αντικρούει αυτούς τους χαρακτηρισμούς, ισχυριζόμενος πως δουλεύει σκληρότερα από τον καθένα πάνω στον τίτλο, όμως το κλίμα αμφισβήτησης που δημιουργείται γύρω από το πρόσωπό του σιγά-σιγά αρχίζει να αναπαράγεται ευρύτερα και μέσω του gaming τύπου, με αποτέλεσμα ο Romero να θεωρείται πλέον λίγο-πολύ από τον μέσο gamer ως ένας "πάμπλουτος Playboy που έβγαλε τα άπειρα λεφτά από τα games και πλέον απλά ζμπρώχνει γκομενίδια και Deathmatchάρει ανελέητα όλη μέρα" ("και πού είναι το κακό σε αυτό;" αναρωτιέται σήμερα ο πτωχός πλην τίμιος αρθρογράφος). Το κλίμα ανάμεσα στους εργαζόμενους της Ion Storm αναμενόμενα είναι αρκετά τεταμμένο πλέον, με τον Romero να ξεκινάει να απολύει στεγνά έναν προς έναν αρκετούς από τους προγραμματιστές που δούλευαν πάνω στο Daikatana και να προσλαμβάνει ως lead developer την γκόμενα που έζμπρωχνε εκείνη την εποχή (μια "επαγγελματία gamer" ονόματι Stevie Case, με την οποία είχαν γνωριστεί όταν τον νίκησε σε ένα Deathmatch του Quake - και ύστερα σου λέει πως το gaming δεν μπορεί να είναι ρομαντικό...) και η κρίση φτάνει στο αποκορύφωμά της τον Νοέμβριο του 1998 όταν μια ομάδα 8 μελών από το team του παιχνιδιού απλά σηκώνεται και παραιτείται, μην μπορώντας να αντέξει τον εκνευρισμό που επικρατεί στην εταιρία. Με αυτά και με αυτά η μετάβαση στην Quake 2 Engine ολοκληρώνεται τον Ιανουάριο του 1999 (μόλις 1 χρόνος και 1 μήνας καθυστέρηση συνολικά ως τώρα), και καταστρώνεται μέχρι και σχέδιο για κανονική κυκλοφορία του game μέσα στον προσεχή Φεβρουάριο (με την Ion Storm να εκδίδει μια ανακοίνωση που έλεγε απλώς "Come hell or high water, the game will be done on February 15, 1999")... κάτι το οποία προφανώς δεν επετεύχθη. Σε μια προσπάθεια να αμβλύνει τις εντυπώσεις από την νέα καθυστέρηση, η Ion Storm κυκλοφορεί ένα demo του Daikatana, το οποίο όμως απλά εξαγριώνει περισσότερο τα πλήθη καθώς δεν προσέφερε ίχνος Single-Player περιεχομένου και παρείχε δυνατότητα αποκλειστικά για Multiplayer Deathmatch σε μερικές πίστες. Η Stevie Case. Πραγματικά, φίλε Romero, δεν σε αδικώ. Μέχρι και συντάκτρια στο RQ θα την έκανα αν ήμουν στην θέση σου σήμερα. Η Ion Storm αποφασίζει να τα παίξει όλα για όλα και ξεκινάει την δημιουργία ενός εντυπωσιακού Demo το οποίο "θα έκλεβε την παράσταση στην Ε3 1999 που θα λάμβανε χώρα τον Ιούνιο και θα βούλωνε τα στόματα όλων των αμφισβητιών". Ήττα και εδώ όμως, καθώς διάφορα τεχνικά ζητήματα (που προήλθαν κυρίως από αλλαγές της τελευταίας στιγμής που έγιναν στον κώδικα του game) είχαν ως αποτέλεσμα το Demo να αποδίδει μόλις 12 πενιχρά Frames-Per-Second κατά την παρουσίασή του. Αυτή η νέα αποτυχία ήταν και η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι όσον αφορά την Eidos, η οποία μέχρι εκείνο το σημείο είχε ρίξει περίπου 25 εκατομμύρια δολάρια στο βαρέλι χωρίς πάτο που είχε καταλήξει να είναι το Daikatana. Έτσι, τον Ιούνιο του 1999 οι ιθύνοντες