Για το γενικότερο acclaim που έχουν λάβει οι περιπέτειες του Καγκουραλέξιου και της αδερφής του στο τελευταίο μέλος της δημοφιλούς σειράς της Ubisoft, τόσο εξ ημών όσο και ανά τα παγκόσμια ίντερνετς, δεν χρειάζεται να γίνει ιδιαίτερα εκτεταμένος λόγος. Πραγματικά, ο πανέμορφος κόσμος του Assassin’s Creed: Odyssey και η αγνή διασκέδαση που μπορεί να αντλήσει κανείς από αυτόν, το καθιστούν σίγουρα έναν από τους ισχυρότερους υποψήφιους για Game of the Year 2018. Προφανώς όμως, όπως και να το κάνουμε, το game ομιλεί στη μπσυχή μας και για τον απλούστατο λόγο ότι ο πανέμορφος αυτός κόσμος είναι βαθύτατα ελληνικός: ως περιοχή δράσης ορίζεται ο ευρύτερος Ελλαδικός χώρος, από τα Επτάνησα μέχρι τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου και από την Κρήτη ως τις ακτές της Μακεδονίας, στα πρώτα χρόνια του Πελοποννησιακού Πολέμου, στην καρδιά της περιόδου που έχει επικρατήσει να μνημονεύεται στην παγκόσμια ιστοριογραφία ως ο “Χρυσός Αιώνας του Περικλή”. Στην πιο χαρακτηριστική και γνωστή ίσως περίοδο της Αρχαίας Ελλάδας, με άλλα λόγια.
Ήταν λογικό κι αναμενόμενο από την πρώτη στιγμή πως οι δημιουργοί του Odyssey θα παρέκκλιναν ελαφρώς ή εντονότερα κατά τόπους από την “ορθή ιστορική γνώση” της εποχής και θα έπαιρναν κάποιες πρωτοβουλίες (κυρίως σεναριακές ή ευρύτερα σχεδιαστικές), προκειμένου να αποδώσουν με πιο διασκεδαστικό και προσεγγίσιμο τρόπο το τυπικό Assassin’s Creed gameplay στην Αρχαία Ελλάδα. Ωστόσο, δεν παύει να είναι το λιγότερο αξιέπαινη η προσπάθεια των δημιουργών για την απόδοση του κόσμου του Odyssey, τόσο όσον αφορά την ύπαιθρο και τα οικιστικά κέντρα αλλά και τα Μεγάλα Ιερά και τους άλλους περισσότερο ή λιγότερο γνωστούς αρχαιολογικούς χώρους που μπορούσε και μπορεί να συναντήσει κάποιος στην ευρύτερη περιοχή.
Από αυτήν την παρατήρηση της απόδοσης των χώρων, σε συνδυασμό με τη γνωστή στους τακτικούς θαμώνες του χαρωπού μας site διττή ιδιοσυγκρασία του γράφοντος ως “reviewer-αρχαιολόγος” (σα να λέμε μάγος-γιατρός, πολεμιστής-ποιητής, ρετσίνα-κόλα, σαμπουάν-μαλακτικό, και άλλα) πηγάζει η έμπνευση για αυτή τη σειρά άρθρων. Συγκεκριμένα, προέκυψε η ιδέα για μια “διεπιστημονική” τρόπον τινά (αν δεν θεωρείται “επιστήμη” η συγγραφή game reviews τότε ΤΙ ΘΕΩΡΕΙΤΑΙ;) προσέγγιση της απόδοσης των αρχαιολογικών χώρων στο Odyssey, και η σύγκριση της απόδοσης αυτής με τις πληροφορίες που έχουμε (βιβλιογραφικά, με τη μελέτη των ίδιων των ερειπίων όπως σώζονται ως σήμερα, ή με βάση οποιαδήποτε άλλη πηγή) για το πώς ήταν στην πραγματικότητα τα υπό απόδοση μνημεία.
