REVIEWS

DISCO ELYSIUM: THE FINAL CUT

"In dark times, should the stars also go out?"

Πριν από 2μιση χρόνια περίπου, είχα γράψει στην προσωπική μου στήλη άρθρο πάνω στο επιχείρημα ότι η ίδια η πιεστική φύση της συγγραφής reviews καταλήγει να “καίει” κάποια RPG, κάνοντας τον αρθογράφο να μη θέλει να επανέλθει σε αυτά στο προβλεπόμενο μέλλον μετά την ενασχόληση μαζί τους στο πλαίσιο της συγγραφής των review τους. Ευτυχώς όμως, αποδεικνύεται πως υπάρχουν και οι εξαιρέσεις, και πως το παραπάνω δεν ισχύει στο 100% των περιπτώσεων. Δε μπορούσα παρά να συλλογίζομαι το παραπάνω συμπέρασμα καθώς έβλεπα τα end-game credits να ρολλάρουν κατά την ολοκλήρωση του πιο πρόσφατού μου playthrough για το Disco Elysium, στο οποίο επανήλθα πριν λίγες ημέρες προκειμένου να τσεκάρω τα features που εισάγει η Final Cut version του. Επισήμως η έκδοση αυτή κυκλοφορεί σήμερα 30 του μήνα ως δωρεάν update για όλους τους κατόχους του τίτλου (και τους μελλοντικούς του αγοραστές, προφανώς), όμως οι reviewers έχουν τα τυχερά τους ενίοτε οπότε ευτύχησα να “χωθώ” λίγες ημέρες νωρίτερα.

Το Disco Elysium ως κυκλοφορία έχει ήδη αποθεωθεί πολλάκις από τον αγαπημένο σας ημιθανή ιστότοπο, τόσο στο αρχικό day-one review του πίσω στον Οκτώβρη του 2019 (αααχ 2019, ωραία χρόνια, ανέμελα, χωρίς πανδημίες και lockdown) όσο και σε μεταγενέστερα άρθρα αλλά και σε συζητήσεις στο forum μας. Αν δεν το έχετε κάνει ήδη, προτείνεται να διαβάσετε το αρχικό review για πιο εκτενή παρουσίαση των features του game. Έχοντας ως δεδομένη αυτήν την προτεραία γνώση, το παρόν άρθρο θα λειτουργήσει αποκλειστικά ως “expansion” του αρχικού review (θα έλεγε δηλαδή κανείς πως πρόκειται για την… Final Cut version του review του Disco Elysium – μιλάμε το Meta στοιχείο έχει φτάσει σε δυσθεώρητα ύψη!), εστιάζοντας κυρίως στη συνοπτική παρουσίαση των νέων features που εισάγονται με την Final Cut έκδοση, παράλληλα με λοιπές αμπελοφιλοσοφίες και σκόρπιες σκέψεις που προέκυψαν κατά τη νέα μου ενασχόληση μαζί του.

Mazovian Socio- Economics
Όσος καιρός κι αν έχει περάσει από το προηγούμενο playthrough, η μεγαλειώδης γραφή και το πανέξυπνο χιούμορ του game υποδέχονται σα παλιός καλός φίλος τον παίκτη που επιστρέφει σε αυτό.

Κύριο νέο feature της Final Cut είναι η μαζική εισαγωγή Voice-over στο παιχνίδι – σε ΟΛΟ το παιχνίδι, πλην των μικρών περιγραφικών φράσεων που κάνουν pop-up όταν κλικάρουμε σε κάποιο orb στον κόσμο. Θυμίζω ότι στην αρχική έκδοση του game οι περισσότεροι NPCs διέθεταν κυρίως αποσπασματικό VO, ενώ ο “αφηγητής” ήταν βουβός. Πλέον, τόσο ο “αφηγητής” όσο και το σύνολο του κειμένου των NPCs αλλά και οι “σκέψεις/skills” που παρεμβάλλονται κατά τους διαλόγους, διαθέτουν τη δική τους φωνή που χρωματίζει περαιτέρω τις περιηγήσεις μας. Το γεγονός ότι όλοι γίνονται ομιλούντες δίνει μια σχεδόν ΑΑΑ ποιότητα στο game, ή έστω production values που ομοιάζουν περισσότερο με παραγωγές υψηλότερου budget παρά με μικρό indie project.