executives της Eidos αποφασίζουν να εξαγοράσουν την Ion Storm για να έχουν πιο άμεση επόπτευση των τεκτενόμενων στην εταιρία, να αντικαταστήσουν τον Steve Ash, Lead Developer του Daikatana, με τον Shawn Green (πρώην υπάλληλο της id Software), και να κυκλοφορήσουν επιτέλους το ρημάδι το Daikatana κάποια στιγμή. Η στιγμή φτάνει επιτέλους στα μέσα του 2000 (μόλις 2 χρόνια και 6 μήνες καθυστέρηση συνολικά ως τώρα), με το Daikatana να ολοκληρώνεται πλήρως και να εισέρχεται σε "Gold Status" τον Απρίλιο, και να κυκλοφορεί επίσημα 23 Μαΐου στην Αμερική και 9 Ιουνίου στην Ευρώπη. Τελείως αντικειμενικά ιδωμένο, δεν το λες και πλήρως άθλιο game το Daikatana, ακόμα και με τα σημερινά δεδομένα. Παρά τα μέτρια γραφικά του (η καθυστέρηση του game ήταν εν τέλει τόσο μεγάλη που κατάφερε να ξεπεραστεί τεχνολογικά και δεύτερη φορά, μιας και ως το 2000 είχαν ήδη κάνει την εμφάνισή τους και οι Quake 3 και Unreal Engines, που ήταν έτη φωτός μπροστά σε σχέση με το Daikatana σε οποιαδήποτε έκφανσή του), το σενάριό του ήταν αρκετά πρωτότυπο, και οι εναλλαγές του σκηνικού, των εχθρών και των οπλισμών που έρχονταν ως αποτέλεσμα της Time-Traveling θεματολογίας και του ταξιδιού στις 4 διαφορετικές εποχές δράσης περιείχαν ψήγματα πραγματικά εμπνευσμένου design. Μπορεί σίγουρα να μην ήταν παιχνίδι του 95-100%, αλλά έστω ένα αξιοπρεπές 70-75% θα μπορούσε να το φτάσει. Όμως η τραγική χρονική καθυστέρηση, το δυσανάλογο (και, σε σημεία, στυγνά χυδαίο) Hype, οι προσδοκίες που ετέθησαν για αυτό από το κοινό αλλά και από τους ίδιους τους δημιουργούς του (προσδοκίες που εν τέλει δεν προσεγγίστηκαν ούτε κατά διάνοια), αλλά και το γεγονός πως παρ'όλα αυτά οι ιθύνοντες της Ion Storm είχαν και το θράσος να μην διορθώσουν καν τα bugs του πριν το κυκλοφορήσουν, είχαν ως αποτέλεσμα το game να συγκεντρώσει καταιγιστικά αρνητικές συνολικές βαθμολογίες σε όλα σχεδόν τα μέσα, να αποτύχει εμπορικά και να γίνει συνώνυμο της φράσης "Biggest Flop in the History of Gaming". Σίγουρα μέρος της αποτυχίας οφείλεται και στο ότι η Αρχαία Ελλάδα είναι πλήρως ξεπερασμένο Setting. Ο Πρωταγωνιστής έπρεπε να ταξιδέψει στο Πασοκιστάν του 2001 και να εισπράξει το Χρυσούν ΕΣΠΑ από τα χεράκια του Κώστα Σημίτη. Η αποτυχία του Daikatana είχε πολλές και πολυεπίπεδες προεκτάσεις, κάποιες άμεσες, αλλά και κάποιες πιο έμμεσες που συνεχίζουν να επηρεάζουν μέχρι και σήμερα θα λέγαμε την βιομηχανία του Gaming. Σε πρώτο επίπεδο, η πολυέξοδη δημιουργία του και η παντελής οικονομική του αποτυχία επηρέασαν εν πολλοίς τις τύχες ολόκληρης της Eidos και των θυγατρικών εταιριών της. Το 2000 η Eidos σε μια προσπάθεια να ρεφάρει περικόπτωντας οποιοδήποτε κόστος μπορούσε να περικοπεί αναγκάζεται να κλείσει την Looking Glass Studios (*δάκρυ*...) και να παραδώσει όλα της τα ενεργά projects στον Warren Spector, που είχε ανοίξει στο Austin από το 1997 την Ion Storm Austin για την