Εκεί ακριβώς είναι που (ελπίζω πως θα) διαφοροποιείται και η συγκεκριμένη σειρά άρθρων από το Discovery Mode που πρόκειται να υλοποιηθεί από τη Ubisoft στο game μέσα στο 2019 και το οποίο, αν λειτουργεί όπως το αντίστοιχο mode στο Assassin’s Creed Origins, θα αποτελεί ουσιαστικά ένα τέλειο ψηφιακό tour στις περιοχές του game. Σκοπός είναι η σύγκριση του εικονικού με το πραγματικό και η αξιολόγηση της “πιστότητας” στην απόδοση του κόσμου μέσα στο Odyssey, και όχι η δημιουργία ενός πλήρους οδηγού ξενάγησης στα μνημεία ή η εκτενής παράθεση του συνόλου των ιστορικών και αρχαιολογικών πληροφοριών που μπορούν να αντληθούν σχετικά με αυτά με παράλληλη αναφορά σε όλες τις βιβλιογραφικές πηγές (εξυπακούεται πάντως πως στο τελευταίο part που θα ασχολείται με έναν συγκεκριμένο αρχαιολογικό χώρο θα παρατίθεται έστω ενδεικτική βιβλιογραφία). Ίσως αυτά γίνουν όλα μαζί σε κάποια μελλοντική ακαδημαϊκή “deluxe” έκδοση – μην πάει και τζάμπα το διάβασμα…
Αναμενόμενα, δεν υπάρχει πιο ταιριαστός χώρος για να ξεκινήσει η σειρά από ένα από τα χαρακτηριστικότερα σύμβολα της χώρας μας ανά τους αιώνες. Ούζο, συρτάκι, Ζορμπάς, Όπα, Φιλότιμο, ΠΑΣΟΚ, ΕΣΠΑ, Χωριάτικη, Φέτα… και προεξέχουσα πάνω από όλα αυτά, η Ακρόπολη.
Πρέπει να επισημανθεί ξανά πως η ιστορία του Odyssey διαδραματίζεται στα χρόνια του Περικλή, οπότε αναμενόμενα δεν αποδίδονται στο game πολλά από τα γνωστά μεταγενέστερα μνημεία Ελληνιστικών-Ρωμαϊκών χρόνων που καταγράφονται στην “Περιήγηση” του Παυσανία ή που σώζονται σε οποιαδήποτε μορφή μέχρι σήμερα. Για τον ίδιο λόγο πολλά από τα μνημεία που υπέστησαν οποιουδήποτε είδους τροποποίηση ανά τους αιώνες απεικονίζονται με διαφορετικό ίσως τρόπο σε σχέση με τη μορφή που μας σώζεται ως σήμερα. Δεν αποτελεί εξαίρεση η ευρύτερη περιοχή της Ακρόπολης, όπου οι δημιουργοί της Ubisoft επιχείρησαν να αποδώσουν την τοπογραφία του Ιερού Βράχου όπως περίπου θα ήταν στο ξέσπασμα του Πελοποννησιακού Πολέμου, μετά την ολοκλήρωση του κυριότερου σκέλους του οικοδομικού προγράμματος του Περικλή. Προφανώς βέβαια και εδώ πήραν κάποιες σχεδιαστικές πρωτοβουλίες, οι οποίες θα αναφερθούν στη συνέχεια.
Το ξεκίνημα της σειράς θα εστιάσει κυρίως σε μνημεία ή ευρύτερους τομείς της Ακρόπολης: τα Προπύλαια με το Ναό της Αθηνάς Νίκης, το Ιερό της Αρτέμιδος, τη Χαλκοθήκη, το Ερέχθειο, τον Παρθενώνα, μερικά από τα λοιπά “μικρότερα” κτίσματα/μνημεία του χώρου, αλλά και κτίρια και ιερά που βρίσκονται γύρω από τον Ιερό Βράχο. Αρχική επιδίωξη ήταν να μπουν όλα τα παραπάνω σε ένα άρθρο όμως το τελικό κείμενο βγαίνει υπερμέγεθες, οπότε σε πρώτη φάση είπα να το σπάσω σε 2 ανεβάσματα και ίσως καταλήξω και σε τρίτο. Θα δείξει.
Με μια γενικότερη ματιά στο χώρο γύρω από τα παραπάνω μνημεία, τόσο in-game όσο και στην πραγματική τοποθεσία, γίνονται έντονα αισθητές κάποιες πρώτες “χωροταξικές” πρωτοβουλίες που πάρθηκαν στο Odyssey.