Η ποιότητα του VO γενικά κρίνεται ως εξαιρετική και πολύ υψηλού επιπέδου. Οι voice actors φαίνονται να έχουν μπει για τα καλά στο πετσί του ρόλου που υποδύονται, και παρατήρησα προς μεγάλη μου ικανοποίηση ότι αποδίδουν στην εντέλεια όλες τις ιδιαιτερότητες που χαρακτηρίζουν την εκάστοτε σκηνή, ακολουθώντας με μεγάλη πιστότητα το “σενάριο” (τους υπάρχοντες γραπτούς διαλόγους, δηλαδή). Πχ κάνουν δραματικές παύσεις, ανεβάζουν τον τόνο της φωνής τους όταν εξοργίζονται, δίνουν έμφαση σε συγκεκριμένες λέξεις όταν αυτό τονίζεται από το κείμενο, κτλ.

Μοναδικός αστερίσκος που θα τοποθετούσα στο παραπάνω είναι ίσως ο (εξαιρετικός κατά τα άλλα) αφηγητής, καθώς ο ίδιος ηθοποιός δίνει τη φωνή του και σε όλες τις “σκέψεις” του πρωταγωνιστή μας, και αυτό μου χαλάει κάπως τη φανταστική εικόνα που είχα στο μυαλό για την κάθε “σκέψη”. Για παράδειγμα, όταν παρεμβάλλεται η φωνή του “Drama” είχα στο μυαλό μου κάτι τελείως φανταχτερό και θεατρικά υπερβολικό με βάση το κείμενο (θυμίζω πχ πως το “Drama” έχει μια τάση να μας προσφωνεί κάθε φορά ως “Sire!” και άλλες τέτοιες Σαιξπηρικές εκφράσεις), αλλά εν τέλει ο αφηγητής απλώς διαβάζει το κείμενο των “σκέψεων” με την ίδια φωνή. Μικρή σημασία έχει αυτό βέβαια σε τελική ανάλυση, και παρέχεται από το ίδιο το γκεημ και η επιλογή να μην έχουν VO οι “σκέψεις”, αλλά όφειλα να το επισημάνω.

Η Final Cut παρέχει επίσης πλήρως διαφορετική φωνή στον Cuno. Κάτι το εξαιρετικά θετικό, καθώς η αλήθεια είναι πως η ορίτζιναλ φωνή του ήταν ΥΠΕΡΒΟΛΙΚΑ εκνευριστική για να την αντέξουμε σε full-voiced εκδοχή.

Πέρα από το Voice-Over, η Final Cut εισάγει και 4 νέα Quests τα οποία αντιστοιχούν στις 4 ξεχωριστές πολιτικές κατευθύνσεις που μπορεί να ακολουθήσει ο παίκτης (Communist, Fascist, Ultraliberal, Moralist). Τα quests αυτά εμπλέκουν τόσο υπάρχοντες όσο και πλήρως νέους χαρακτήρες, καθώς και νέες τοποθεσίες που εμπλουτίζουν ακόμα περισσότερο το ετερόκλητο μωσαϊκό που είναι η συνοικία της Martinaise. Κατά το playthrough μου ακολούθησα πορεία προς τον Κομμουνισμό οπότε μου παρουσιάστηκε το αντίστοιχης ιδεολογίας quest, το οποίο ήταν ομολογουμένως βαθύτατο και εξαιρετικά καλογραμμένο, σε βαθμό που με έκανε να φιλοσοφώ και να συλλογίζομαι μέχρι και όψεις της δικής μας πολιτικής πραγματικότητας. Κάτι το οποίο βέβαια ίσως και να ίσχυε ούτως ή άλλως σε αυτό το μεγαλειώδες game.