δημιουργία του Έπους των Επών που είναι το αρχικό Deus Ex (ένας από τους λόγους που αυτό κατέληξε τόσο επιτυχημένο είναι σίγουρα και το ότι δημιουργήθηκε μακριά από το δράμα που λάμβανε χώρα στο Dallas). Το 2001, αποφασίζει να κλείσει οριστικά το άντρο σπατάλης και χλιδής που ήταν τα γραφεία στο Dallas, με το παράρτημα του Spector στο Austin να αποτελεί πλέον το κέντρο της εταιρίας και να δημιουργεί τα μετριότατα Deus Ex: Invisible War (2003) και Thief: Deadly Shadows (2004) πριν κλείσει οριστικά και αυτό το 2005, παύοντας ουσιαστικά την Ion Storm ως εταιρία. Αλλά ούτε η ίδια η Eidos γλίτωσε, μιας και ήδη από το 2004 ανέφερε ταμειακά αποθέματα ελάχιστων εκατομμυρίων ευρώ και μπήκε σε έναν πολυετή χoρό συγχωνεύσεων και εξαγορών που έληξε ουσιαστικά μόνο όταν εξαγοράστηκε από την Square Enix και μετονομάστηκε σε Square Enix Europe το 2009. Τις πιο έμμεσες επιπτώσεις μπορείτε να τις διαβάσετε και σε ένα πιο εμπεριστατωμένο άρθρο που ανέβηκε στο αμερικανικό site Cracked πέρυσι τον Μάιο. Οι κυριότερες δύο από τις πέντε που αναγράφονται εκεί είναι οι εξής. Αφενός, ολόκληρη η προώθηση του Daikatana είναι πλέον το κυρίαρχο παράδειγμα προς αποφυγήν στην αγορά ως προς τις πρακτικές Marketing. Μετά από αυτό το φιάσκο, πλέον οι περισσότερες εταιρίες είναι σαφώς πιο προσεκτικές και "χαμηλών τόνων" στην προώθηση των τίτλων τους, δεν Hype-άρουν οι ίδιες συνειδητά και ανελέητα τα games τους από την πρώτη στιγμή της ανακοίνωσής τους, ούτε μοιράζονται λεπτομέρειες ως προς αυτά με τον ειδικό τύπο και το κοινό παρά μόνον όταν το εκάστοτε game βρίσκεται ήδη αρκετούς μήνες (ή και χρόνια) υπό development και άρα προσεγγίζει με αρκετή σαφήνεια την τελική του μορφή. Αφετέρου, το γεγονός ότι το υπερφιλόδοξο, πρωτότυπο, πρωτοποριακό και πολυδιαφημισμένο Daikatana απέτυχε παταγωδώς, συμπαρασύροντας μαζί του στην άβυσσο μάλιστα όλες τις εμπλεκόμενες με αυτό εταιρίες, ουσιαστικά είναι ένας από τους λόγους που οι μεγάλες εταιρίες του χώρου αρνούνται από τότε μέχρι και σήμερα να πρωτοπορήσουν και να πάρουν μεγάλα ρίσκα ως προς τα games που προωθούν, αλλά προτιμούν να ακολουθούν την πεπατημένη και να κυκλοφορούν ουσιαστικά παρόμοιους τίτλους που έχουν μεν λίγες έως ελάχιστες διαφορές μεταξύ τους αλλά που εγγειούνται "βέβαιο κέρδος" στους δημιουργούς τους. Αναλογιστείτε το λίγο: όπως λέει και το Cracked, το γεγονός ότι ο Romero και η ομάδα των Rock Stars της Ion Storm τρόμπαραν ανελέητα κατά την δημιουργία ενός τίτλου το 1997, είναι ουσιαστικά ο λόγος που εν έτη 2016 και για αρκετά ακόμα χρόνια θα συνεχίσει να κυκλοφορεί το Call of Duty 17, το Mass Effect 8, το FIFA 2065 και το Assassin's Creed 33. Φχαριστούμε πολύ ρε! Κανονικά θα ήμουν εκτός εαυτού σε αυτό το σημείο, αλλά ποιός πραγματικά μπορεί να μείνει θυμωμένος βλέποντας αυτό το εκθαμβωτικό μαλλί...

Eidos

16 Χρόνια Daikatana

THIEF Reboot: Through the Looking Glass