Συγκρίνοντας την κάτοψη και τις παραπάνω “bird’s eye” προβολές του χώρου (στο Google Earth η πάνω, στο Odyssey η κάτω) προκύπτει πως οι δημιουργοί απέδωσαν λίγο-πολύ ορθά το γενικότερο σχήμα του περιτειχισμένου Ιερού Βράχου. Εντύπωση ωστόσο προκαλεί το ότι μετατόπισαν ελαφρώς και σχεδόν διπλασίασαν (!) τον Παρθενώνα, με αποτέλεσμα να επεκτείνεται και να καταλαμβάνει σχεδόν ολόκληρη την ανατολική πλευρά του πλατώματος. Η υπερβολή λογικά αποσκοπεί στην προβολή του μεγαλείου του μνημείου και στον εντυπωσιασμό του παίκτη, μιας και όπως και να το κάνουμε πρόκειται για το σήμα-κατατεθέν ίσως ολόκληρης της χώρας από την αρχαιότητα ως σήμερα, και έτσι έπρεπε να απεικονίζεται αρκούντως εντυπωσιακά και μέσα στο game ακόμα και σε βάρος της ιστορικής ακρίβειας. Αυτή η υπερβολή επηρεάζει βέβαια αναλογικά και τις διαστάσεις του παρακείμενου χάλκινου αγάλματος της Αθηνάς Προμάχου, η οποία όπως θα δούμε στην πορεία απεικονίζεται σε ακόμα πιο κολοσσικές διαστάσεις, μιας και σύμφωνα με την περιγραφή του Παυσανία το δόρυ (το οποίο ξεπερνούσε το ύψος του Παρθενώνα) και το λοφίο του κράνους της ήταν ορατά μέχρι τα πλοία που έπλεαν στα ανοιχτά του Σουνίου, υπέρβαση που έπρεπε να τηρηθεί και in-game.
Πέρα από τα παραπάνω, γίνεται αισθητή στο Odyssey και μια μικρή “επιμήκυνση” του χώρου στη δυτική πλευρά του πλατώματος, με αποτέλεσμα αφενός να απεικονίζονται ελαφρώς μεγαλύτερα τα κτίσματα, αφετέρου να μεγαλώνουν κάπως οι αποστάσεις και οι ελεύθεροι χώροι που δημιουργούνται ανάμεσα στα Προπύλαια και το Ναό της Αθηνάς Νίκης προς τα νοτιοδυτικά, αλλά και το Ιερό της Αρτέμιδος προς τα νοτιοανατολικά.
ΠΡΟΠΥΛΑΙΑ
Τα Προπύλαια οικοδομήθηκαν από το ίδιο συνεργείο που εργάστηκε και στον Παρθενώνα, με αρχιτέκτονα έναν άγνωστο ως τότε τεχνίτη ονόματι Μνησικλή. Η οικοδόμησή τους έμεινε ανολοκλήρωτη σε σχέση με τα αρχικά σχέδια, με τις εργασίες να σταματούν λίγο πριν το ξέσπασμα του Πελοποννησιακού Πολέμου, γεγονός που σημαίνει ότι η παρουσία τους στο Odyssey ταιριάζει γάντι χρονολογικά. Η μη ολοκλήρωση του μνημείου αποδίδεται έξυπνα μέσα στο game και με τις… σκαλωσιές που εικονίζονται στη νοτιοδυτική και τη νοτιοανατολική πλευρά του οικοδομικού συμπλέγματος (στην οποία πλευρά κανονικά σχεδόν εφάπτονταν ο δυτικός τοίχος του ιερού της Αρτέμιδος, όμως όπως αναφέρθηκε και παραπάνω οι αποστάσεις έχουν αυξηθεί ελαφρώς στο Odyssey και υπάρχει μια σχετική άπλα), ωστόσο οι διάφοροι τεχνίτες που περιφέρονται εδώ κι εκεί προσδίδουν στην περιοχή μια αίσθηση ενεργού εργοταξίου περισσότερο παρά ημιτελούς έργου.