Παράλληλα με τα νέα Quests εισάγονται και διάφορες άλλες μικροτροποποιήσεις/προσθήκες, όπως νέο art και animations που εμπλουτίζουν υφιστάμενες σκηνές, αλλά και νέα τραγούδια από τους British Sea Power. Αξίζει, τέλος, να αναφερθεί κάτι που είχε χαρακτηριστεί αρνητικά από πολλούς στην αρχική κυκλοφορία και που ίσως να έπρεπε να είχα επισημάνει από την αρχή: η Final Cut εισάγει στο Disco Elysium δυνατότητα για Quicktravel. Τέρμα πια το ανελέητο κλίκι-κλίκι προκειμένου να περπατήσουμε από τη μία άκρη του χάρτη στην άλλη. Εξερευνώντας την Martinaise, ξεκλειδώνουμε τρία Quicktravel σημεία τα οποία μας επιτρέπουν να ταξιδέψουμε άμεσα προς τρεις κύριες τοποθεσίες που χαρακτηρίζουν τη συνοικία (συγκεκριμένα, τον ξενώνα Whirling-in-Rags, το ψαροχώρι στην απέναντι όχθη, και την Εκκλησία).

DIsco Elysium Final Cut Communist Quest
Θα ήταν καλό να ολοκληρώσετε το όποιο political quest του playthrough σας πριν το “συμβάν δίχως επιστροφή” που λαμβάνει χώρα στα 2/3 του παιχνιδού (γύρω στην 6η ή 7η ημέρα), καθώς μετά διαγράφεται από το logbook και δεν μπορεί να προχωρήσει άλλο.

Με αυτήν την τελευταία προσθήκη, σε συνδυασμό και με τις βελτιώσεις που είχε ήδη δεχθεί, νομίζω πως το Disco Elysium: the Final Cut απογειώνεται σε μία κατάσταση που θα χαρακτηρίζαμε ως πλήρη. Τα λίγα bugs του έχουν διορθωθεί, το περιεχόμενό του έχει εμπλουτιστεί και αναβαθμιστεί μέχρι το υψηλότερο δυνατό σημείο, οι μικρές αλλά σημαντικές Quality of Life προσθήκες βεβαιώνουν πως η εμπειρία είναι όσο user-friendly γίνεται χωρίς όμως να νερώνεται υπερβολικά ή να χαλάει την πρόκληση και τον ιδιαίτερο χαρακτήρα του game. Σε συνδυασμό με τους επαίνους που έχουν αποδoθεί στο game ήδη από το αρχικό review, μπορούμε να μιλάμε για ένα εγχείρημα το οποίο επιτυγχάνει στην εντέλεια όλες του τις επιδιώξεις, μία προς μία.

Είχα πρόσφατα σε έναν Discord server μια συζήτηση σχετικά με “το τελευταίο game που ολοκληρώσατε, και σας έκανε να λυπάστε που το τελειώσετε και δεν μπορείτε να παίξετε κι άλλο”. Το γενικότερο consensus ήταν πως η συντριπτική πλειοψηφία των games αυτών είναι παλαιά games, που παίζαμε στα νιάτα μας κυρίως, πριν η βιομηχανία εκφυλιστεί και αρχίσει να κυκλοφορεί games/κλώνους που κάνουν επίκληση στη μάζα με γνώμονα το υπερκέρδος, αλλά και πριν γίνουμε εμείς οι ίδιοι κυνικοί ενήλικες με υποχρεώσεις, σπουδές, δουλειές, ερωτικές απογοητεύσεις, τριχόπτωση και αρθριτικά. Επιστρέφοντας στο Disco Elysium 1μιση έτος μετά την αρχική του κυκλοφορία, και βλέποντας πως τα συναισθήματα που μου είχε προκαλέσει τότε όχι μόνο δεν υποχώρησαν αλλά εντείνονται ακόμα περισσότερο, είμαι πλέον σίγουρος πως μπορεί να συγκαταλέγεται και επίσημα σε αυτήν την κατηγορία παιχνιδιών, που τα ολοκληρώνεις και λες… κρίμα, μακάρι να ήταν άλλο τόσο.