Προσεγγίζοντας το χώρο από τα δυτικά, αποδίδονται με μάλλον ορθό τρόπο οι 6 δωρικοί κίονες της πρόστασης του κυρίως πρόπυλου, με μόνη εξαίρεση το γεγονός πως το κεντρικό πέρασμα από τα 5 που σχηματίζουν οι κίονες στην πραγματικότητα ήταν/είναι φαρδύτερο από τα άλλα. Επίσης διαφορετική είναι η απεικόνιση του μονοπατιού που οδηγεί στο πρόπυλο και το διασχίζει, καθώς στο game εικονίζεται ως μια ενιαία μνημειακή κλίμακα ενώ από τις πηγές αλλά και τα ίδια τα κατάλοιπα του κτιρίου που είναι ορατά μέχρι σήμερα προκύπτει πως το κεντρικό πέρασμα διέσχιζε ένα απλό μονοπάτι χωρίς σκάλες, ίσως για να μπορούν να προσεγγίζουν ευκολότερα τα ιερά της Ακροπόλεως τα ζώα που προορίζονταν για θυσίες. Εντελώς τυχαία το συγκεκριμένο μονοπάτι ταυτίζεται με το μονοπάτι που έχει δημιουργηθεί στις μέρες μας για να προσεγγίζουν την Ακρόπολη οι τουρίστες, επιτρέποντας στους κακοπροαίρετους να κάνουν διάφορους χαιρέκακους παραλληλισμούς αλλά ΕΥΤΥΧΩΣ δεν έχουμε τέτοια άτομα ανάμεσά μας. Επίσης, τα in-game αετωματικά γλυπτά και οι μετόπες της δυτικής πρόσοψης (κάποιες εκ των οποίων ταυτίζονται με τις μετόπες του… Ναού του Δία στην Ολυμπία!) μπορούν να αποδοθούν μάλλον στη δημιουργική φαντασία των developers της Ubisoft.
Εισερχόμενοι στο πρόπυλο, βλέπουμε πως οι δύο ιωνικές κιονοστοιχίες δεν ακολουθούν τη λογική σύμπτυξης που αναφέρθηκε για τους κεντρικούς δωρικούς κίονες της πρόσοψης και έτσι έχουν “σωστές” αποστάσεις, αφήνοντας να σχηματίζεται ανάμεσά τους ένα πλατύ κεντρικό μονοπάτι. Με σχετική ακρίβεια αποδίδεται και η διαφορά επιπέδου ανάμεσα στο δυτικό και το ανατολικό τμήμα, τα οποία συνδέονται με σκάλα, αλλά και ο τοίχος που χώριζε τα δύο τμήματα, στον οποίο σχηματίζονται 5 ανοίγματα αυξανόμενου μεγέθους από τα πλάγια προς το κέντρο. Περνώντας μέσα από τα ανοίγματα προς τα ανατολικά βγαίνουμε σε μια φαρδιά δωρική στοά, η ανατολική πρόσοψη της οποίας αναπαράγει τις ανακρίβειες που παρατηρούνται και στην αντίστοιχη δυτική (τουτέστιν, απουσία φαρδύτερου κεντρικού ανοίγματος ανάμεσα στους κίονες, αλλά και ελεύθερη απόδοση στο διάκοσμο που παρατηρείται στις μετόπες και τα αετώματα). Αξίζει επίσης να αναφερθεί πως αποδίδονται με αξιοθαύμαστη ακρίβεια και τα μαρμάρινα φατνώματα της οροφής του πρόπυλου, όπως φαίνεται στις εικόνες παρακάτω.
Με σχετική ακρίβεια αποδίδονται και οι πτέρυγες που είχαν κατασκευαστεί βόρεια και νότια της δυτικής εισόδου του πρόπυλου. Η βόρεια, την οποία ο Παυσανίας χαρακτηρίζει ως “Πινακοθήκη” επειδή ήταν κοσμημένη με ζωγραφικούς πίνακες (η αρκετά ελεύθερη απόδοση των οποίων επιχειρείται και in-game, όπως φαίνεται και στην εικόνα παρακάτω), έχει μπροστά της μία μικρή στοά με τρεις δωρικούς κίονες και η πόρτα της εισόδου του κυρίως δωματίου πλαισιώνεται από δύο παράθυρα, περιγραφή που ταυτίζεται σχεδόν απόλυτα με τα μέχρι σήμερα ορατά απομεινάρια.
Η νότια, η οποία προοριζόταν ως πλήρως όμοια με τη βόρεια αλλά έμεινε ημιτελής, αποτελείται από μια μοναχική δωρική στοά (μέσα στην οποία η Ubisoft θεώρησε ορθό να βάλει πίνακες όμοιους με αυτούς της Πινακοθήκης) η οποία διαθέτει στο δυτικό της άκρο πρόσβαση προς το Ναό της Αθηνάς Νίκης. Αυτό το “τελείωμα” του δυτικού άκρου είναι και η μοναδική ουσιαστική αρχιτεκτονική διαφορά σε σχέση με το πραγματικό αντίστοιχο κτίσμα, όπου ο Μνησικλής αναγκάστηκε να αυτοσχεδιάσει λόγω της παρουσίας του βωμού της Αθηνάς Νίκης στα δυτικά και έτσι μείωσε τις διαστάσεις της στοάς προς δυτικά, αφήνοντας στη “σωστή” θέση μόνο έναν πεσσό στη βορειοδυτική γωνία για λόγους συμμετρίας της πρόσοψης.
Αξίζει επίσης να σημειωθεί πως, εκτός από την παρουσία του βωμού στα δυτικά που αναφέρθηκε παραπάνω, η νότια πτέρυγα δεν ολοκληρώθηκε προς τα νότια επειδή στο χώρο προς τον οποίο θα έπρεπε να οικοδομηθεί το αντίστοιχο με τη βόρεια πτέρυγα δωμάτιο, βρισκόταν τα απομεινάρια του ιερού Μυκηναϊκού (“Πελασγικού” ή “Κυκλώπειου”) Τείχους της Ακροπόλεως (το οποίο μάλιστα είναι ορατό σε σημεία μέχρι και σήμερα), χωρίς αυτό να εμφανίζεται in-game. Εκτός βέβαια κι αν ένας μοναχικός βράχος που φαίνεται να προεξέχει πίσω από τη νότια πτέρυγα, και τον οποίο προσωπικά εξέλαβα ως απλό glitch κάποιου asset των βράχων το οποίο ξεπετάχτηκε λανθασμένα μέσα από το λιθόστρωτο, θεωρείται στην πραγματικότητα απομεινάρι του Κυκλώπειου Τείχους.
Όσον αφορά το ναό της Αθηνάς Νίκης, κανονικά η κατασκευή του υποτίθεται πως ολοκληρώθηκε περί το 420 πΧ κατά την εξαετή ανάπαυλα που επέφερε στις εχθροπραξίες του Πελοποννησιακού Πολέμου η “Νικίειος Ειρήνη” που υπογράφηκε τον Μάρτιο του 421 πΧ, όμως στο Odyssey εμφανίζεται ως επί το πλείστον ολοκληρωμένος οικοδομικά ήδη από το 430 πΧ (με τις τυπικές σκαλωσιές και τους περιφερόμενους τεχνίτες να προσδίδουν την αίσθηση εργοταξίου). Υποθέτω πως αυτό έγινε για λόγους αναγνωρισιμότητας και πληρέστερης προβολής του χώρου της Ακρόπολης, κάτι το οποίο ισχύει και για το Ερέχθειο, όπως θα δούμε στην πορεία. Επίσης για κάποιο λόγο η Ubisoft επέλεξε να τοποθετήσει την είσοδο του ναού από τη δυτική πλευρά (μπροστά στο γκρεμό, με άλλα λόγια) αντί για την ορθή ανατολική, και τυπικά ο διάκοσμος της ζωφόρου είναι μια ελεύθερα αποδοσμένη σύνθεση (η οποία βέβαια ομοιάζει λίγο με τμήμα της νότιας ζωφόρου του Παρθενώνα, όπου εικονίζονται μεταξύ άλλων ιππείς και άρματα) αντί για την ορθή απεικόνιση μαχών Ελλήνων και Περσών υπό το βλέμμα των θεών. Πέρα από τα παραπάνω, αποδίδεται μέσα στο game αρκετά πιστά ως αμφιπρόστυλος ναός ιωνικού ρυθμού πάνω σε κρηπίδα με 4 βαθμίδες, με κιγκλιδώματα να κλείνουν τα κενά ανάμεσα στους κίονες και τους πεσσούς. Το εσωτερικό του ναού απεικονίζεται πλήρως κενό.