un jour je serai de retour près de toi

Αν και στην πραγματικότητα ίσως και να είναι… παραπάνω από ένα απλό παιχνίδι. Η καθηλωτική γραφή του, το πανέξυπνο χιούμορ του, η εξερεύνηση του ψυχισμού του πληγωμένου πρωταγωνιστή που… “εξέπεσε” (και, ως γνωστόν, αυτούς που “εκπέσανε”, οι άνθρωποι δεν τους συγχωρούν) αλλά και το αδιανόητο βάθος του πολιτικοκοινωνικού γίγνεσθαι του κόσμου του game, οδηγούν σε μια κλιμάκωση που θα μπορούσε να ταυτιστεί έως και με την Κάθαρση της αρχαίας τραγωδίας. Η αφοσίωση στο playthrough του Disco Elysium μπορεί κυριολεκτικά να κάνει τον παίκτη καλύτερο άνθρωπο στο τέλος. Και αυτό δεν νομίζω πως μπορώ να το πω για άλλο game στην σχεδόν τριακονταετή ενασχόλησή μου με το μέσο.

Όλα τα παραπάνω μού επιτρέπουν να διορθώσω επιτέλους μια ιστορική αδικία που συντελέστηκε κατά το αρχικό review, που δεν είναι άλλη από την τελική του βαθμολογία. Η οποία, ακόμα και στην “αναθεωρημένη” μορφή της, φαντάζει μικρή για να χαρακτηρίσει αυτό το αριστουργηματικό game. Αν επρόκειτο για ταινία, τα end-game credits του τίτλου θα συνοδεύονταν από standing ovation. Ως έχει η κατάσταση όμως, ας αισθανόμαστε απλά τυχεροί που το ζήσαμε, κι ας περιμένουμε για τις επόμενες κυκλοφορίες της ZA/UM.

ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ - 100%

100%

"Un jour je serai de retour près de toi"

Η Final Cut του Disco Elysium ωθεί το ήδη αριστουργηματικό game στο status της τελειότητας.

Κώστας Καλλιανιώτης

Αρχαιολόγος/Ιστορικός, RPG Player, Οπαδός των Motörhead, Καταναλωτής Προβατίνας.

3 Comments

  1. Έβαλα σε παύση το playthrough μου αναμένοντας το final cut και χαίρομαι που άξιζε η αναμονή 🙂

    Ένα μόνο γεγονός με”χαλάει” στο παιχνίδι. Η γλώσσα του με κουράζει πολύ. Παρόλο που θεωρώ ότι το επίπεδο των αγγλικών μου είναι πάνω του μετρίου ((κάτοχος proficiency, διαβάζω αγγλική λογοτεχνία και ταινίες/ σειρές μόνο Αγγλικοί υπότιτλοι) πρώτη φορά στα gaming χρονικά μου, κοίταξα εάν υπάρχουν ελληνικοί υπότιτλοι! 🙁
    Το έχετε και άλλοι το θέμα ή απλά σε εμένα “κάθετε” βαριά το κείμενο?

  2. Έχω παίξει μόνο μία ώρα (πριν 2 χρόνια…) αλλά αντιλαμβάνομαι πλήρως αυτό που λες. Ο βασικότερος λόγος που το άφησα στην άκρη τότε ήταν ότι γενικά με κούραζε το κείμενο (και σαν ποσότητα). Τη συγκεκριμένη περίοδο δεν ήμουν σε τέτοια φάση.
    Κάποια στιγμή μέσα στη χρονιά θα το ξαναδοκιμάσω, τώρα ειδικά που βγήκε το Final Cut. Ελπίζω αυτή τη φορά να έχω περισσότερη υπομονή ή το παιχνίδι να με κερδίσει πιο γρήγορα.

Αφήστε μια απάντηση

Related Articles

Check Also
Close
Back to top button
elEL