ΙΕΡΟ ΑΡΤΕΜΙΔΟΣ ΒΡΑΥΡΩΝΙΑΣ
Σε αντίθεση με τα Προπύλαια και με άλλα μνημεία της Ακρόπολης που διατηρούνται έως σήμερα έστω και αποσπασματικά, τα μόνα σωζόμενα κατάλοιπα από το Ιερό της Αρτέμιδος περιορίζονται σε λαξεύματα στο φυσικό βράχο και μερικά υπολείμματα από τη θεμελίωσή του, οπότε είναι εκ των πραγμάτων αδύνατη η αξιολόγηση της απεικόνισής του μέσα στο Odyssey μέσω της σύγκρισης με τα κατάλοιπα. Το μόνο που μπορεί να γίνει ουσιαστικά είναι αξιολογηθεί καθαρά αισθητικά το αποτέλεσμα που βλέπουμε μέσα στο game.
Αν και το ιερό κτίστηκε τον 6ο αιώνα από τον Πεισίστρατο, εικάζεται πως έλαβε την τελική του μορφή από τον Μνησικλή την εποχή που εργαζόταν στα Προπύλαια, οπότε βολεύει χρονολογικά και όσον αφορά την εμφάνισή του στο Odyssey. Με βάση τα σωζόμενα ίχνη της θεμελίωσης μπορεί να γίνει σαφής η γενικότερη έστω μορφή του ιερού, το οποίο αποτελούνταν ουσιαστικά από στοές που σχημάτιζαν ένα “Π” και δεν περιελάμβανε κάποιο ναό όπως τον εννοούμε με την παραδοσιακή έννοια. Αυτή τη γενικότερη περιγραφή ακολουθεί και η απεικόνιση του ιερού μέσα στο Odyssey.
Βλέπουμε πως το νοτιότερο τμήμα αποτελείται από μια δωρική στοά που εφάπτεται στο νότιο τοίχο της Ακροπόλεως, με 7 κίονες στα βόρεια, και με δύο στεγασμένα διαμερίσματα να σχηματίζονται στη δυτική και την ανατολική απόληξή της (τα διαμερίσματα μέσα στο game περιέχουν κλίνες και σεντούκια, τα οποία προφανώς μπορούμε να lootάρουμε). Μέσα στη στοά δεν υπάρχει κάποιου είδους λατρευτικό άγαλμα ή ξόανο της Αρτέμιδος, παρά μόνο ένα χρωματισμένο άγαλμα μιας γυναικείας μορφής αγνώστων λοιπών στοιχείων.
Ο Παυσανίας αναφέρει την ύπαρξη στο προαύλιο του ιερού ενός χάλκινου αγάλματος του Δούρειου Ίππου, που κατασκεύασε ο γλύπτης Στρογγυλίων, όμως κάτι τέτοιο δεν εικονίζεται in-game. Αντίθετα, βλέπουμε σε περίοπτη θέση στο κέντρο μπροστά από τη δωρική στοά ένα κολοσσικό μαρμάρινο άγαλμα της θεάς Αρτέμιδος σε στάση που θυμίζει διάφορους γνωστούς τύπους αγαλμάτων της, ενώ γύρω της βρίσκονται 4 πεσσίσκοι (που φέρουν ως διακόσμηση – τι άλλο – τις σκηνές από τις μετόπες της Ολυμπίας με τους άθλους του Ηρακλή, σαν αυτές που συναντάμε παντού μέσα στην in-game Ακρόπολη) οι οποίοι έχουν στην κορυφή τους αγγεία σε χρήση ως κοινές γλάστρες.
Όπως αναφέρθηκε παραπάνω, στην πραγματικότητα το ιερό σχεδόν εφάπτονταν στα δυτικά με τα Προπύλαια και τα κατάλοιπα του Μυκηναϊκού τείχους (και αυτή η γειτνίαση ήταν ένας από τους λόγους που το οικοδομικό πρόγραμμα των Προπυλαίων δεν ολοκληρώθηκε), ωστόσο στο Odyssey έχει τη σχετική του άπλα και ο χώρος στα δυτικά είναι κενός. Πέραν τούτου, το ιερό ήταν κτισμένο σε υψηλότερο επίπεδο σε σχέση με τα Προπύλαια, και η πρόσβαση στο προαύλιό του ήταν δυνατή από μια στενή κλίμακα λαξευμένη στο βράχο στη βόρεια πλευρά του (ίχνη της οποίας σώζονται ως σήμερα, όπως φαίνεται σε μια από τις παραπάνω ασπρόμαυρες φωτογραφίες). Αυτό αποδίδεται κάπως διαφορετικά μέσα στο Odyssey, όπου μια μεγάλη κεντρική κλίμακα οδηγεί από το χαμηλότερο επίπεδο των Προπυλαίων στο επόμενο επίπεδο, και το προαύλιο του ιερού έχει ουσιαστικά ως είσοδο ένα άνοιγμα που βλέπει προς αυτό το επίπεδο.
Μέσα στο game υπάρχει επίσης μια μικρή κλίμακα στα ανατολικά του προαυλίου, η οποία οδηγεί προς τη Χαλκοθήκη. Ενδιαφέρον παρουσιάζει η μικρή δωρική στοά στα βόρεια αυτής της κλίμακας (στη ΒΑ γωνία του προαυλίου), η οποία περιέχει ένα άγαλμα της Αθηνάς με διάφορα εργαλεία διάσπαρτα τριγύρω του. Ενδεχομένως να πρόκειται για πρωτοβουλία-προσπάθεια της Ubisoft να αποδώσει το ιερό της “Αθηνάς Εργάνης”, προστάτιδας των τεχνιτών, που κανονικά βρισκόταν μάλλον στη ΒΔ γωνία του Παρθενώνα και το οποίο δεν σώζεται σήμερα.
ΧΑΛΚΟΘΗΚΗ
Λίγο-πολύ ότι ειπώθηκε για το Ιερό της Αρτέμιδος ισχύει και για το επίμηκες κτίριο που βρισκόταν ακριβώς στα ανατολικά του, τη Χαλκοθήκη. Η ύπαρξη και η χρήση του μας είναι γνωστά από αρχαίες επιγραφές, σήμερα σώζονται μόνο ίχνη από τα θεμέλια, μερικά αρχιτεκτονικά μέλη (μάλλον από μεταγενέστερες ρωμαϊκές προσθήκες-επισκευές που έγιναν στο κτίριο) και λαξεύματα στο βράχο, ενώ χαρακτηριστικό είναι πως ο Παυσανίας δεν το αναφέρει καν στα βιβλία του, δείγμα ότι μάλλον δεν προσέφερε κανένα ιστορικό ενδιαφέρον ως κτίριο.
Όπως και να έχει, γνωρίζουμε πως ήταν ένα ορθογώνιο κτίσμα που εφάπτονταν στο νότιο τείχος της Ακροπόλεως και είχε την είσοδό του στα βόρεια, ενώ μας είναι γνωστό από τις επιγραφές πως εδώ φυλάσσονταν τα μεταλλικά αναθήματα που αφιέρωναν οι πιστοί στην Αθηνά. Κατά μία άποψη εδώ ήταν αποθηκευμένο και τμήμα του οπλισμού των Αθηναίων. Πέρα από την πίστη στη γενικότερη κοινά αποδεκτή απεικόνιση του κτιρίου, το Odyssey μάλλον ενστερνίζεται και την τελευταία άποψη, καθώς στο εσωτερικό της Χαλκοθήκης (όπου 5 δωρικοί κίονες στηρίζουν την οροφή και χωρίζουν το κτίριο σε 2 “κλίτη”) μπορούμε να διακρίνουμε κυρίως κράνη, ασπίδες, θώρακες, τόξα, μέχρι και μερικά άρματα, πέρα από μικρά μεταλλικά αγγεία.
Έχει επίσης διατυπωθεί η θεωρία πως, ενώ η κυρίως Χαλκοθήκη είναι σύγχρονη με τον Παρθενώνα, η δωρική στοά που βρίσκεται ακριβώς βόρεια του κυρίως κτιρίου ήταν μεταγενέστερη προσθήκη του 4ου αιώνα. Στο Odyssey ωστόσο εμφανίζεται κανονικότατα ως είσοδος στη Χαλκοθήκη μια δωρική στοά με 11 κίονες, η οποία είναι επίσης γεμάτη με ακόντια, ασπίδες και τόξα, και στη νότια πλευρά της οποίας 4 πόρτες οδηγούν στο κυρίως κτίριο.
Το προαύλιο μπροστά από τη στοά συνδέεται με το Βραυρωνείο στα δυτικά, όπως προειπώθηκε, περικλείεται από τείχος στα βόρεια (στο οποίο παρεμβάλλεται ένα μικρό ορθογώνιο κτίσμα αγνώστων στοιχείων, με κλειδαμπαρωμένη είσοδο στα βόρεια) και επικοινωνεί μέσω κλίμακας με τον Παρθενώνα στα ανατολικά. Η παραπάνω άποψη σύμφωνα με την οποία η στοά είναι μεταγενέστερη προσθήκη στηρίζεται στο ότι η κατασκευή της απαιτούσε να “ακυρωθεί” το νοτιότερο μέρος της παραπάνω κλίμακας, άρα δεν γίνεται να κατασκευάστηκαν την ίδια εποχή και άρα να είναι σύγχρονη με τον Παρθενώνα και το κυρίως κτίριο της Χαλκοθήκης. Ωστόσο κάτι τέτοιο δεν υφίσταται στο Odyssey, όπου (όπως είδαμε και σε αντίστοιχες περιπτώσεις στα Προπύλαια αλλά και στο Βραυρωνείο) ο χώρος ανάμεσα στη Χαλκοθήκη και τον Παρθενώνα είναι αρκετά μεγαλύτερος του κανονικού και έτσι η αναμεταξύ τους κλίμακα απλώνεται απρόσκοπτα σε όλο της το μεγαλείο.
Στο προαύλιο μπορούμε να διακρίνουμε επίσης έναν τεράστιο αναθηματικό μεταλλικό ταύρο, γύρω από τον οποίο εικονίζονται στοιβαγμένα κι άλλα κράνη, θώρακες, ασπίδες, ακόντια και τροχοί από άρματα, είτε ως αναθήματα είτε ως οπλισμός υπό αποθήκευση.
Κάπου εδώ ολοκληρώνεται το Part 1. Η συνέχεια, κάποια στιγμή στο άμεσο ή απώτερο μέλλον με το… ζουμί: Ερέχθειο, Αρρηφόριο, Αθηνά Πρόμαχος και Παρθενώνας.
Εδώ είμαστε κυρίες και κυρίοι. Εφιστήμη, Φνώση, Σοφία (sic). Οι τρεις δομικοί πυλώνες (χο-χο-χο, κάμουμε και χούμορ, είμεθα αστειάτορες) του Ragequit. Πανέμορφο άρθρο, σε ένα δίκαιο κόσμο θα καρφωνόταν φροντπέητζ στο Ρέντιτ.
Κώστα, λίγο παραπάνω βιβλιογραφία, μετάφραση στα αγγλικά, και το έχεις στείλει για peer review!!
Βαθύτατο respect!!!
Ό,τι και να πει κανείς είναι λίγο…
Πραγματικά, θερμά συγχαρητήρια για το άρθρο!
Νομίζω το πλέον αγαπημένο μου άρθρο.
Τι έγραψε πάλι το άτομο….malaka 😛
Υπέροχο άρθρο και επιμορφωτικό. Σπάνια συναντάται τέτοιου είδους ανάλυση, πολλά συχαρίκια!!
Ελεος ρε, ποσο μα πόσο μπροστά είσαι.
Πολύ ενδιαφέρον κείμενο.